Mbi mustedaifinët (të dobëtit, burrat, burracakët)
1. Ishte e domosdoshme, të hidhnim dritë mbi ligjësitë e gjeopolitikës dhe për natyrën e luftës, aleancave dhe territorit, për armiqtë dhe kolaboratorët, por sa më shumë shtonim prej kësaj njohurie, aq më tepër bëhej e qartë, që në fakt kjo njohuri nuk është sekrete, pra nuk është e vështirë të njihet e zotërohet, por është shumë e vështirë të zbatohet, e për këtë arsye, prej moskomoditetit që i sjell zotëruesit, shmanget, fshihet, falcifikohet e deri refuzohet. Mjafueshëm sa për të kuptuar se është i domosdoshëm një reformim i mendjes, për të përmbushur reformimin e realitetit.
Prandaj, për ta plotësuar të tërën, duhet po ashtu të hedhim dritë edhe mbi natyrën njerëzore, mbi atë cilësi që i bën njerëzit të marrin përsipër të sillen në përputhje me hakun e gjërave edhe nëse rrezikojnë të humbasin çdo gjë. Kur njerëzit e përmbushin këtë cilës, i quajmë me karakter, apo me personalitet, apo me kurajo, apo me koherencë, prandaj ne do të flasim posaçërisht më poshtë për burrërinë si cilësi bazë njerëzore me natyrë fortësisht politike, e cila cilësi i përmbledh edhe gjithë të mëlartmet.
Për ta bërë këtë do të kthehemi më në fund tek Libri i Sigurtë i Zotit, Kurani, me bindjen që çfarëdo të merret prej tij, nëse ia qëllojmë kontekstit, shërben si një ligjësi, zbatimi i së cilës sjell sukses dhe përkundrazi moskonsiderimi i saj mjafton për dështimin. Në të vërtetë, edhe pohimet e derikëtushme për çështjet e gjeopolitikës dhe luftës, janë në thelb brenda frymës kuranore, por zgjodhëm t’i paraqitim pa referenca të posaçme për të shmangur rrezikun e skolastikës, pra të trajtimit të Librit të Zotit si libër që studiohet, duke mos arritur pas kësaj të shihet si libër inspirimi dhe veprimi, me prakticitet akut. Referimi i drejtpërdrejtë që do të bëjmë më poshtë, besojmë se përmbush pikërisht këtë ambicje: të përfitojmë prej Kuranit jo vetëm saktësinë e padyshimtë të ligjësive, por edhe inspirimin për t’i ndjekur, (e të shmangim banalitetin e mosndjekjes).
Kështu, do ta konkludojmë me Kuran këtë raport mbi çështjen shqiptare, në fakt me me disapak ajete prej Tij, shkëputur prej Sures së katërt, En Nisa.
Zbritja e sures kuranore En Nisa (Gratë) në Medine, ka zgjatur për rreth 2 vjet, me shumë mundësi në periudhën mes Betejës së Uhudit dhe Betejës së Hendekut, pra mes viteve 4 dhe 6 të Hixhretit, apo mes marsit të vitit 625 dhe prillit të vitit 627.
Periudhë e vështirë (ndoshta më e vështira për muslimanët e parë Pas Hixhretit), karakteristika të së cilës ndër të tjera ishin shtimi i armiqësisë dhe shpallja haptazi e kësaj armiqësie ndaj muslimanëve, prej fiseve idhujtare arabe dhe prej Benu Israilëve (hebrenjve të Arabisë), një lloj kulmimi i rrezikut prej munafikëve – hipokritëve (atyre arabëve që shpallnin besimin pa besuar, për të përfituar në kushtet kur muslimanët në Medine sundonin qytetin) frikësimi dhe persekutimi i muslimanëve kudo që të ishin jashtë Medines (sidomos ata që kishin mbetur të kurthuar në Mekën e sunduar nga idhujtarët) dhe një lloj stepje dhe pasigurie e vetë muslimanëve në Medine (sidomos e burrave prej tyre) (dhe sidomos për këto dy kategori do të flasim mbështetur nga vërtetësia absolute e pohimeve të tekstit). Duke qenë se në tërësinë e saj Surja En Nisa rrok këtë gjendje, mund të vërehet sesi në këtë sure flitet praktikisht për të gjitha këto çështje. Por ne do të përpiqemi këtu të tregojmë sesi trajtimi i kësaj periudhe në këtë sure, sugjeron si lejtmotiv bazë që kategoritë (apo llojet e njerëzve) janë të përhershme dhe të paluajtshme, kurse përkatësitë tek to, mund të jenë kalimtare dhe të lëvizshme.
2. Pjesa narrative e sures ndër të tjera tregon gjendjen e muslimanëve të mbetur në Mekë nën sundimin e mushrikëve – idhujtarëve, pas Hixhretit. Pa patur mundësi të largoheshin, me pjesën më të madhe të besimtarëve të zhvendosur qindra kilometra larg dhe sidomos pa praninë e Profetit a.s. dhe nën ashpërsinë dhe mërinë në rritje të idhujtarëve mekas, ata ishin në një gjendje bazë dobësie, të ngushëlluar vetëm nga shpresa e rikthimit dhe triumfit të muslimanëve. Gjë që e përshkruan Zoti në Kuran: “ Ç’keni ju që nuk luftoni në udhë të Allahut dhe për shpëtimin e të shtypurve (mustedaifinë), për burrat, gratë dhe fëmijët që thërrasin: O Zoti ynë! Nxirrna nga ky qytet, banorët e të cilit janë keqbërës! Na cakto një mbrojtës dhe na dërgo nga ana jote dikë që të na ndihmojë!” Sure Nisa, ajeti 75.
Siç mund të kuptohet nga ky ajet, këta besimtarë ishin të dobët, të munduar, të papeshë, të paaftë për t’i dalë për zot vetes, pa vullnet për të përcaktuar ata vetë se ç’do të ndodhte me ta (termi mustedaifinë në arabishte ka këtë kuptim). E thënë më ashpër, një gjendje në të cilën burrat ishin me të njëjtin status me gratë dhe fëmijët, një gjendje në të cilën duket se Allahu nuk i qorton burrat që ankohen dhe kërkojnë ndihmë si të ishin fëmijë. Po përse Allahu nuk i qorton, pra përse ankimi i tyre dhe deklarimi i dobësisë si themel të të qenit, janë të pashmangshëm? Ka vetëm një shpjegim të arsyeshëm për këtë: muslimanët mekas para Hixhretit mbaheshin me aspiratën që herët a vonë thirrja e tyre do ta ndryshonte gjendjen e gjërave në shoqëri, duke e kthyer Mekën në një qytet musliman, por pas ikjes së pjesës më të madhe të besimtarëve dhe sidomos të më të rëndësishmëve ndër to, burrat e mbetur nuk mund të motivoheshim më me këtë aspiratë, pra as nuk mund ta përfytyronin se ndryshimi i gjendjes së popullit të tyre ishte një amanet për ta. Pra është pamundësia e kësaj aspirate (e në përgjithësi mungesa e çfarëdo aspirate) dhe mungesa e lidershipit, që toleron dhe justifikon rënien e burrave në kategorinë e fëmijëve dhe grave.
3. Pra, megjithëse kategoria e burrave është një kategori universale e përhershme njerëzore, mundësia për të qenë pjesë e kësaj kategorie, nuk është e dhënë njëherë e mirë dhe në mënyrë përfundimtare, sepse ekziston mundësia ekstreme që burrat të mos jenë dot të tillë dhe madje edha pa qenë medoemos fajtorë për këtë (ndaj edhe e quajtëm ekstreme). Dhe për burrat nuk mund të ketë gjë më të rëndë se kjo, të qenit mustedaifinë. Por në fakt ka diçka edhe më të rëndë: të qenët e burrave mustedaifinë (pa aspirata të rëndësishme, pa vullnet, pa fuqi) pa patur dot justifikim për këtë (pra humbja e pafalshme nga vetë burrat, e mundësisë për të qenë burra).
Dhe në fakt, mjafton po ky ajet që flet për mustedaifinët e justifikuar, që në fakt qorton riskun e të shndërruarit në mustedaifinë (të pafuqishëm, të pavullnet, të papeshë) edhe të burrave të tjerë, në këtë rast të atyre besimtarëve që nuk janë nën dhunën e sundimit të idhujtarëve, por që ngurrojnë të luftojnë për të çliruar vëllezërit e tyre mustedaifinë (fëmijë gra dhe burra mbetur në Mekë). Pyetja e kthjellët e në Librin e Zotit “ Ç’keni ju që nuk luftoni në udhë të Allahut dhe për shpëtimin e të dobtëve…” është dëshmi e luhatjes së rrezikshme të besimtarëve tashmë të shpërngulur në Medine, e luhatjes së tyre për t’u shndërruar ata vetë në mustedaifinë.
Në të vërtetë ajo që tek ajeti 75 i Sures Nisa vjen si pyetje, thuhet shprehimisht pak më lart, në ajetet 72 dhe 74:
“ Në të vërtetë disa prej jush ngurrojnë të shkojnë në luftë. Nëse ju ndodh ndonjë fatkeqësi ndonjëri thotë: Vetë Allahu më ka shpërblyer mua, për t’mos u gjendur i pranishëm me ta” 4, 72.
“ Le të luftojnë në rrugën e Allahut ata që nuk e kursejnë jetën e kësaj bote për jetën e ardhshme. Atij që lufton në rrugën e Allahut, dhe vritet ose fiton, Ne me siguri do t’i japim shpërblim të madh” 4, 74.
Përmendja e ngurrimit për të luftuar, pra për të manifestuar vullnetin dhe fuqinë dhe burrërinë, e zbutur nga përemri i pacaktuar kufizues “ disa” dhe çudia nga supozimi i ekzistencës së ndonjë arsyeje për të mos luftuar për çështjen e Allahut dhe çlirimin e të dobtëve, janë sinjalizime të të qenit mustedaifinë të një pale tjetër burrash, tashmë të lirë, të organizuar dhe të armatosur. Dhe sigurisht që kjo është edhe më keq se të qenit mustedaifinë të besimtarëve të mbetur në Mekë (sepse kjo paburrëri është e pajustifikueshme).
Po ashtu në këtë sure, gjejmë një rast tjetër të të qenit mustedaifinë, në një version edhe më të rëndë. Bëhet fjalë për ata muslimanë të mbetur në Mekë, të cilët pafuqinë dhe nënshtrimin e tyre ndaj idhujtarëve e çuan deri në atë pikë, sa duke mos e deklaruar pranimin e Islamit, rronin mes idhujtarëve duke ndjekur jetën dhe zakonet e tyre e duke u justifikuar me dobësinë e gjendjes. Gjë që çoi të përfshihen në ushtrinë apo repartet e mushrikëve (idhujtarëve) e morën pjesë në luftërat e këtyre ndaj muslimanëve, duke mos shmangur situatën e të qenit vrasës besimtarësh, apo të vrarë prej besimtarëve. Siç dëshmohet në Kuran, po në suren Nisa: “ Kur engjëjt ua marrin shpirtrat atyre që kanë ngarkuar veten me faje, u thonë : Ku ishit ? Ata i përgjigjen: “Ishim të pafuqishëm (mustedaifinë) në tokë” (Engjëjt) u thonë: A nuk ishte toka e Allahut e gjerë që të mërgonit në të? Këta janë ata (njerëz), vendbanimi i të cilëve është Xhehenemi; eh, sa i keq është ai vendbanim!” 4, 98.
Në fakt janë të këtillët që e paraqesin veten si mustedaifinë për t’u justifikuar për angazhimin e tyre kundër besimtarëve, por siç duket nga vijimi dhe fundi i ajetit, ata e kanë zgjedhur me vetëdije të jenë mustedaifinë, dhe se në të vërtetë ata luhaten mes besimit dhe mosbesimit, mes të qenit besimtar dhe të qenit hipokrit. Gjë që konfirmohet edhe nga dy ajetet pasardhës, ku nga dënimi i Xhehenemit me të cilin kërcënohen hipokritët si mustedaifinë të rremë, përjashtohen mustedaifinët e vërtetë, pra besimtarët e mbetur papeshë mes mushrikëve në Mekë : “ Me përjashtim të të pafuqishmëve (mustedaifinëve) prej burrave, grave dhe fëmijëve, të cilët nuk kanë as fuqinë, as mundësinë të drejtohen në rrugë, mbase Allahu i fal, se Allahu me të vërtetë është Shlyes dhe Falës i gjynaheve.” En Nisa, 99.
Ky mospranim nga Zoti i statusit të mustedaifinëve për hipokritët, tregon se ky është një status i toleruar (dhe për hipokritët përfaqësonte një rritje në status), por paralajmërimi i besimtarëve në Medine, se edhe ata rrezikonin të bëheshin të ngjashëm me besimtarët e mbetur në Mekë, tregon se ky është një status i patolerueshëm për burrat muslimanë (për ta përfaqëson një rënie në status) të cilët janë të lirë dhe të udhëhequr nga prijësa të sprovuar, mes të cilëve madje, Profeti Muhamed a.s.
Po ashtu, tregon se dallimi mes burrave dhe mustedaifinëve është i përhershëm: sa kohë ka mustedaifinë, ka edhe burra të fuqishëm që u dalin atyre për zot (qoftë edhe një burrë i vetëm, siç shpallet po në suren Nisa, ajeti 83 : “ Pra lufto në rrugën e Allahut! Ti je përgjegjës vetëm për veten tënde. Nxiti edhe besimtarët, se mbase Allahu e pengon fuqinë e besimtarëve…”);por po ashtu është një dallim konvencional (pra që nuk varet nga atributet e burrërisë më vete): burrave u lejohet të jenë të pafuqishëm vetëm nëse kanë mbetur pa prijës dhe pa aspiratë. Mirëpo ndërsa mund të mos jesh burrëror në mënyrë konvencionale, nuk mund të jesh burrë konvencionalisht, të qenit burrë kërkon medoemos manifestim të atributeve burrërore. E kështu mustedaifinët mund të mos jenë përherë mustedaifinë, kurse burrat mund të mos jenë përherë burra. Me dallimin e rëndësishëm që burrat mund t’i humbasin cilësitë e tyre burrërore vetëm për pak kohë, sepse rifuqizimi është në dorë të tyre, parasëgjithash varet vetëm prej tyre; kurse mustedaifinët mund të jenë të tillë edhe përgjithmonë, pasi rimëkëmbja nuk është në dorë të tyre, por para së gjithash tek rrethanat dhe tek ajo që bëjnë të tjerët. E me gjithë këtë dallim të rëndësishëm brenda faktit që këto kategori janë të përhershme, burrat që gjenden tek njëra apo tjetra kategori, në kohë të ndryshme mund të këmbejnë vendet mes tyre.
4. Qartësia më e çmuar që na vjen nga këto ajete, është që me siguri ekzistojnë burrat e dobët, nëse zaptohen sistemisht duke mos i lejuar të kenë aspiratë, as të kenë prijës dhe as të drejtën për ta braktisur territorin dhe të shpërngulen (emigrojnë) prej aty. Dhe se po ashtu Zoti ka caktuar që të ekzistojnë për çdo masë burrash të dobët (mustedaifinësh) një masë burrash të fortë, të cilët janë të ngarkuar me obligimin t’u dalin për zot masës së parë.
Kjo na ndihmon drejtpërdrejt të plotësojmë edhe atë që mund të ketë ngelur mangët nga ky raport mbi gjendjen shqiptare. Kur ushtria serbe në vitet 1998 – 1999 sulmoi brutalisht popullatën civile shqiptare, fëmijët, gratë, pleqtë dhe burrat që u gjenden nën këtë dhunë, kaluan në statusin e mustedaifinëve (mbetën pa aspiratë, pa udhëheqësi dhe pa shtegdalje.) Tani pyetja që që prej atëherë është aty, por ende e pa përzanuar, është pyetja e ajetit 75 të sures Nisa, dhe kjo pyetje i drejtohet shqiptarëve të Shqipërisë zyrtare e posaçërisht burrave të shtetit dhe ushtrisë së Shqipërisë, sepse këtu është origjina e së keqes me të cilën kemi të bëjmë edhe sot: shqiptarët këndej kufirit (shqiptarët në Shqipëri) që nuk kishin të drejtë të ishin mustedaifinë, u sollën pikërisht si të tillë, duke i lënë në baltë të dobëtit (shqiptarët në Kosovë). Pra me termat e ndërtuar prej nesh: i bënë hile luftës, nuk iu përgjigjën luftës as me deklarata lufte, u lanë aleatëve barrën e luftës ( shoqëruar me tre pasoja për shtetin e ri: legjitimitet të gjymtë, aleanca të denatyruara, moskapacitet për t’iu përgjigjur armiqësisë me armiqësi), i konfonduan ekskluzivisht aleancat me miqësinë, mirënjohjen pa kushte me mazokizmin e lëvdimit të vetëdëmtimit, praktikisht shkatërruan kapacitetin e tyre negociues në vazhdimësi.
Me gjithë këto simptoma ligështie, nuk është çështje vetëm humbja e territorit në Veri, por rreziku i dobësimit të sovranitetin në të gjithë territorin, rreziku i një kërcënimi për luftë për çdo rast kur një serb i Kosovës e ndjen veten të diskriminuar kur shqiptarët ekzistojnë në prani të tij, dhe humbja e perspektivës për t’u zhvilluar si bashkësi pranë një fqinji që pasi dështoi të të zhdukte, shfaqet i deprimuar nga ky dështim dhe kërkon kompensim për këtë dështim. Këto janë pasojat e mospërgjigjes për pyetjen: “ Ç’keni ju që nuk luftoni në rrugën e Allahut dhe për shpëtimin e të dobtëve (……)?”
(Kliko faqen vijuese për ta vazhduar temën)
