Pyetja:
A është e mundur të rënditen tmerret e Ditës së Kijametit, që ajo që do të ndodhë të jetë: ringjallja, pastaj pritja e pesëdhjetë mijë vjetëve, ardhja në sternë, tubimi, ekzaminimi, llogaritja, pranimi i jobesimtarëve në Xhehenem, kalimi i muslimanëve dhe hipokritëve mbi sirat, llogaritja mes njerëzve dhe xheneti. Dhe ai që bie në Xhehenem kur kalon siratin mund të jetë hipokrit që do të qëndrojë përgjithmonë në Xhehennem, ose mund të jetë një musliman i pabindur që dënohet në përputhje me mëkatet e tij. A është e saktë kjo sekuencë ngjarjesh? Kam dëgjuar nga një shejh se kur një person është duke vdekur, dy djaj shfaqen në formën e babait dhe nënës së tij dhe i thonë atij të ndjekë Judaizmin ose Krishterimin. A është ky hadith sahih (i vërtetë)?
***
Përgjigjja:
Falënderimi i takon Allahut.
Së pari:
Ajo që kanë përcaktuar dijetarët e ditur është se radha e ngjarjeve që do të ndodhin në Ditën e Kijametit është si vijon:
1. Kur njerëzit të ringjallen dhe të ngrihen nga varret e tyre, ata do të shkojnë në vendin e tubimit, pastaj do të qëndrojnë në vendin e tubimit për një kohë të gjatë, gjatë së cilës do të vuajnë vështirësi dhe etje të madhe dhe do të përjetojnë frikë të madhe, sepse ata do të qëndrojnë për një kohë kaq të gjatë dhe do të jenë të sigurt se do të merren në llogari dhe do të habiten se me çfarë do t’i shpërblejë Allahu i Lartësuar.
2. Kur të qëndrojnë për një kohë të gjatë, Allahu i Lartësuar së pari do t’ia nxjerrë Profetit të Tij sternën e tij në të cilën do të vijnë njerëzit. Sterna e Pejgamberit ﷺ do të jetë në rrafshnaltën e qëndrimit, kur qëndrimi i tyre para Zotit të botëve të bëhet i mundimshëm, në një ditë gjatësia e së cilës do të jetë pesëdhjetë mijë vjet.
Ai që ka vdekur duke iu përmbajtur sunetit të tij, pa ndryshuar apo futur ndonjë bidat apo ndryshuar atë, do të vijë në sternë dhe do t’i jepet të pijë prej saj. Pra, shenja e parë se ai do të jetë i sigurt është se do t’i jepet të pijë nga sterna e Pejgamberit tonë (paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të). Pastaj, pas kësaj, do të nxirret një sternë për çdo Profet dhe do t’u jepet të pinë prej saj të drejtëve nga pasuesit e tij.
3. Pastaj njerëzit do të qëndrojnë për një kohë të gjatë, pastaj do të vijë ndërmjetësimi i madh – ndërmjetësimi i Pejgamberit ﷺ i cili do të lusë Allahun e Madhëruar që të shpejtojë llogarinë për të gjithë njerëzit. Kjo përmendet në hadithin e njohur dhe të gjatë: do të pyesin Ademin, pastaj Nuhun, pastaj Ibrahimin, e kështu me radhë. Pastaj ata do të vijnë te Profeti ﷺ dhe do të thonë: O Muhamed! Dhe ata do t’ia përshkruajnë situatën, duke iu lutur atij që t’i lutet Allahut të Lartësuar t’i lehtësojë njerëzit nga vështirësitë, duke u dhënë atyre një llogari të shpejtë. Pasi ta pyesin, ndërmjetëso për ne te Zoti yt, Pejgamberi ﷺ do të thotë: “Unë jam në gjendje për të, unë jam në gjendje për të.” Pastaj do të dalë para Arshit dhe do të bjerë në sexhde dhe do ta lavdërojë Allahun e Lartësuar me fjalë lavdëruese me të cilat do ta frymëzojë Allahu i Madhëruar. Pastaj do të thuhet: “O Muhamed, ngre kokën; kërkoni, do t’ju jepet dhe ndërmjetësoni, ndërmjetësimi juaj do të pranohet.” Ky do të jetë ndërmjetësimi i tij i madh duke kërkuar që të shpejtohet llogaria.
4. Pas kësaj do të vijë ekzaminimi – do të thotë ekzaminimi i veprave.
5. Pastaj pas ekzaminimit do të vijë llogaria.
6. Pas llogaritjes së parë, regjistrat e veprave do të fluturojnë (te njerëzit). Llogaritja e parë është pjesë e ekzaminimit, sepse do të përfshijë argumente dhe justifikime. Më pas, të dhënat e veprave do të fluturojnë (te njerëzit). Njerëzit e së djathtës do t’i marrin të dhënat e tyre në dorën e tyre të djathtë dhe njerëzit e të majtës do t’i marrin të dhënat e tyre në dorën e tyre të majtë. Pastaj do të vijë leximi i shënimeve.
7. Pastaj, pas leximit të shënimeve, do të ketë një llogaritje të mëtejshme për të mos lënë vend për arsyetime dhe për të vendosur prova duke lexuar atë që është në të dhënat.
8. Pastaj, pas kësaj do të vendoset peshoja dhe do të peshohen gjërat që përmendëm.
9. Pastaj pas bilancit, njerëzit mund të ndahen në grupe dhe kategori, me njerëz të kalibrit të ngjashëm që grupohen së bashku. Pastaj do të vendosen flamujt – flamurët e profetëve: flamuri i Muhamedit, flamuri i Ibrahimit, flamuri i Musait, e kështu me radhë, dhe do të ketë lloje të ndryshme njerëzish nën çdo flamur, sipas kategorive të tyre, me njerëz të kalibrit të ngjashëm të grupuar së bashku.
Edhe keqbërësit dhe jobesimtarët do të tubohen në grupe të ndryshme, që do të thotë se ata që ishin të ngjashëm do të grupohen së bashku, siç thotë Allahu: “(Engjëjve do t’u thuhet): “Mblidhini njerëzit e këqij, shokët e tyre, dhe idhujt që i kanë adhuruar krahas Allahut e tregojuni atyre rrugën e Zjarrit flakërues!”” (Safat: 22-23)
Ajo që nënkuptohet me “shokët” janë ata që ishin si ata. Pra, dijetarët e politeistëve do të tubohen me dijetarët e mushrikëve, zullumqarët do të tubohen me zullumqarët, ata që e mohuan ringjalljen do të tubohen me ata që e mohuan ringjalljen, etj.
10. Pastaj, pas kësaj, Allahu, i Lavdëruar dhe i Lartësuar, do të bëjë që të mbizotërojë errësira pak para se njerëzit të arrijnë Xhehenemin – Allahu na ruajttë! Njerëzit do të vazhdojnë me atë që do t’u jepet prej dritave, dhe ky ummet, duke përfshirë hipokritët, do të vazhdojë, e kur ata të vazhdojnë me dritat e tyre, do të ngrihet muri i njohur mes tyre:
“Ditën kur hipokritët dhe hipokritet atyre që besuan u thonë: “Na pritni (ose na shikoni) të ndriçohemi prej dritës suaj!” U thuhet: “Kthehuni prapa jush (në Dunja) e kërkoni ndonjë dritë!” Atëherë vihet ndërmjet tyre njëfarë muri që ka një derë, e brendia e tij është mëshirë (xhenneti), e nga ana e jashtme e tij është dënimi (zjarri).
(Hipokritët e mbetur në errësirë) I thërrasin ata (besimtarët): “A nuk kemi qenë edhe ne së bashku me ju!? (Besimtarët përgjigjen): “Po, por ju e shkatërruat veten (me hipokrizi), ju prisnit kob të zi për besimtarët, ju dyshonit në çështjet e fesë dhe juve ju mashtruan shpresat e kota deri kur ju erdhi caktimi i All-llahut (vdekja) dhe ashtu, përkitazi me Allahun, mashtruesi ju mashtroi.
E sot prej jush nuk pranohet ndonjë kompensim e as prej atyre që nuk besuan, vendi juaj është zjarri, ai është ndihma juaj: sa përfundim i keq është ai” (Hadid: 13-15)
Pastaj Allahu, i Madhëruar dhe i Lartësuar, do t’u japë besimtarëve dritë dhe ata do të shohin rrugën e tyre përtej Siratit. Sa u përket hipokritëve, atyre nuk do t’u jepet dritë; përkundrazi ata do të jenë me jobesimtarët, duke shkuar drejt zjarrit, duke rënë në xhehenem – Allahu na ruajttë!
11. Pastaj i pari do të vijë Pejgamberi ﷺ dhe do të qëndrojë në sirat, duke e lutur Allahun e Madhëruar për të dhe umetin e tij, duke thënë: “O Allah, jep siguri; O Allah, jep siguri.” Pastaj ai ﷺ dhe ummeti i tij do të kalojnë mbi sirat, secili do të kalojë në përputhje me veprat e tij dhe secili do të ketë dritë në përputhje me veprat e tij. Ata që Allahu i Madhëruar dhe i Lartësuar i ka falur, do të vazhdojnë deri sa të kalojnë Siratin, e disa do të bien në Zjarr dhe do të jenë nga ata monoteistë të cilët është vullneti i Allahut t’i ndëshkojë. Pastaj, kur besimtarët të kalojnë zjarrin, ata do të mblidhen në rrafshnaltën para Xhenetit – që do të thotë në zonat që ka përgatitur Allahu i Lartësuar mund të shpërndahen dhe ata mund të hyjnë në Xhenet pa urrejtje në zemrat e tyre.
12. Të parët që do të hyjnë në Xhenet, pas Pejgamberit ﷺ do të jenë të varfërit nga muhaxhirët dhe të varfërit nga ensarët, pastaj të varfërit nga umeti. Të pasurit do të vonohen, për shkak të llogarisë mes tyre dhe njerëzve të tjerë, dhe për shkak të llogaritjes së hesapeve. [1]
Së dyti:
Ne nuk dimë ndonjë hadith sahih që sugjeron se kur një njeri është duke vdekur, dy djaj që ngjajnë me prindërit e tij ulen me të dhe i thonë të ndjekë Judaizmin ose Krishterimin. Sa i përket asaj që ka thënë Kurtubi në “Et-Tadhkirah” (fq. 185): “Nga Pejgamberi ﷺ që kur një njeri është duke vdekur, me të ulen dy djaj, njëri në të djathtë dhe tjetri në të majtë. Ai në të djathtë i ngjan babait të tij dhe i thotë: “O biri im, unë kam qenë i mëshirshëm ndaj teje dhe të kam dashur, por ti duhet të vdesësh duke ndjekur fenë e të krishterëve, sepse ajo është feja më e mirë.” Dhe ai në të majtë i ngjan nënës së tij dhe i thotë: “O biri im, barku im ishte një enë për ty, gjinjtë e mi të dhanë për të pirë dhe ti qëndrove në kofshën time, por duhet të vdesësh duke ndjekur fenë e çifutëve sepse ajo është feja më e mirë” [2]
Ne nuk dimë ndonjë bazë për këtë, kështu që nuk mund të citohet si provë.
Por shejtani mund të vijë te i biri i Ademit kur ai është duke vdekur dhe ai mund të shfaqet në këtë formë ose ndryshe, për ta mashtruar atë. Transmetohet nga Ebu’l-Jasar (Allahu qoftë i kënaqur me të) se i Dërguari i Allahut ﷺ thoshte në lutjen e tij: “Allahumma inni a’udhu bika min el-hadmi, ue. a’udhu bika min et-taraddi, ue a’udhu bika min el-gharaki ue’l-hariqi ue’l-haram, ue a’udhu bika an jatakhabbatani esh-sheytanu ‘inda el-mewti, ue a’udhu bika. an amuta fi sabilika mudbiran, ue a’udhu bika an amuta ladigha (O Allahu im kërkoj mbrojtje tek Ti nga rënia nga një vend i lartë, dhe nga shtypja nga një objekt që bie, dhe nga përmbytja, dhe nga djegia deri në vdekje, dhe kërkoj strehim tek Ti nga mposhtja e shejtanit në momentin e vdekjes, dhe kërkoj strehim tek Ti nga vdekja në rrugën tënde duke ikur, dhe kërkoj strehim tek Ti nga vdekja nga një thumb i helmueshëm!)” [3]
El-Hattabi (Allahu e mëshiroftë) ka thënë:
Të kërkosh strehim tek Allahu nga ndikimi i shejtanit në kohën e vdekjes do të thotë (kërkimi i mbrojtjes nga) shejtani për të fituar kontrollin mbi të dhe për ta hutuar atë në kohën e largimit të tij nga kjo botë, duke e penguar atë nga pendimi dhe duke e penguar që të korrigjojë rrugët e tij dhe të heqë dorë nga veprat e këqija që po i bënte të tjerëve, ose ta dëshpërojë nga mëshira e Allahut, ose ta urren vdekjen dhe të ndihet i pikëlluar për largimin nga jeta e kësaj bote, se ai nuk do të jetë i kënaqur me atë që Allahu i ka caktuar për vdekjen dhe kalimin në ahiret, duke bërë që ai të ketë një fund të keq dhe ta takojë Allahun kur Ai është i zemëruar me të.
Është transmetuar se shejtani nuk ka ndikim më të madh tek i biri i Ademit sesa në momentin e vdekjes, dhe ai u thotë ndihmësve të tij: “Ja ku jeni; nëse ai ju ikë sot, nuk do ta kapni kurrë.” [4]
Salih ibn el-Imam Ahmedi ka thënë: “Kur babai im po vdiste, u ula me të, me një copë leckë në dorë, me të cilën ia lidhja gojën mbyllur (pasi vdiq). Filloi të djersiste, pastaj e kishte të vështirë të merrte frymë, por hapi sytë dhe bëri shenjë me dorën e tij për të thënë: “Ende jo, ende jo – tre herë.”
I thashë: “O babai im, çfarë është kjo që thua tani?”
Ai tha: “O biri im, a nuk e di?”
Unë thash jo.
Tha: “Iblisi – Allahu e mallkoftë – qëndron pranë meje, kafshon thonjtë dhe thotë: “O Ahmed, më ke shpëtuar!” Dhe unë thashë: “Jo, derisa të vdes!”” [5]
Kurtubi ka thënë:
“Kam dëgjuar shejhun tonë, Imam Ebu’l-Abbas Ahmed ibn Umer el-Kurtubi duke thënë, në postën kufitare të Aleksandrisë: Unë isha me vëllain e shejhut tonë, Ebu Xhafer Ahmed ibn Muhamed ibn Muhamed el-Kurtubi në Kordoba, kur po vdiste. I është thënë: Thuaj La ilahe illa Allah, e ai tha: Jo, jo.
Kur erdhi në mendje, i treguam për këtë, e ai tha: “Më erdhën dy shejtan, një në të djathtën time dhe një në të majtë. Njëri prej tyre tha: “Vdisni si çifut, sepse kjo është feja më e mirë.” Dhe tjetri tha: Vdisni si i krishterë, sepse ajo është feja më e mirë.” Dhe unë u thosha të dyve: “Jo, jo. Unë u përgjigjesha atyre, jo juve.”
Unë them: Të drejtit shpesh i ndodhin gjëra të tilla dhe përgjigja e tyre është shejtanit, e jo atyre që e nxisin të lexojë Shehadetin”. [6]
Dhe Allahu e di më së miri.
islamqa.info
————–
[1] Sherh et-Tahavijeh (fq. 542 nga Shejh Salih El esh-Shejh.
[2] Këtë e ka përmendur Ebu’l-Hasan el-Kabisi në Sherh Riselat Ibn Ebi Zejd, dhe diçka të ngjashme është përmendur nga Ebu Hamid në Keshf ‘Ulum el-Akhirah.
[3] Ebu Davudi (1552) dhe Nesaiu (5531). Klasifikuar si sahih nga Albani në Sahih Ebi Davud.
[4] Ma‘alim es-Sunen (1/296). Shih gjithashtu: et-Tadhkirah (f. 185)
[5] Tabakat el-Hanabilah (1/175)
[6] Et-Tadhkirah (fq. 187)
