Pyetja:
A e ka parë ndonjëherë Xhibrili apo ndonjë nga engjëjt, Allahun e Lartësuar?
***
Përgjigjja:
Falënderimi i takon Allahut.
Nuk ka asgjë në Kuran dhe në Sunet që të tregojë se Xhibrili (paqja qoftë mbi të) ose ndonjë engjëll tjetër e ka parë Allahun e Madhëruar përveç në bazë të provave.
Në hadithin (raportin) e Miraxhit (Ngjitja e Pejgamberit ﷺ në qiell) thotë se Xhibrili (paqja qoftë mbi të) u ngjit me Pejgamberin tonë ﷺ ( në një nivel ku gërvishtja e lapsave mund të dëgjohej, por nuk ka asnjë provë që asnjëri prej tyre e pa Allahun e Madhëruar në atë vend.
Profeti ﷺ tha: “Pastaj kaluam tek Ibrahimi (paqja qoftë mbi të) dhe më tha: “Mirë se vjen, o Pejgamber i mirë dhe bir i mirë!” Pyeta: “E ky, kush është?” Xhibrili më tha: “Ky është Ibrahimi.” Ibn Shihabi më ka thënë: “Më ka rrëfyer Ibn Hazmi se Ibn Abasi dhe Ebu Habe Ensariu transmetojnë se Pejgamberi ﷺ ka thënë: “Pastaj jam ngritur derisa kam arritur në një lartësi ku dëgjoja edhe fëshfërimën e lapsave (që shkruajnë caktimet vjetore nga Pllaka e Ruajtur).” Ibn Hazmi dhe Enesi ibn Maliku ka thënë: “Pejgamberi ﷺ tha: “Allahu ia obligoi umetit tim pesëdhjetë namaze. U ktheva me këtë urdhër, derisa takova Musain…” [1]
Dijetarët ndryshuan në lidhje me këtë vështrim: disa prej tyre e pohuan atë e disa prej tyre e mohuan.
Ibn Haxher el-Hejtemi (Allahu e mëshiroftë) u pyet: “A e shohin engjëjt Allahun e Madhëruar?”
Ai u përgjigj: “Shejh Izzul-Din ibn Abdul Selam tha se ata nuk e shohin Atë, dhe ai citoi dëshmi të gjata për ta mbështetur këtë, dhe ai u ndoq në këtë nga disa dijetarë, por ai u hodh poshtë nga thënia e imamit i Ehli Sunetit, Shejh Ebu’l-Hasan el-Esh’ari (Allahu qoftë i kënaqur me të) i cili tha se ata e shohin Atë. Kjo është përmendur në librin e tij el-Ibaneh fi Usul el-Diyanah. Ai u pasua nga Bejhakiu i cili e transmetoi atë me isnadin (zinxhirin e transmetimit) nga ‘Abdullah ibn ‘Amr ibn Asi dhe një tjetër sahabi. Kjo u pasua edhe nga Ibn Kajimi dhe Xhelal el-Balkini. Sipas një hadithi që u klasifikua si sahih (autentik) nga Hakimi, Xhibrili nuk e pa kurrë Zotin e tij para se Profeti ﷺ t’i bënte sexhde Zotit të tij në atë rast, por kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht se ai nuk e pa Atë pas kësaj ose që të tjerët nga engjëjt nuk e shohin Atë. Mendimi se vetëm Xhibrili mund ta shihte Atë është i pavlefshëm.” [2]
Shejh Ibn Baz (Allahu e mëshiroftë) u pyet: “A e shohin engjëjt Zotin e tyre në këtë botë apo Ai u dërgon atyre shpallje nga përtej një ekrani?”
Ai u përgjigj: “Allahu e di më së miri.” [3]
Shejh ‘Abdurrahman el-Berraak (Allahu e ruajtë) u pyet: “Ka prova që sugjerojnë se ata nuk e shohin Atë. Në suren Gafir është ajeti në të cilin Allahu i Lartësuar thotë:“Ndërsa ata (engjëjt) që e bartin Arshin edhe ata që janë përreth e tij, lartësojnë me falënderim Zotin e tyre, i besojnë Atij dhe i luten Atij t’i falë ata që besuan (duke thënë): “Zoti ynë, Ti me mëshirën dhe me diturinë Tënde ke përfshirë çdo send, andaj falju atyre që u penduan dhe ndoqën rrugën Tënde, e edhe ruaji ata nga dënimi i xhehennemit! (Gafir: 7)
Fjala “besojnë” në këtë varg mund të tregojë një kuptim të tillë — a është kjo e saktë?”
Ai u përgjigj: “Fakti që Allahu i Lartësuar thotë për engjëjt që mbajnë Arshin dhe që ndodhen rreth tij se ata besojnë në Të, nuk do të thotë domosdoshmërisht se ata nuk e shohin Atë, ose se disa prej tyre nuk e shohin Atë, ose që engjëjt e tjerë nuk e shohin Atë, ashtu siç (aspirimi për ta parë) nuk bie ndesh me besimin. Në mënyrë të ngjashme, fakti që Allahu u foli (disa prej profetëve) nuk është në kundërshtim me besimin. Ibrahimi (paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të) pa se si Allahu i ringjalli të vdekurit dhe kjo ia shtoi besimin, siç thotë Allahu: “Përkujto kur Ibrahimi tha: “Zoti im, më mundëso të shoh se si i ngjallë të vdekurit”? Ai (Zoti) tha: “A nuk je i besueshëm”? Ai (Ibrahimi) tha: “Po, por desha që zemra ime të ngopet (bindje)!”” (Bekare: 260)
Allahu i foli Musait (paqja qoftë mbi të) nga prapa ekranit, dhe kjo nuk do të thotë se ai nuk besoi. Për ta përmbledhur, nuk ka asnjë kontradiktë midis besimit dhe shikimit të Tij. Kjo vërtetohet nga fakti se Musai (paqja qoftë mbi të) i kërkoi Zotit të tij që ta linte ta shihte Atë për t’i shtuar besimin: “Zoti im! Ma mundëso pamjen tënde e të shikojë!” (Araf: 143) Po, pasi ta shohin Allahun, besimi nuk do të konsiderohet më si besim në të padukshmen, kështu që është e mundur që bartësit e Arshit dhe ata që janë përreth tij mund ta kenë parë Allahun dhe kështu të kenë arritur nivelin më të lartë të sigurisë. Në të njëjtën mënyrë, kur besimtarët e shohin Zotin e tyre në Ditën e Kiametit, ata do të kalojnë nga siguria e bazuar në dituri në sigurinë e bazuar në shikimin, sepse kur ta shohin Allahun do t’i besojnë Atij me besimin se kanë parë dhe do të gjeni gëzimin më të thellë në këtë; ata do të bekohen duke e parë Atë dhe duke dëgjuar fjalët e Tij. Allahu thotë: “Atë ditë do të ketë fytyra të shkëlqyera (të gëzuara). Që Zotin e tyre e shikojnë.” (Kijame: 22-23)
E lusim Allahun për gëzimin e shikimit në Fytyrën e Tij fisnike. Dhe Allahu e di më së miri. [4]
Për ta përmbledhur: Kjo është çështje e së padukshmes dhe nuk lejohet pohimi apo mohimi i saj përveçse në bazë të dëshmive. Qasja e duhur është të përmbaheni nga pyetja për të.
Dhe Allahu e di më së miri.
islamqa.info
————–
[1] Buhariu (349)
[2] el-Fetaua el-Hadithijeh.
[3] Fetaua Nur ‘ala el-Darb.
[4] Fetaua el-Islam el-Jewm.
