Togg, një prodhues i ri turk i makinave, i ka vënë vetes sfidën e prodhimit dhe eksportit të automjeteve elektrike të prodhuara në Turqi në Evropë. Gürcan Karakas, CEO i Togg, analizon ambiciet dhe planet e markës së re.
Tani ekonomia e 19-të më e madhe në botë, Turqia pa një rritje mesatare vjetore të PBB-së prej 5% në 2022. Vendi është bërë “një nga ekonomitë më të rëndësishme për sa i përket krijimit të pasurisë në Lindjen e Mesme, pak pas Arabisë Saudite (e 18-ta)”.
Nga ana industriale, nëse industria e tekstilit është një sektor shumë aktiv, industria e çelikut është zhvilluar fuqishëm falë hekurudhave, por edhe industria e automobilave. Industria e automobilave është bërë eksporti më i madh i vendit, duke prodhuar më shumë se një milion automjete në vit për prodhues të tillë si Honda, Hyundai, Fiat, Ford, Renault dhe Toyota. Kësaj i shtohet edhe prodhimi i komponentëve.
Megjithatë, që nga viti 2018, ardhja e Togg (akronimi i Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu), një kompani e re automobilistike “made in Turkey”, fryt i një konsorciumi kompanish turke (bujqësi, telekomunikacion, financa, industria e çelikut dhe energjia) është duke ndryshuar faktet me një investim prej 3 miliardë eurosh, sipas Les Echos. Prodhuesi synon të prodhojë në vend makinën e parë elektrike turke nga pranvera 2023 dhe të shesë të paktën një milion njësi të një gamë prej të paktën 5 modelesh deri në vitin 2030.
Një objekt prodhimi u ndërtua së fundmi në Gemlik, një qytet port në provincën e Bursës. Ajo do të hapet zyrtarisht në ditët në vijim sipas ministrit të Industrisë dhe Teknologjisë së Turqisë z. Mustafa Varank.
Vendi nuk u zgjodh rastësisht, pasi zona i është… dedikuar makinës. Shumë kohë përpara se fabrika të ndërtohej, Togg hartoi një strategji dhe “përsosi procesin”, tha Gürcan Karakas në një intervistë me Handelsblatt të Gjermanisë në atë kohë. Nëse certifikimet dhe miratimet për tregun turk kanë kaluar pa problem, standardet europiane do të realizohen në tremujorin e parë të vitit 2023.
Automjeti i parë elektrik i pritshëm është një SUV i klasit C me një distancë prej 300 deri në 500 km, në dy versione. I pari është një fuqi prej 147 kW (200 hp) me një motor elektrik të vetëm të montuar në boshtin e pasmë, dhe i dyti është me dy motorë elektrikë që prodhojnë 294 kW (400 hp).
Nga ana tjetër, nëse arkitektura mbetet identike, Togg tashmë ka projektuar trupa të ndryshëm, dizajni i të cilëve merr parasysh shijet lindore dhe perëndimore.
SUV-i pritet të pasohet nga një sedan, një hatchback i klasës C, një SUV i klasës B dhe një furgon.
Bateritë do të prodhohen nga Siro, një sipërmarrje e përbashkët e formuar nga Togg dhe Farasis Energy, një prodhues kinezo-amerikan i qelizave të baterive. Ky i fundit njihet si një nga furnizuesit më të mëdhenj të makinave në Kinë, si dhe ai i Mercedes-Benz. Farasis Energy ka dy objekte prodhimi në Kinë. Bateritë do të montohen direkt në vendin e Gemlik ndërsa prodhimi vendas do të konsiderohet më vonë.
Nuk është e lehtë sot të hysh në një treg ku konkurrenca është intensive, veçanërisht në automjetet elektrike, një zonë e privilegjuar për prodhuesit kinezë që mbërrijnë masivisht në Evropë. Nëse vendimi i Togg për të lançuar në tregun vendas fillimisht duket më i mençur, fakti mbetet se makina elektrike shihet në Turqi si një produkt ekzotik i destinuar për një elitë.
Sipas një studimi nga Avere dhe firma ligjore De Gaulle Fleurance të botuar nga Les Echos, “Vetëm 2,000 makina elektrike u regjistruan në vend në 2021, për një flotë totale të vlerësuar në 6,000 njësi.”
Duhet shtuar se rrjeti i tarifimit është pothuajse inekzistent në Turqi. Megjithatë, situata duhet të ndryshojë me Trugo, një operator i ri turk, qëllimi i të cilit është të instalojë një rrjet terminalesh ultra të shpejtë (180 kW) në 81 provinca turke.
Së fundi, ndryshe nga Evropa ku ka stimuj për blerjen e një automjeti elektrik, qeveria turke aktualisht nuk ofron një ndihmë për blerje.
Pavarësisht inflacionit prej 80% dhe faktit që çmimet e automjeteve elektrike nuk dihen ende për shkak të luhatjeve të monedhës, rruga e Togg përpara nuk duket të ndikohet. Një nga arsyet e parashtruara është mbështetja e qeverisë turke dhe në veçanti e presidentit të saj Recep Tayyip Erdogan. Kështu, shteti turk ka hequr pjesërisht taksat e aplikueshme për kompanitë dhe interesat e kredisë së dhënë. /tesheshi
