Një ndryshim epokal ka ndodhur në vendin fqinjë. Megjithëse paradoksalisht partitë shqiptare do të kenë në parlamentin e ardhshëm më pak deputetë se kurrë në historinë çerekshekullore të këtij shteti, bashkëkombasit tanë janë absolutisht të fituar.
Ata, me votën e tyre i kanë dhënë përfundimisht fund regjimit nacionalist, autokrat, hajdut dhe policor të Nikolla Gruevskit. Ata kanë dënuar gjithashtu me një votë plebishitare partitë e vjetra, BDI-në e Ali Ahmetit dhe PDSH-më e Menduh Thaçit, që ishin kthyer në vegla të diktatorucit të vogël ballkanik.
Ata e kanë adresuar votën e tyre tek disa forca të tjera si “Lëvizja Besa” apo “Aleanca për shqiptarët”, si shenjë proteste ndaj establishmentit të tyre politik, që i tradhëton periodikisht prej 25 vjetësh.
Por, ajo që përbën ndryshim epokal për këtë vend të ndarë etnikisht, i cili e filloi këtë shekull me një konflikt civil mes palëve, është vota masive që shqiptarët i dhanë opozitës së majtë të Zoran Zaevit. Lidhja Social Demokrate e mbështetur fort edhe nga ndërkombëtarët, arriti ta nxjerrë jashtë loje VMNRO- DPMNE, vetëm në sajë të mbështetjes të bashkëkombasve tanë. Ata i besuan asaj madje edhe në zona të pamendueshme pak kohë më parë si ato të Tanushës apo Haraçinës.
Kjo pra është ajo që ka ndodhur. Shqiparët e Maqedonisë për herë të parë kanë përmbysur murin e pakalueshëm që prej themelimit të këtij shteti, ku sejcili votonte për partitë e etnisë së vet.
Një pjesë e tyre, në mënyrë surprizuese, kanë zgjedhur vlerat e demokracisë, përmbi përkatësinë kombëtare; dëshirën për liri, përmbi patriotizmin folklorik; një shtet modern dhe multietnik, përmbi parimin sejcili i mbyllur në lagjen e vet.
Natyrisht që në këtë zgjedhje ka llogari dhe pragmatizëm. Ata që votuan për opozitën e Zaevit ishin të lodhur nga politikanët e vjetër shqiptarë që silleshin si nacionalistë kur bënin opozitë dhe shndërroheshin në vegla të Gruevskit kur hynin në koalicionin e tij.
Natyrisht që në këtë zgjedhje ka edhe takticizëm. Ata që vendosën të kalojnë në kampin e etnisë tjetër, bënë lëvizjen e zgjuar për të mos e dorëzuar fatin e tyre politik në negociatat pas zgjedhore të 3-4 politikanëve të korruptuar.
Ata vendosën se shqipëtarët duhet të jenë faktor i ndryshimit dhe duhet të bëhen pjesë e festës së mposhtjes së një regjimi.
Natyrisht ky proces nuk ishte i lëhtë. Dy etnitë që i ndan rrjedha e Vardarit, filluan të bashkëpunojnë kur kuptuan se kishin përballë tyre një rregjim. Kjo u bë edhe më e dukshme kur në pranverën e 2015, Zoran Zaevi plasi “bombat” e tij të famshme. Përgjimet e rreth 20 mijë qytetarëve dhe zyrtarëve të lartë, tregonin për një kryeministër që kërkonte 15 milionë euro rryshfet për ndërtimin e një autostrade, shefin e shërbimit sekret që fliste për tortura nëpër burgje, ministra që bisedonin për trukim zgjedhjesh, kërcënim mediash dhe gazetarësh e deri tek emërime të paligjshme në poste të rëndësishme.
Gjithë kjo fushatë e opozitës e damkosi pushtetin e Nikolla Gruevskit dhe Ali Ahmetit në qeveri dhe i bashkoi kundërshtarët e tij, shqiptarë dhe maqedonas në rrugë.
Për herë të parë në sheshet e Shkupit u panë në të njëjtin miting edhe flamujt kuq e verdhë edhe ata kuq e zi.
Këtë frymë e kapi e para LSDM, e cila nuk kishte rrugë tjetër veç një koalicioni të gjërë për të mundur një parti shtet.
Gjatë kësaj fushate, për herë të parë, opozita e Zaevit, e cila me një lëvizje të zgjuar antarësoi në radhët e saj edhe drejtuesin e emisionit politik më popullor mes shqiptarëve, Muhamed Zeqiri, filloi të bënte takime elektorale edhe në fshatrat e shqiptarëve edhe në lagjet e tyre në Shkup.
Duke dalë nga guacka e partisë një etnike, Zoran Zaevi shkoi edhe në bashkinë e romëve të Sutkës, pa u shqetësuar aspak nga tingujt e zhrmshëm të muzikës cigane.
Mesazh i LSDM ishte i qartë: Të vizatonte një parti që i fliste të gjithë qytetarëve dhe jo vetëm pjesës së saj maqedone.
Një numër i mirë shqiptarësh i ndezën dritën jeshile këtij sinjali.
Prej një viti, mbi 10 mijë janë bërë për herë të parë anëtarë të kësaj partie maqedonase. Nëse sondazhet para zgjedhjeve flisnin për 10% të bashkombasve tanë që do të votonin për LSDM-në, kjo shifër rrezulton të jetë sot më e lartë. Në rradhët e saj tani do të ketë 3 apo 4 deputetë shqipëtarë.
Ata do të jenë përfaqësues të një Maqedonie të re, të një revolucioni të butë, që për herë të parë pas një çerek shekulli, i shembi muret politike që ndajnë dy popullsitë.
Ata, me trendin e ri që shenjuan, u dhanë sinjal edhe partive të vjetra shqiptare, se tanimë e kanë pothuajse të pamundur, të vazhdojnë aleancat me regjimin e vjetër.
Ata vendosën kahun e fitores dhe përcaktuan një histori të re. Të nisur jo nga interesi i ngushtë i etnisë së tyre, por të motivuar nga vlera që e tejkalojnë atë.
Prandaj ajo që ndodhi këtë të djelë qe një ndryshim epokal. Jo vetëm sepse shqiptarët vendosën për rrëzimin e një autokrati demode, por mbi të gjitha sepse e bënë këtë, duke shembur barrierat e vjetra të ndasive.
