Pyetja:
Sipas normave islame, cili është definicioni i guximit dhe çfarë e ndihmon njeriun për ta zhvilluar atë?
***
Përgjigjja:
Falënderimi i takon Allahut.
Së pari: Guximi i referohet qëndrueshmërisë në zemër në momentin e rrezikut.” (Tahdhib al-Lughah (1/214); Lisan al-‘Arab 8/173).
Së dyti: Në terma realë, guximi i referohet: Qëndrueshmëria e zemrës në momentet e fatkeqësisë dhe qëndrimi i qetë kur përballemi me situata të frikshme. Ibnul Kajjim (Allahu e mëshiroftë) ka thënë: Shumë njerëz mund të ngatërrojnë guximin me forcën fizike, por ato janë dy gjëra të ndryshme. Guximi është qëndrueshmëri në zemër kur përballet me fatkeqësi, edhe nëse dikush është fizikisht i dobët. Ebu Bekër es-Siddiku (Allahu qoftë i kënaqur me të) ishte më guximtari i këtij umeti pas të Dërguarit të Allahut ﷺ, megjithëse Omeri dhe të tjerët ishin fizikisht më të fortë se ai. Por ai ua kaloi të gjithë sahabëve me qëndrueshmërinë e tij të zemrës në çdo situatë në të cilën do të dridheshin malet. Në ato situata, ai ishte i palëkundur në zemër dhe i qetë, dhe guximtarët nga sahabët dhe heronjtë e tyre i drejtoheshin atij dhe ai i qetësonte dhe inkurajonte.” [1]
Ibn Kajimi gjithashtu tha: Guximi vjen nga zemra; është qëndrueshmëri dhe qetësi në momentet e frikës. Është një karakteristikë që rrjedh nga durimi dhe mendimi pozitiv, sepse kur njeriu mendon se mund t’i kapërcejë problemet dhe ka durim për ta ndihmuar, ai do të qëndrojë i palëkundur. Në të njëjtën mënyrë, frikaca vjen nga të menduarit negativ dhe padurimi, gjë që e bën njeriun të mendojë se nuk mund ta kapërcejë problemin dhe nuk ka durim për ta mbajtur të qetë. Origjina e frikacakëve është të menduarit negativ dhe të menduarit se më e keqja do të ndodhë…” [2]
Ibn Hazmi (Allahu e mëshiroftë) ka thënë: Përkufizimi i guximit është: të jesh i gatshëm për të ofruar jetën për të mbrojtur besimin dhe popullin e grave, për të mbrojtur një fqinj të cilit i është bërë padrejtësi, për të mbrojtur një të shtypur që ka kërkuar mbrojtjen tënde dhe për të mbrojtur dikë që i është bërë padrejtësi duke pasur parasysh pasurinë dhe nderin e tij, ose kujt i është bërë padrejtësi në ndonjë mënyrë tjetër, qofshin keqbërësit në numër të vogël apo të madh. Dështimi në atë që përmendëm është frikacak dhe dobësi. Ekspozimi i jetës së dikujt në rrezik për hir të përfitimeve të kësaj bote është pamaturi dhe marrëzi. Edhe më budalla se kjo është ai që ofron jetën e tij sepse refuzon t’u japë njerëzve detyrimet e tyre, ose të mbrojë dikë tjetër që refuzon t’u japë atyre detyrimet e tyre. [3]
Së treti: I Dërguari i Allahut ﷺ ishte njeriu më guximtar, siç transmeton Enesi (Allahu qoftë i kënaqur me të), i cili tha: i Dërguari i Allahut ﷺ ishte më i miri i njerëzve dhe më guximtari i njerëzve. Një natë banorët e Medinës ishin në gjendje alarmi dhe disa njerëz dolën drejt zërit (që kishte shkaktuar alarmin). Ata u takuan nga i Dërguari i Allahut ﷺ, i cili po kthehej, pasi tashmë kishte shkuar për të hetuar çështjen. Ai ishte duke hipur në kalin e Ebu Talhas zbathur, me shpatën rreth qafës dhe tha: “Mos u frikësoni, mos u frikësoni”. [4]
Së katërti: Ka shumë mënyra dhe mjete për të zhvilluar guximin, ndër të cilat mund të përmendim sa vijon: “Të jesh i fortë në besim dhe të qëndrosh i palëkundur në të. Studimi i biografive të trimave dhe trimave në mesin e heronjve të Islamit. Të kesh guximin të flasësh të vërtetën dhe t’u tregosh të tjerëve për të. Të kesh guximin të denoncosh të keqen dhe ta ndalosh atë.”
Transmetohet nga Ebu Hurejra se i Dërguari i Allahut ﷺ ka thënë: “I fortë nuk është ai që i mposht të tjerët (i rrëzon në tokë); përkundrazi, njeriu i fortë është ai që e kontrollon veten në momente zemërimi.”
[5] Ibn el-Ethiri ka thënë: “Ai që lufton me të tjerët është ai që është aq i fortë sa nuk mund të rrëzohet. Ai e përdori këtë frazë në kontekstin e vetëkontrollit, kur ndrydh zemërimin dhe shtyp nefsin (veten e tij), sepse nëse një person kontrollon nefsin e tij, ai do të mposhtë armiqtë më të fortë dhe më të këqijtë nga kundërshtarët e tij.” [6]
Pra, guximi sipas islamit është respektimi i urdhëresave islame dhe kufijve të vendosur nga Allahu. Tregimi i guximit në situata në të cilat kërkohet guxim. Mbështetja e atij që i është bërë padrejtësi dhe përpjekja për t’i dhënë fund keqtrajtimit që po i nënshtrohet. Allahu e di më së miri.
islamqa.info
—————————-
[1] El-Furusijeh f. 500
[2] Ruh f. 236 – “Shpirti” libër i përkth., edhe në gjuhën shqipe
[3] El-Ahlak ue’s-Sijer f. 32
[4] Buhariu (2908) dhe Muslimi (2307)
[5] Buhariu (6114) dhe Muslimi (2609)
[6] Nihaje (2/23)
