Këshillat e një psikologeje mbi ballafaqimin e moshave të vogla me pamjet e rënda të një lufte
Që nga fillimi i sulmeve izraelite në Gaza, që pasuan një sulm vdekjeprurës nga Hamasi në Izrael më 7 tetor, mediat sociale janë vërshuar me video dhe foto të tmerreve me të cilat përballen çdo ditë banorët e enklavës së rrethuar.
Ndërkohë që palestinezët jetojnë me shpresën se vetë postimet në mediat sociale do ta nxisin botën të veprojë dhe të ndalojë gjakderdhjen në Gaza – veçanërisht për shkak të faktit se media sociale kufizon shtrirjen e përmbajtjes kritike ndaj Izraelit – ciklet e lajmeve njëditore nga Lindja e Mesme, si dhe përmbajtja shqetësuese që përhapet në platforma si Facebook, Instagram apo TikTok, ekspozohen edhe fëmijët.
Edhe pse nuk jetojnë në një vend ku ka konflikte që deri dje ne mendonim se nuk ishin të mundshme në shekullin e 21-të, edhe kur nuk janë tepër të ekspozuar ndaj lajmeve, fëmijët mund të ndjejnë se diçka po ndodh dhe të zhvillojnë ndjenja të ndryshme si p.sh. si frika, trishtimi, zemërimi apo shqetësimet.
“Aftësojini ata të ndajnë emocionet”
Ekspertët theksojnë se, si në situata të tjera krize, fëmijët nuk duhet të ekspozohen tepër ndaj lajmeve. Megjithatë, në situatat kur është e pamundur të parandalohet ekspozimi i tyre ndaj përmbajtjeve që mund t’i shqetësojnë ata, është e nevojshme të bisedoni hapur me ta në mënyrë mbështetëse dhe të qetë dhe t’i lejoni ata të shprehin dhe të ndajnë emocionet e tyre, duke respektuar të gjitha pyetjet dhe shqetësimet e tyre.
“Fëmijët gjithmonë ndiejnë kur prindërit e tyre janë të shqetësuar ose kur nuk janë mirë, dhe është e rëndësishme të flasim hapur për këtë, sepse pasiguria apo heshtja e prindërve ndonjëherë mund të shkaktojë frikë edhe më të madhe”, shpjegon Đana Lonçarica, psikoterapiste për fëmijë dhe adoleshente. “Është e rëndësishme që prindërit të ndajnë emocionet e tyre, por gjithashtu t’i lejojnë fëmijët të ndajnë edhe të tyret.”
“Pra, fëmijët shohin se çfarë po ndodh dhe gjëja më e rëndësishme është se ata mund të flasin për këtë me prindërit e tyre, që prindërit t’i mbështesin ata që të jenë të hapur kur bëhet fjalë për ndjenjat e tyre, por edhe që ata mbështesin ndjeshmërinë dhe dhembshurinë me njerëzit e tjerë sepse janë të gjitha këto gjëra dhe dukuri që do të jenë shumë të mira për ta më vonë në jetë dhe të nevojshme për zhvillimin e tyre të mëtejshëm psikosocial”, shton ajo.
Përshtateni bisedën me moshën dhe zhvillimin e fëmijës
Ajo vëren se është e nevojshme që biseda të përshtatet me moshën e zhvillimit të fëmijës, sepse fëmijët e moshave të ndryshme reagojnë ndryshe ndaj përvojave stresuese dhe situatave krize.
“Sigurisht, nuk do të shpjegoni disa fakte të ndërlikuara për atë që po ndodh me një fëmijë pesëvjeçar, i cili është shumë i kufizuar në kuptimin konjitiv në kuptimin e marrëdhënieve shkak-pasojë dhe do ta përshtatni bisedën me moshën dhe moshën e tij të zhvillimit”, shpjegon ajo.
“Një fëmijë më të madh, në moshën 15-vjeçare, p.sh., që arsyeton në mënyrë konjitive dhe kupton shkaqet dhe pasojat, do t’i shpjegoni më hollësisht se çfarë pa apo çfarë e shqetësoi”, shton ajo.
Nga ana tjetër, thekson ajo, me fëmijën gjithmonë mund të flitet për emocionet.
“Nëse një fëmijë ka parë diçka në media ose në rrjetet sociale që e shqetëson, është e rëndësishme që prindi të dëgjojë, të ndjejë empati me atë që tha fëmija, t’i shpjegojë fëmijës se është në rregull të ndihet keq. Emocionet janë pjesë e rritjes sonë dhe botës së brendshme”, shpjegon ajo.
Një ndjenjë sigurie
Duke i dhënë hapësirë fëmijës për të shprehur emocionet e tij, thekson Lonçarica, ne krijojmë edhe një ndjenjë sigurie.
“Është shumë e rëndësishme t’i lihet hapësirë fëmijës që të shprehë frikën apo zemërimin e tij, sepse në të kundërt fëmija mund të ndihet edhe më keq, sepse ndjen se disi nuk i lejohet të flasë për këtë publikisht dhe hapur”, thekson ajo.
“Prandaj duhet t’i lini gjithmonë hapësirë fëmijëve që të flasin hapur dhe t’i dëgjojnë me empati dhe mirëkuptim, por edhe të mos i mbytin me përmbajtje që nuk iu përshtaten moshës së tyre”, përfundon Lonçarica. /tesheshi.com
