Shkencëtarët kinezë thuhet se kanë gjetur një mënyrë për të rikthyer diabetin e tipit 1, një sëmundje që deri më tani vetëm mund të menaxhohej, por kurrë nuk mund të kurohej.
Zbulimi mjekësor ka të ngjarë të ndihmojë miliona njerëz në mbarë botën të kapërcejnë një gjendje serioze që zakonisht fillon në fëmijëri.
Sëmundja bën që sistemi imunitar i trupit të njeriut të sulmojë gabimisht qelizat që prodhojnë insulinë në pankreas, një gjëndër në bark që çliron enzimat tretëse.
Nëse nuk menaxhohet përmes injeksioneve të rregullta të insulinës, diabeti i tipit 1 mund të çojë në probleme më serioze si dëmtimi i nervave, verbëri, dëmtim të zemrës dhe veshkave.
“Një grua me diabet të tipit 1 filloi të prodhonte insulinën e saj më pak se tre muaj pasi kishte marrë një injeksion të një trajtimi që rrjedh nga qelizat burimore. Ajo mbeti e lirë nga injeksionet e insulinës një vit pas trajtimit”, thanë së fundmi anëtarët e ekipit hulumtues në Universitetin e Pekinit për një botim mjekësor.
Çfarë është diabeti i tipit 1?
Sëmundja bën që niveli i glukozës ose sheqerit në gjak të rritet shumë. Kjo për shkak se trupi nuk mund të prodhojë një hormon të quajtur insulinë, i cili kontrollon glukozën në gjak.
Njerëzit me këtë sëmundje duhet të marrin insulinë çdo ditë për të mbajtur nën kontroll nivelin e glukozës në gjak.
Një pikë e rëndësishme: diabeti i tipit 1 është i ndryshëm nga diabeti i tipit 2, i cili lidhet me moshën dhe mbipeshën. Diabeti i tipit 2 është shumë më i zakonshëm dhe prek të rriturit kur trupi bëhet ose rezistent ndaj insulinës ose nuk prodhon mjaftueshëm insulinë.
Cila është kura?
Përgjigja e shkurtër (dhe jo-teknike) për këtë pyetje është: zhvillimi i qelizave staminale.
Studimi i kryer nga shkencëtarët në Universitetin e Pekinit në Pekin mblodhi qeliza të shëndetshme – njësia më e vogël që përbën indet e trupit – nga një pacient. Më pas ata “modifikuan” ato qeliza në laborator nga qeliza jo të specializuara, të rastësishme në ato të specializuara të afta për të prodhuar insulinë.
Më pas, shkencëtarët implantuan qelizat e reja të specializuara në të njëjtin pacient që kishte diabet të tipit 1.
“Në mënyrë të jashtëzakonshme, qelizat filluan të prodhojnë insulinë vetë, duke i lejuar pacientët të rregullojnë nivelet e sheqerit në gjak pas dy muajsh e gjysmë pa kërkuar injeksione ditore të insulinës”, tha Stephane Berneau, një anëtar i fakultetit në Shkollën e Farmacisë dhe Shkenca Biomjekësore të Universitetit të Lancashire Qendrore.
Procesi që përfshin kthimin e diabetit të tipit 1 përmes modifikimit të qelizave mund të quhet gjerësisht terapi me qeliza burimore.
Çfarë janë qelizat staminale?
Trupi i njeriut përbëhet nga mbi 37 trilionë qeliza. Por, të gjitha këto qeliza e kanë origjinën nga një qelizë e vetme e njohur zakonisht si veza e fekonduar. Ndërsa trupi i njeriut zhvillohet dhe rritet, ai gjeneron ose qeliza të specializuara ose qeliza burimore.
Ndërsa qelizat e specializuara supozohet të kryejnë një rol të veçantë në trup, qelizat staminale nuk janë në gjendje të kryejnë ndonjë funksion specifik.
Por të njëjtat qeliza staminale kanë potencialin të “riprogramohen” për t’u bërë qeliza të specializuara, duke shërbyer si sistemi bazë i riparimit të trupit të njeriut.
Me fjalë të tjera, qelizat burimore mund të ndahen dhe të rinovohen për një kohë të gjatë – një veti që i bën ato të dobishme për qëllime kërkimore mjekësore.
Shkencëtarët kanë studiuar për dekada mënyra për të transformuar qelizat burimore në qeliza të specializuara për shërimin e sëmundjeve si sëmundja e Parkinsonit, sëmundja e Alzheimerit, dëmtimi i shtyllës kurrizore, sëmundjet e zemrës, diabeti dhe artriti.
“Një nga aspektet më emocionuese të qelizave staminale është se ato mund të zëvendësojnë qelizat e dëmtuara ose të munguara në trup”, thotë Berneau, duke vënë në dukje se është “jashtëzakonisht e vështirë” që qelizat burimore të sillen si qelizat specifike që prodhojnë insulinë të nevojshme në pankreas.
Rezultate premtuese
Studimi arriti në përfundimin se pacientja femër që mori qelizat që prodhojnë insulinë arriti “pavarësi të qëndrueshme të insulinës” brenda 75 ditëve nga transplantimi .
“Në një vit, të dhënat klinike plotësuan të gjitha pikat përfundimtare të studimit pa tregues të anomalive të lidhura me transplantin. Rezultatet premtuese nga ky pacient sugjerojnë që studime të mëtejshme klinike… janë të garantuara”, shtoi ai.
Berneau thotë se rezultatet e studimit janë “jashtëzakonisht premtuese” dhe terapia ka potencialin të bëhet “gjerësisht e disponueshme në të ardhmen e afërt” nëse provat e mëdha rezultojnë të suksesshme.
“Terapia me qeliza staminale po na tregon se mund të jetë e mundur të kurohen vërtet sëmundjet që prej kohësh janë konsideruar vetëm të menaxhueshme dhe të pashërueshme”.
/trt/
