Është e vështirë të mos krahasohen radhët e sheqerit në Saratov të Rusisë me epokën sovjetike, shkruan The Guardian.
Qeset me sheqer dhe hikërror filluan të zhdukeshin nga tregjet lokale në fillim të marsit, vetëm shtatë ditë pasi Rusia nisi një aggression ndaj Ukrainës. Dhe kur zyra e kryetarit lokal njoftoi javën e kaluar se do të hapte tregje të posaçme për blerjen e produkteve ushqimore bazë, qindra njerëz nxituan në dyqane.
“Njerëzit po ndajnë këshilla se ku të merrni sheqer. Kjo është çmenduri,” tha Viktor Nazarov, i cili tha se gjyshja e tij e porositi atë të shkonte një treg të posaçëm fundjavën e kaluar për furnizime. “Është e trishtueshme dhe qesharake. Duket sikur ishte mirë një muaj më parë, dhe tani po flasim përsëri për vitet ’90, po blejmë produkte sepse… kemi frikë se do të zhduken.”
Pas një ore e gjysmë pritjeje në sheshin kryesor të qytetit, ai mundi të blinte një qese prej pesë kilogramësh.
Shumë video të shpërndara në mediat sociale tregojnë luftën për sheqerin në tregjet në qytete të tjera në Rusi, ndërsa zyrtarët thonë se mungesa është pjesë e një krize artificiale.
“Ajo që po ndodh sot me sheqerin ka për qëllim krijimin e një paniku në shoqëri,” tha të martën guvernatori i rajonit Omsk, i cili përballet me një mangësi të ngjashme.
Mungesat e papritura janë shija e parë e atij që do të jetë një vit i vështirë për Rusinë.
“Unë mendoj se ne po kthehemi në BRSS,” tha Elina Ribakova, zv/kryeekonomiste në Institutin e Financave Ndërkombëtare, duke vënë në dukje se qeveria ruse ka të ngjarë të vazhdojë të largohet nga ekonomia botërore.
“Unë nuk e shoh këtë si një tronditje të përkohshme”, thotë ajo.
Ndërsa trupat ruse përparonin në Ukrainë, dyqanet në qytetet ruse raportuan një mungesë të produkteve bazë, sidomos të mallrave të importuara, si detergjentët, veshjet apo pastat e dhëmbëve.
Qeveria fajësoi spekulatorët për rritjen e çmimeve të mallrave, duke thënë se kishte më shumë se furnizim të mjaftueshëm për të përmbushur kërkesën.
“Ashtu si viti 2020, tani dua të siguroj qytetarët tanë: ne jemi plotësisht të siguruar me sheqer dhe hikërror. Nuk ka nevojë për panik, ka mjaft për të gjithë,” tha Viktoria Abramchenko, zëvendëskryeministre.
Ajo që është edhe më shqetësuese, barnat si insulina kanë filluar të zhduken edhe nga raftet e farmacive. Disa sondazhe kanë treguar se mjekët rusë po përballen me një mungesë prej më shumë se 80 ilaçesh, duke përfshirë insulinën dhe ilaçin popullor anti-inflamator pediatrik. Zyrtarët rusë kanë fajësuar edhe një herë klientët në panik, duke vënë në dukje se shumica e kompanive farmaceutike perëndimore kanë thënë se nuk do të kufizojnë dërgesat e barnave thelbësore në Rusi.
Por ndërsa ekonomia e Rusisë tkurret, inflacioni pritet të rritet në 20 për qind këtë vit, tha Ribakova. Për rusët e zakonshëm, tha ajo, kjo do të thoshte “varfëri. Varfëri dhe dëshpërim”.
“Merrnin ilaçet bazë, ushqimin bazë, mbijetonin me pensione minimale… njerëzit po hyjnë shumë të dobët në këtë krizë, nuk kanë kursime, mezi mbijetonin më parë dhe tani do të kalojnë ditë në radhë pa akses në kujdesin bazë shëndetësor dhe ilaçe”.
Natalia Zubarevich, një eksperte për ekonominë e rajoneve ruse, vuri në dukje se arsyeja kryesore për mungesat e fundit nuk është vetëm dëmtimi nga sanksionet, por edhe dështimi i zinxhirëve të furnizimit dhe hezitimi me blerjet e mëdha ndërsa vlera e rublës mbetet kaq e paqëndrueshme.
“Unë e kuptoj se instinktet e popullit sovjeto-rus nuk po ndryshojnë,” tha ajo gjatë një emisioni të fundit në radio, duke vënë në dukje se sheqeri ishte një mall tradicional për t’u blerë në kohë të pasigurta ekonomike.
“Rritja ekonomike është sakrifikuar për shkak të kësaj ekonomie lufte,” tha Maria Shagina nga Instituti Finlandez i Çështjeve Ndërkombëtare dhe Rrjeti Ndërkombëtar i Sanksioneve të Gjenevës.
Rreziqet shtesë dhe paqëndrueshmëria e të bërit biznes në Rusi tani nënkuptojnë se shumë kompani do të vendosin të anashkalojnë këtë treg, tha ajo.
Dhe eksodi i fundit i të rinjve dhe të zgjuarve nga vendi po krijon shumë paqartësi – kush do të angazhohet për të përgatitur alternativa?
“Është e mundur që disa vite më vonë të ketë një alternativë ruse për produktet nga Microsoft deri tek tamponët, por do të duhet kohë për t’u prodhuar”, tha Ribakova. “Dhe pyetja është se kush do t’i prodhojë ato?”. /tesheshi.com/
