Duke folur në një intervistë për të përjavshmen italiane kryeminstrit Rama i është bërë një pyetje me spec në lidhje me raportet që ai ka presidentin turk Erdogan.
Gazetari që e ka intervistuar, e ka cilësuar shefin e qeverisë shqiptare si “anormal”, jo në kuptimin psiqik por në atë politik, edhe për mënyrën se si qaset Europës, me dashuri e kritike. Madje Rama ka marrë në mbrojtje dhe Turqinë karshi ngurrimit të Brukselit.
“Turqia i ka bërë detyrat e shtëpisë”, ka thënë Rama.
Ai ka folur mbi përvojën e tij jetësore e atë politike, dje dhe sot, si dhe mbi qasjen europiane mbi rajonin…
Nga Roberto di Caro
Arkitektura racionale, ambazhurë të Muranos, piktura veneciane: edhe këtë pallat të kryeministrit e kanë ndërtuar italianët. Pallati i togerit, quhej në vitin 1941. Sot, pas katër vjetësh në qeveti, me shumicën e votave në Parlament, qeveris Edi Rama, 53 vjeç, lideri i Partisë Socialiste, më anormali nga shefat e qeverive europiane.
Piktori, skulptori dhe specialisti i qeramikës, ka ekspozuar një vepër në bienalen e fundit të Venecias. Vepra e tij, nxiste shpërthimin e revoltës studentore kundër sundimit të Enver Hoxhës kur jepte mësim në Akademinë e Arteve në Tiranë.
Po, ju ndërkohë?
Regjimi ra! Unë shkova në Paris dhe në të gjithë botën për të shijuar lirinë e re. Kam shkruar artikuj, kam dhënë intervista, por mbi të gjitha kam bërë art. Në vitin 1998, udhëheqësi i atëhershëm socialist Fatos Nano më thirri, që të kthehesha në Atdhe dhe më bëri ministër të Kulturës, dy vjet më vonë isha kandidat i PS-së për kryetar bashkie për Tiranën, dhe fitoj …
Dhe filloni të ngjyrosë qytetin si futuristët rusë në Vitebsk…
“Po, por ishte një akt politik, jo një gjest artistik. Ngjyrat kanë ndihmuar për të zgjuar ndjenjën e bashkësisë, për të jetuar së bashku. Mendoni se sa i trishtë do të ishte një qytet ku të gjitha gratë do të largoheshin nga shtëpia pa u kujdesur për veten e tyre! Ngjyra e kuqe në buzë është një problem shpirtëror, jo i imazhit. Kur unë u bëra kryebashkiak, Tirana ishte e zhytur në ilegalitet, ajo dukej si një qytet i bombarduar, nuk ka pasur asnjë metër katror të gjelbër, kishte vetëm forma të frikshme si skulptura brutale dhe të parregullta. Ngjyrat kanë e kanë qepur dhe lidhur sipërfaqet dhe kanë ndryshuar shpirtin e njerëzve. Krimi gjithashtu ka rënë në mënyrë dramatike”.
Le të flasim sot për temën tonë: italianët në Shqipëri. “Ejani dhe investoni”, u tha sipërmarrësve të rinj që janë në Shqipëri, ish-kryeministri Matteo Renzi: 15% taksë, burokraci e lehtë, pesë ditë për të hapur një biznes …
Në komplikimin e ligjeve askush nuk konkurron me vendin tuaj. Shqipëria është një Itali shumë më e lehtë: në shpirt, në mendje, në gjendje shpirtërore…
Nuk ka pengesa për sindikatat, shtoi ai: të paktën një deklaratë e pazakontë për një udhëheqës socialist.
Ah, unë gjithashtu thashë: nuk jemi të majtë radikal. Unë e di se për çfarë po vuajnë sipërmarrësit në vendin tuaj. Për më tepër, tashmë 20 mijë italianë punojnë këtu …
Nga vjen kjo shifër?
Është e besueshme. Para së gjithash, ata janë në sektorin e prodhimit: këtu prodhohen pothuajse të gjitha markat më të rëndësishme italiane, Dolce dhe Gabbana, Valentino, Versace, Zegna …
Kompanitë italiane apo kontraktuesit shqiptarë për markat italiane?
Të dyja. Veshje, këpucë, një kompani e madhe italiane prodhon të gjitha çanta D & G këtu. Por kanë investuar në fusha të ndryshme: shërbime, furnizime ushqimore, bujqësi, ndërtim, studime mjekësore. Nga këndvështrimi i vëllimeve, prania e italianëve është e rëndësishme. Sa për potencialin, ne jemi larg nga ajo që mund të jetë.
Çfarë mungon?
Në turizëm, për shembull, mund të bënim shumë. Tani mundësitë kanë ardhur, me një operacion inteligjent, por kërkesat po rritet, si në jug ashtu dhe në veri. Veçanërisht për hotelet me 4 dhe 5 yje, ku jemi kthyer dhe kemi nevojë për investime: për këtë lloj kemi ndryshuar legjislacionin, 10 vjet pa taksa pas ndërtimit të objekteve të reja. Dhe TVSH për turizmin është 6 për qind, asgjë
Erdogan, i cili tani ka Turqinë në dorë, ka investuar në islamizimin e Shqipërisë, shumë para për të ndërtuar xhaminë e re në qendër të Tiranës.
Ne ishim vendi i vetëm që nazistët nuk dorëzuan as një çifut, ata u adoptuan dhe u mbrojtën nga familjet muslimane. Unë jam katolik, djali nga martesa ime e parë është ortodoks, gruaja ime aktuale është muslimane, djali ynë i vogël do të vendosë të bëhet budist.
Sa për Turqinë dhe Erdogan, çështja është më komplekse: ai ka kryer reformat bashkë me detyrat e shtëpisë. Ai pret që Evropa të hapë dyert. Grushti i shtetit ishte një shuplakë për të.
Kjo ka rrëzuar paradigmën nga Turqia si pararojë e Evropës në botën muslimane, edhe pse besoj se ishte ëndrra e tij për të ndërtuar një urë lidhëse mes botës muslimane në kufijtë e Evropës. Poshtërimi është shumë i keq, në këtë pjesë të botës!.
Po preferoni akoma Turqinë, apo po mendoni për të mirën e Shqipërisë? Në qershor të vitit 2014, vendi juaj u njoh si kandidat për në BE, por pas tre vjetësh negociatat e anëtarësimit nuk kanë filluar ende …
Diku tjetër poshtërimi ndoshta mund të justifikohet në termat e pragmatizmit apo real-politikës, në këtë pjesë të botës është e papranueshme. Sa për ne, ne jemi dhe mbetemi vendi më pro-evropian në Evropë, dhe po bëjmë atë që duhet bërë, dhe i kemi të gjitha kartat e duhura.
