Pse përdoruesit e mediave sociale po bllokojnë njerëzit e famshëm për arsye të luftës së Izraelit në Gaza?
Përpjekjet në rritje të protestës kundër luftës së Izraelit në Gaza kanë shkaktuar tani një lëvizje të hapësirës kibernetike që ka shpërthyer në ditët e fundit, duke synuar persona të famshëm që shihen si të pandjeshëm ndaj luftës në Gazza apo edhe mbështetës së kësaj lufte, ndaj vdekjes dhe shkatërrimit në enklavën palestineze.
Fushata që mori hov pas Met Gala më 6 maj ka fituar emrat: Blockout 2024, listën e bllokut të të famshëmve dhe dixhitalin. Ideja është të bllokohen të famshëm në rrjetet e mediave sociale si Instagram, X dhe TikTok.
Por për çfarë bëhet fjalë, pse po shfaqen paralele me Revolucionin Francez, a i dëmton bllokimi i një personi të famshëm dhe a ka ndonjë ndikim fushata?
Çfarë është Blockout 2024?
Blockout 2024 është një lëvizje në internet ku përdoruesit e mediave sociale po kryejnë një bojkot dixhital të personazheve të famshëm, duke filluar nga aktorët e Hollivudit te ndikuesit e mediave sociale për heshtjen e tyre ndaj luftës së Izraelit në Gaza, ose në disa raste, mbështetjen e tyre të supozuar për luftën.
Përdorues të ndryshëm të TikTok, Instagram dhe X kanë filluar të qarkullojnë lista me njerëz të famshëm dhe bizneset e tyre për të bllokuar.
Qëllimi i lëvizjes është të zvogëlojë të ardhurat që bëjnë të famshëm përmes reklamave në platformat e mediave sociale.
Pse Met Gala e këtij viti ishte kaq e diskutueshme?
Lëvizja Blockout u nis nga Met Gala e këtij viti, e cila u zhvillua në Nju Jork më 6 maj.
Përdoruesit e mediave sociale u mërzitën kur imazhet e të famshëmve të veshur bujarisht u shfaqën në internet në mbledhjen vjetore të fondeve.
Ata vunë në dukje se disa nga këta të famshëm nuk kishin bërë kurr deklarata në internet ose nuk kishin adresuar luftën e vazhdueshme në Gaza, ku bombardimet e pamëshirshme të Izraelit kanë vrarë më shumë se 35,000 njerëz, shumica prej tyre gra dhe fëmijë.
Momenti i ‘lërini të hanë tortë’
Më 7 maj, u shfaq një video e influencueses së TikTok, Haley Kalil, duke sinkronizuar fjalët “le të hanë tortë”, jashtë Met Gala. Kalil ka 9.9 milionë ndjekës në llogarinë e saj TikTok @haleyybaylee.
Këto fjalë famëkeqe, që shpesh i atribuohen Marie Antoinette, mbretëreshës së Francës gjatë Revolucionit Francez, në imagjinatën popullore janë bërë sinonim i një elite kaq të shkëputur nga jeta e qytetarëve të paaftë për të gjetur as bukë, saqë ata sugjerojnë tortën si alternativë.
Videoja e Kalilit nxiti zemërim për shkak të sfondit të krizës së urisë në Gaza. Ushqimi i pamjaftueshëm ka qenë në rritje gjatë shtatë muajve të luftës.
Vetëm dy ditë përpara Met Gala-s, më 4 maj, Cindy McCain, kreu i Programit Botëror të Ushqimit të Kombeve të Bashkuara (WFP) tha në një intervistë për lajmet se Gaza veriore po përjeton “uri të plotë”.
Përdoruesit në internet tani kanë filluar të thërrasin Blockout, “digitine” ose gijotinë dixhitale, duke u mbështetur në referencën e Revolucionit Francez.
Kalil lëshoi një video kërkim faljeje më 10 maj në llogarinë e saj në TikTok. Ajo tha se nuk kishte një ftesë të vërtetë në Met Gala dhe ishte përfshirë në event vetëm si prezantuese e E!News kanalit. Ajo e justifikoi përdorimin e saj të audios duke thënë se ishte një audio në trend në TikTok.
“Nuk jam mjaftueshëm e informuar për të folur për këtë në një mënyrë kuptimplote apo edukative”, tha ajo në videon e kërkimit të faljes në përgjigje të pyetjeve se pse nuk po flet për atë që po ndodh në Gaza. Ajo nuk përmendi “Palestinë”, “Gaza” apo “Izrael” në video.
Si ndikon bllokimi i një personi të famshëm?
Përveç Kalil, të famshëm të tjerë në listën e bllokut përfshijnë aktorin dhe ish-ushtarin izraelit Gal Gadot, personalitetin e medias amerikane dhe rrjeteve sociale Kim Kardashian, aktorët amerikanë Zendaya dhe Noah Schnapp; Këngëtarja amerikane Taylor Swift dhe këngëtari britanik Harry Styles.
Ndërsa ka pasur lëvizje online në të kaluarën për të hequr ndjekjen e disa prej të famshëmve që tani po bllokohen, ekspertët kanë thënë se bllokimi është më efektiv si një strategji proteste sesa mos ndjekja.
Efekti i mosndjekjes në audiencën e përgjithshme dhe metrikat e angazhimit të një personi të famshëm është minimal, tha për Al Jazeera Eddy Borges-Rey, një profesor i asociuar në Universitetin Northwestern në Katar. Puna kërkimore e Borges-Rey shqyrton mediat sociale dhe algoritmet.
“Njerëzit e famshëm të mediave sociale mbështeten shumë në shikueshmërinë dhe angazhimin e lartë për të tërhequr dhe ruajtur marrëveshjet e reklamave,” tha ai, duke shtuar se kur dikush nuk ndjek një person të famshëm, ata thjesht nuk i shohin postimet e të famshëmve në burimin e tyre. Përmbajtja mund të shfaqet ende në mënyrë indirekte përmes faqeve të tyre të kërkimit ose burimeve të drejtuara nga algoritmi, si p.sh. faqja e “Instagram Explore” ose faqet “Për ty” në TikTok dhe X.
Meqenëse edhe ata që nuk ndjekin e shohin përmbajtjen e personazhit të famshëm nëse nuk e kanë bllokuar personazhin e famshëm, kjo nuk e dëmton ndjeshëm shtrirjen e personazhit të famshëm.
Nga ana tjetër, “nëse dikush bllokon personazhin e famshëm, ata ndërpresin plotësisht çdo ndërveprim me përmbajtjen e tyre”, tha Borges-Rey.
Kjo zvogëlon madhësinë e audiencës së personazheve të famshëm, duke i çuar algoritmet e mediave sociale që të zhvlerësojnë përmbajtjen e tyre. Ndërsa më shumë njerëz bllokojnë një personazh të famshëm, postimet e tyre bëhen më pak të dukshme në të gjithë platformën, madje edhe për ata përdorues që nuk i kanë bllokuar të famshmit.
“Një reduktim i shikueshmërisë mund t’i bëjë reklamuesit të perceptojnë personazhin e famshëm si më pak të vlefshëm, duke ulur potencialisht shumën që ata janë të gatshëm të paguajnë për reklamat në profilin e personazhit të famshëm, duke ndikuar drejtpërdrejt në të ardhurat e tyre nga reklamat,” shtoi ai.
Si kanë reaguar njerëzit ndaj Blockout?
Ndërsa shumë përdorues të mediave sociale në internet kanë qenë përkrahës dhe pjesëmarrës të lëvizjes, të tjerë e kanë përshkruar atë si një shembull të aktivizmit performativ.
Disa kanë sugjeruar gjithashtu se postimet në lidhje me Blockout, duke grumbulluar mediat sociale, po largojnë vëmendjen nga përditësimet dhe informacionet rreth asaj që po ndodh në të vërtetë në Palestinë, si dhe mbledhjet e fondeve për Gazën.
A ka bërë ndonjë ndryshim deri tani Blockout?
Ndërsa Blockout filloi vetëm pak ditë më parë dhe numri i personave që kanë bllokuar një llogari të caktuar nuk shfaqet, të famshmit kanë filluar të humbasin ndjekësit.
Të shtunën, NPR raportoi se Taylor Swift humbi afërsisht 300,000 ndjekës në TikTok dhe rreth 50,000 ndjekës në Instagram gjatë javës së kaluar.
“Ata [të famshmit] jetojnë nga vëmendja jonë,” postoi një përdorues i X. “Nëse nuk kanë asnjë, ata pushojnë së ushtruari ndikimin e tyre.”
BURIMI: AL JAZEERA
