Delikatesa e një tregu që ndikohet nga tensionet aktuale në glob
Përsëri, fuçia 159 litra “u kujdes” për stresin global. Është një fuçi nafte, një njësi matëse në tregun botëror të naftës. Çmimi i një fuçi nafte Brent, i cili shfrytëzohet në Detin e Veriut, në fillim të vitit ishte pak më shumë se 70 dollarë amerikanë dhe tani ka arritur në 90 dollarë – një rritje prej më shumë se 20 për qind.
Këtë rritje të çmimeve e ndiejnë edhe miliona vozitës në pompat e benzinës, sepse benzina që nga fillimi i vitit është rritur për rreth 10 euro cent për litër – me tendencë për rritje të mëtejshme të çmimeve.
Disa gjëra të rëndësishme po ndodhin në të njëjtën kohë në këtë moment, shpjegon Carsten Frisch, analist i mallrave në Commerzbank: “Rritja e çmimeve të naftës është nxitur nga një kombinim i optimizmit ekonomik, ofertës më të ulët të naftës dhe tensioneve të vazhdueshme në Lindjen e Mesme.”
Ngjarjet në Lindjen e Afërt dhe të Mesme në veçanti kontribuan në rritjen e çmimit të naftës. Kohët e fundit, për shembull, shtatë anëtarë të Gardës Revolucionare iraniane u vranë në një sulm ndaj ambasadës iraniane në Siri, pas sw cili thuhet se ishte Izraeli. Incidente si këto tregojnë se sa shpejt mund të përshkallëzohen konfliktet në rajon – duke ngritur shqetësime për furnizimet me naftë. Kjo i bën pjesëmarrësit e tregut të pasigurt. “Përveç kësaj, kohët e fundit kemi parë një rritje të numrit të sulmeve nga dronët ukrainas ndaj rafinerive të naftës në Rusi”, shton Carsten Fritsch për Deutsche Welle.
Linda Yu nga DZ-Banka beson gjithashtu se tensionet gjeopolitike janë një nga shtytësit kryesorë të rritjes së çmimit të naftës së papërpunuar: “Përveç kësaj, kërkesa ende e ndrydhur dhe dobësimi i ekonomive në Kinë dhe Evropë duhet të rimëkëmbet,” thotë kjo analiste. Perspektivat për rimëkëmbjen ekonomike globale dhe një rritje e kërkesës për naftë po rrisin kështu çmimin e arit të zi.
Bakri dhe ari shkëlqejnë
Ndryshe, çmimet e lëndëve të para, përfshirë bakrin dhe arin, janë rritur dukshëm kohëve të fundit. Kështu, çmimi i një ons ari kohët e fundit tejkaloi 2300 dollarë amerikanë – një rekord absolut. Sipas Carsten Fritsch të Commerzbank, aktualisht mund të flasim për një “rally të mallrave”. Arsyet e rritjes së çmimeve – nga nafta te ari – janë kryesisht të ngjashme: “Në shumicën e rasteve, këta janë tregues të rritjes së kërkesës – ndërsa në të njëjtën kohë oferta e kufizuar për të njëjtën.”
Nën ndikimin e spekulimeve për uljen e normave të interesit nga ana e Bankës Qendrore të SHBA-së, është rritur për momentin edhe çmimi i metalit të rëndësishëm të bakrit për industrinë. Kjo, nga ana tjetër, dobëson dollarin amerikan – duke i bërë mallrat e tregtuara me dollarë si bakri më të lirë për investitorët në zona të tjera të monedhës, duke rritur kërkesën dhe çmimin.
Ari, i cili zakonisht është një strehë e sigurt për investitorët në kohë krize, po ngatërron investitorët dhe vëzhguesit e tregut për shkak të rritjes së çmimeve. Disa prej tyre supozojnë se kjo lidhet me uljen e pritshme të normave të interesit. Megjithatë, Këshilli Botëror i Arit tregon gjithashtu interesin e lartë aktual të shumë bankave qendrore. Siç u tha, së fundmi ata kanë vazhduar blerjen e arit “në sasi të mëdha”. Përmenden bankat qendrore të Kinës, por edhe të Polonisë, Republikës Çeke, Indisë, Singaporit dhe Libisë. Pra, edhe këtu, kërkesa më e lartë “u kujdes” për rritjen e çmimeve.
OPEC: Nuk ka plane për të ulur prodhimin
Në rastin e naftës, një faktor i veçantë kufizues – OPEC. Organizata e Vendeve Eksportuese të Naftës shkurtoi prodhimin disa muaj më parë. Në mesin e kësaj jave, ajo njoftoi se nuk ka plane të ndryshojë atë politikë të prodhimit. Kjo ka të ngjarë të kontribuojë në ruajtjen e tensionit në tregjet globale gjatë muajve të ardhshëm – dhe mund të rrisë më tej çmimin e naftës. Gjithashtu, sipas një raporti të Bloomberg, Iraku prodhoi më shumë naftë në mars sesa ishte rënë dakord, dhe eksportet ruse të naftës gjithashtu u rritën. Linda Yu e DZ-Bank parashikon rritje të mëtejshme të çmimeve të naftës në baza vjetore, ndoshta deri në 95 dollarë për fuçi.
Për shoferët, ky lajm për fuçinë 159 litra nuk është i mirë – të paktën jo për ata që përdorin automjete me motor me djegie të brendshme. Zhvillimi i çmimeve të naftës ka pasoja direkte të prekshme në pikat e karburantit. Meqenëse çmimet e benzinës dhe të naftës janë të lidhura ngushtë me çmimet e naftës së papërpunuar, rritja e çmimeve të naftës shkakton çmime më të larta të karburantit. Si rezultat, konsumatorët duhet të futen më thellë në xhepat e tyre kur duan të mbushin rezervuarin e makinës së tyre me djegie të brendshme. Këtë e tregon edhe analiza e fundit e bërë nga ADAC për zhvillimin e çmimeve të karburanteve në muajin mars. Sipas saj, çmimi i një litri Super E10 u rrit për tre javë rresht dhe mesatarisht ishte 1.78 euro.
Nga ana tjetër, çmimi i naftës pothuajse nuk ka ndryshuar. Fakti që nafta ndikohet më pak nga rritja e çmimeve, siç theksojnë ADAC, ndoshta është pasojë e përfundimit të afërt të sezonit të ngrohjes – atëherë kërkesa për naftë për ngrohje, e cila është shumë e ngjashme me naftën, zvogëlohet. /tesheshi.com/
