Hafiz Halil Haxhiavdyli (1872- 1948)
Hafiz Halili lindi në mëhallën e Hadumit, mëhalla më e vjetër, kryesorja e Gjakovës, në vitin 1872.
Është djali i Sylejman Agës, nga familja e njohur e Haxhiavdylve, një familje fetare, me gjendje të mirë materiale, kanë punuar disa brezni si terezi.
Meqë familja e Haxhiavdylve kishte shtëpinë përballë Medresesë, Medreseja e Madhe e Gjakovës, qysh kur ishte fëmi shkonte çdo ditë në xhami, në xhaminë e medresesë. Aty, në xhami, zuri shoqëri me nxënësit e medresesë, jo vetëm me nxënësit e Gjakovës, por me nxënësit nga të gjitha trevat e Kosovës.
Në veçanti shoqërohej me nxënësit që mësonin hifzin, mësimin përmendësh të Kur’anit, kështu brenda dy vjetësh, djali i Sylejman Agës, siç e quanin, Halilin, e mësoi Kur’anin përmendësh dhe mori titullin e nderuar hafiz, kur ishte në moshën 12-13 vjeçare.
Pas kryerjes së hifzit, Hafiz Halili vazhdoi studimet në Medresën e Madhe të Gjakovës. Gjatë studimeve, meqë ishte tashmë hafiz, kishte zë shumë të bukur, shpesh myderrizi i kohës, myderrizi, Hafiz Ismail efendi Yvejsi, e lejonte me dalë imam gjatë namazit të sabahut, akshamit dhe të jacisë!
Hafiz Halili tregohet se ka qenë burrë i pashëm, i urtë, i sjellshëm, punëtor, trashëgoi zanatin e paraardhësve rrobaqepës (terzi) dhe kur ishte i lirë punonte atë zanat me hakikat.
Në tre-katër shekujt e fundit, zejtaria ishte dega më e zhvilluar ekonomike e qytetit të Gjakovës. Zejtarët gjakovarë ishin të organizuara në esnafe. Esnafet me të rëndësishme ishin esnafi i terzive dhe esnafi i tabakëve.
Dy esnafet e përmendura kanë luajtur rol të rëndësishëm jo vetëm në jetën ekonomike, por edhe në jetën politike, kulturore, shoqërore, atdhetare e fetare të Gjakovës. Për vite të tëra, Hafiz Halili ishte i ftuar i posaçëm si imam gjatë muajit të bekuar të Ramazanit në lokalet e Esnafeve në Taphone. Ndrroi jetë në vitin 1948.
Mexhid YVEJSI, Gjakovë
