Besimi në Udhëzimin Hyjnor
Besimi kryesor, rreth të cilit rrotullohen të gjitha konceptet islame, është se e gjithë gjithësia është krijuar dhe kontrollohet nga i Vetmi, Një Zot i Vetëm. Ai e ka krijuar njeriun dhe e ka emëruar si përfaqësuesin e Tij në tokë për të përmbushur qëllime të caktuara përmes zbatimit të urdhrave të Tij. Këto urdhra nuk kufizohen vetëm te disa forma adhurimi apo rituale të ashtuquajtura fetare. Përkundrazi, ato mbulojnë një pjesë të madhe të pothuajse çdo aspekti të jetës sonë. Këto urdhra nuk janë as aq të shumta dhe shtrënguese sa të kufizojnë veprimtaritë njerëzore brenda një rrethi të ngushtë, duke mos lënë vend për veprimtarinë intelektuale të njeriut, dhe as aq të pakta apo të paqarta sa të lënë çdo fushë të jetës në mëshirën e perceptimit dhe dëshirave njerëzore.
Larg këtyre dy ekstremeve, Islami ka një qasje të balancuar për të drejtuar jetën njerëzore. Nga njëra anë, ai ka lënë një hapësirë shumë të gjerë për veprimtaritë njerëzore, ku njeriu mund të marrë vendime bazuar në arsyen, vlerësimin e fakteve dhe nevojat e përkohshme. Nga ana tjetër, Islami ka nënshtruar veprimtaritë njerëzore ndaj një grup parimesh që kanë zbatim të përjetshëm dhe nuk mund të shkelën mbi baza sipërfaqësore të nevojave që burojnë nga vlerësimi njerëzor.
Fakti qëndron në atë se arsyeja njerëzore, pavarësisht aftësive të saj të gjera, nuk mund të pretendojë se ka fuqi të pakufizuar për të arritur të vërtetën. Pas të gjithash, ajo ka disa kufizime përtej të cilave ose nuk mund të funksionojë siç duhet, ose mund të bjerë pre e gabimeve. Ka shumë fusha të jetës njerëzore ku ‘arsyeja’ shpesh ngatërrohet me ‘dëshirat’ dhe ku instinktet e dëmshme, nën maskën e argumenteve racionale, çojnë njerëzimin drejt vendimeve të gabuara dhe shkatërruese. Të gjitha ato teori të së kaluarës, të cilat sot konsiderohen të rreme, pretendonin në kohën e tyre se ishin ‘racionale’, por u deshën shekuj që të zbulohej gabimi i tyre dhe absurditeti të provohej universalisht.
Është pra e qartë se fusha e punës që Krijuesi i ka deleguar ‘arsyes’ njerëzore nuk është e pakufizuar. Ka fusha ku arsyeja njerëzore nuk mund të japë udhëzime të sakta ose, të paktën, është e prirur ndaj gabimeve. Pikërisht në këto fusha Allahu i Lartësuar, Krijuesi i gjithësisë, ka ofruar udhëzime përmes shpalljeve të Tij, të dërguara profetëve të Tij. Në bazë të kësaj qasjeje, është bindje e fortë e çdo myslimani se urdhrat e dhëna përmes shpalljeve hyjnore nga i Dërguari i fundit (paqja qoftë mbi të) duhet të ndiqen në tërësi dhe nuk mund të shkelën apo injorohen mbi baza të argumenteve racionale apo dëshirave të brendshme. Prandaj, të gjitha veprimtaritë njerëzore duhet gjithmonë t’i nënshtrohen këtyre urdhrave dhe të veprojnë brenda kufijve të përcaktuar prej tyre. Ndryshe nga fetë e tjera, Islami nuk kufizohet vetëm në disa mësime morale, rituale apo forma adhurimi. Përkundrazi, ai përmban udhëzime në çdo fushë të jetës, duke përfshirë edhe fushat shoqërore dhe ekonomike. Bindja e shërbëtorëve të Allahut kërkohet jo vetëm në adhurim, por edhe në aktivitetet e tyre ekonomike, edhe nëse kjo vjen me çmimin e humbjes së disa përfitimeve të dukshme, sepse këto përfitime të dukshme mund të jenë në kundërshtim me interesin kolektiv të shoqërisë.
