Ekonomia e Kosovës në tri vitet e ardhshme parashikohet të ketë rritjen më të madhe, krahasuar me vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor.
Kështu thuhet në raportin “Testimi i rezistencës për Ballkanin Perëndimor, pranverë 2023“, prezantuar nga Banka Botërore, duke shtuar se rreziqet do të vazhdojnë të mbesin të larta.
“Në vitin 2022, u shënua një rritje më e lehtë ekonomike prej 3.5 për qind, e shtyrë nga eksportet dhe konsumi privat, i cili vazhdoj të tregojë qëndrueshmëri pavarësisht presioneve inflacioniste. Pozita fiskale vazhdoj të përmirësohej, udhëhequr nga performanca e vazhdueshme pozitive e të ardhurave publike kundrejt efekteve të inflacionit dhe përfitimeve nga rritja e formalizimit, si dhe nga nën-shpenzimi i investimeve kapitale”, thuhet në raport, shkruan Telegrafi.
BB-ja thekson se presionet mund të rriten në rast të përshpejtimit të inflacionit.
“Përgjatë 2023, rritja e Prodhimit të Brendshëm Bruto pritet të jetë pak më e lartë, duke arritur në 3.7 për qind. Megjithatë, rreziqet mbeten të larta. Presionet mund të rriten në rast të përshpejtimit të inflacionit dhe ngadalësimit të rritjes së ekonomive të BE-së përtej pritjeve të tanishme”, thekson BB-ja.
Po ashtu, thuhet se agresioni rus në Ukrainë dhe kriza energjetike, ka ndikuar në aktivitetin ekonomik të vendit.
“Agresioni rus në Ukrainë dhe kriza energjetike e lidhur me të, ndikuan në aktivitetin ekonomik në Kosovë gjatë vitit 2022, por ekonomia tregoi shenja elasticiteti”, shton raporti.
Banka thotë se inflacioni gjatë vitit 2022 ka arritur nivelin më të lartë historik.
“Inflacioni arriti kulmin në muajin korrik 2022 dhe presionet mbi çmimet mbeten të larta. Indeksi i Harmonizuar i Çmimeve të Konsumit arriti nivelin më të lartë historik prej 14.2 për qind dhe mbeti mbi 11 për qind deri në dhjetor, duke e çuar inflacionin vjetor në 11.6 për qind”, thotë banka.
“Ndikues kryesorë të inflacionit mbetën transporti me 16.9 për qind dhe ushqimi me 16.3 për qind, me një ndikim jo-proporcional te të varfrit si më të cenuarit. Inflacioni bazë arriti kulmin e tij vjetor në 5.8 për qind në qershor 2022 dhe që atëherë ka qenë në një tendencë në rënie. Në vitin 2022, çmimet e importit mbetën të ngritura. Ndryshimi vjetor i Indeksit të Çmimeve të Importit në vitin 2022 arriti në 18.7 për qind. Të dhënat nga sektori i bujqësisë tregojnë se në vitin 2022, çmimet e inputeve mbetën të ngritura, megjithëse presionet u zbutën në gjysmën e dytë të vitit. Indeksi vjetor i çmimeve për mallrat dhe shërbimet e konsumuara në bujqësi në vitin 2022 është rritur me 31.5 për qind krahasuar me vitin 2021”, shton BB-ja, raporton Telegrafi.
Në shumicën e vendeve të Ballkanit Perëndimor, inflacioni arriti nivelin më të lartë nga fundi i vitit 2022, i nxitur nga rritja e çmimeve të energjisë dhe ushqimeve, ndërsa tani po shfaq shenja të uljes, ku faktorët e jashtëm nxitës po zbehen për shkak të ngadalësimit të rritjes së ekonomisë botërore. Megjithatë, presionet inflacioniste mbeten të larta.
“Pavarësisht rritjes së punësimit, ritmi i krijimit të vendeve të reja të punës u ngadalësua në të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor në gjysmën e dytë të vitit 2022”, thuhet në raport.
Në shumicën e vendeve të Ballkanit Perëndimor, inflacioni arriti nivelin më të lartë nga fundi i vitit 2022, i nxitur nga rritja e çmimeve të energjisë dhe ushqimeve, ndërsa tani po shfaq shenja të uljes, ku faktorët e jashtëm nxitës po zbehen për shkak të ngadalësimit të rritjes së ekonomisë botërore. Megjithatë, presionet inflacioniste mbeten të larta.
“Pavarësisht rritjes së punësimit, ritmi i krijimit të vendeve të reja të punës u ngadalësua në të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor në gjysmën e dytë të vitit 2022”, thuhet në raport.
Punësimi u tkurr më së shumti në sektorin e bujqësisë dhe në administratën publike, ndërkohë që në sektorin e industrisë dhe atë të shërbimeve u vu re gjithashtu një ngadalësim i rritjes së punësimit. Shkalla e punësimit arriti një rekord të lartë historik prej 47 për qind në shtator 2022, ndërsa më pas filloi të bjerë.
Në fund, Banka Botërore thekson se perspektiva afatmesme për Ballkanin Perëndimor mbetet pozitive, megjithëse është i nevojshëm zbatimi i refomave për të përshpejtuar tranzicionin e gjelbër dhe për të adresuar sfidat kryesore strukturore. /Telegrafi/
