Zonat e lira ekonomike mund të qenë rëndësishme për mbijetesën e rajonit nga kriza ekonomike dhe një udhëdalje për stabilitetin.
Shumica e prodhimit industrial në vitet e ardhshme do të jetë në zonat e lira ekonomik, gjë që do të ndikojë ekonominë, thanë ekonomistët.
Duke krijuar punë dhe duke rritur eksportet, zonat e lira ekonomike do të rritin begatinë e brendshme dhe do të frenojnë rrjedhjen e trurit, i tha SETimesViktor Mizo, drejtor i Zonave të Lira Ekonomike në Maqedoni.
Për Evropën Juglindore, që ka rreth 10 zona me taksa të posaçme anembanë Maqedonisë, Shqipërisë dhe Serbisë, kjo do të thotë më shumë stabilitet rajonal.
“Zonat ekonomike në vende si Maqedonia, Shqipëria, Serbia [do të fitojnë] mjaft, jo vetëm ekonomikisht por edhe politikisht. [Zonat] sollën mjaft punë të reja në vend, kanë [rritur] sektorin e ndërtimit…dhe do të rritin prirjen e përgjithshme pozitive [në të ardhmen],” i tha SETimesShenaj Haxhimustafa, profesor i financave publike në Universitetin e Evropës Juglindore.
Maqedonia aktualisht ka katër zona teknike industriale: zonat 1 (Bunarxhik) dhe TIRZ 2 në Shkup dhe nga një në Shtip dhe Tetovë.
Investitorët në zonat e lira nuk paguajnë TVSH dhe janë të përjashtuar nga taksa mbi të ardhurat dhe taksa mbi të ardhurat personale për dhjetë vjet që nga fillimi i tyre. Investitorët e huaj në zonat janë gjithashtu të përjashtuar nga pagimi i 5 deri 20 përqind të detyrimeve doganore për importin e mallrave, materialet e papërpunuara dhe pajisjet.
Vlera totale e mallrave dhe shërbimeve të prodhuara vitin e kaluar në zonat e lira në Maqedoni u rrit nga 29.13 përqind vitin e kaluar, duke arritur në 1.3 milion euro.
Aktualisht në fabrikat e katër zonave punojnë 1,150 njerëz, por ky numër pritet të rritet në 3,500 punonjës në katër vitet e ardhshme,” i tha Mizo SETimes.
“Unë gjeta një punë në zonën ekonomike të Shkupit. Qeshë pushuar më parë nga një kompani shtetërore dhe kisha 8 vjet pa punë. Tani mund të jem i qetë se kam një punë të sigurt në një nga fabrikat,” i tha SETimesStevan Todorovski, nga Shkupi.
Investitorët i shohin zonat e lira ekonomike si një parajsë investimi ku prodhimi është më i lirë.
“Ne e shohim Maqedoninë si një qendër në rritje. Ajo lidh lindjen dhe perëndimin dhe tani Evropën dehe SHBA,” tha Filip Van Hall, CEO i kompanisë Van Hall që ka qenë një fabrikë që prodhon autobusë në zonën e Bunarxhik. Fabrika 20 milion euro punëson 400 deri 500 vetë.
“Zonat do të paraqiten si projekte të suksesshme [nga] autoritetet e tanishme dhe kjo do të jetë arma e tyre në zgjedhjet e ardhshme. Nga këtu, mund të pritet një lloj stabilizimi i të gjithë shoqërisë,” i tha SETimesKatherinë Kostovska, një sociologe nga Shkupi.
Sipas Drejtorisë së Maqedonisë për Zonat e Zhvillimit Teknologjik e Industrial, plani është të hapen shtatë zona të tjera të lira ekonomike në Prilep, Gevgelija, Strumicë, Kërçovë, Rankovce, Strugë dhe Radovish.
“Zonat do të kontribuojnë në rritjen e ardhshme ekonomike në vendet. Në zonat e reja, ato do të sjellin teknologjitë e reja dhe do të modifikojnë strukturën e eksporteve, por gjithashtu vendet ku ato eksportojnë. me këtë ndryshim, ato nuk do të jenë më të varura nga BE,” i tha Haxhimustafa SET.
