Shkencetaret muslimane te kesaj kohe ishin te pakrahasueshem ne bote. Ndoshta nder veprat e tyre me te medha ishin ekluzat ujore te Toledos. Ato punonin keshtu: ne momentin kur hena e re dukej ne horizont, uji fillonte te rridhte neper limane me ane te tubave te nendheshem, ashtu qe ne agim duheshin kater te shtatat, kurse ne fund te dites gjysem te shtatat, e ujit te nevojitur per te mbushur limanin. Ne kete porporcion uji do te vazhdonte te rridhte deri shtate dite dhe aq nete te muajve qe kishin kaluar, kur te dy limanet do te mbusheshin pergjysem; i njejti proces gjate shtate diteve dhe neteve te ardhshme do t’i mbushte plot te dy limanet, ne te njejten kohe kur hena ishte gjithashtu e plote.
Megjithate, ne naten e pesembedhjete te muajit, kur hena fillonte te bie, limanet gjithashtu do te fillonin te humbnin çdo dite e çdo nate gjysmen e te shtates se ujit te tyre derisa nga dita e njezet e nje e muajit ato do te ishin bosh dhe kur hena te arrinte naten e njezet e nente asnje pike uji nuk do te mbeste ne to.
Duhet te permendet ketu se, sikur te shkonte ndokush te ndonje liman kur ato nuk ishin te mbushur, dhe te hidhte uje me qellim qe te shpejtonte mbushjen e tij, limanet do te thithnin menjehere ujin e shtuar dhe do mbeteshe jo me shume se sasia e duhur, dhe e kunderta, sikur te ishte ndonje njeri te perpiqej, kur ato ishin gati te mbushur, te hiqte pak apo te gjithe ujin, ne momentin qe ai ta bente, limanet do te mbusheshin me uje te mjaftueshem menjehere.
Referenca:
P. de Gayangos, “Dinastite Muhamedane ne Spanje,” Vol. I, 1840.
