Sekularizmi dhe vlerat morale
Vlerat morale, siç janë sinqeriteti, përgjegjësia dhe modestia janë vlera të lindura orgjinale që Allahu i ka mbjellur në zemrat e njerëzimit; pastaj Ai i ka dërguar të dërguarit e Tij me një sistem të jetës në përputhshmëri me këtë dispozitë të lindur për ta afirmuar atë.
“Përqënro vetëveten tënde sinqerisht në fenë, i larguar prej çdo të kote, (e ajo fé), feja e All-llahut në të cilën i krijoi njerëzit, s’ka ndryshim (mos ndryshoni) të asaj natyrshmërie të krijuar nga All-llahu, ajo është feja e drejtë por shumica e njerëzve nuk e dinë.” [Rum: 30].
Një besimtar mbështetet në këto vlera morale për shkak se natyra e tij, e fortifikuar nga besimi, e inkurajon atë të veprojë ashtu, dhe për shkak se feja në të cilën beson e urdhëron atë dhe premton shpërblim për të në botën e ardhshme.
Sekularizmi nga ana tjetër, madje edhe në formën më të rrezikshme që kënaq veten më largimin e fesë nga jeta politike, duke e refuzuar atë dhe vlerat e saj si bazë për legjislacion, minon dy themele për vlera morale në zemër të njerëzimit. Ndërsa për sekularizmin në formën më ateiste, ajo tërësisht shkatërron këto dy themele dhe i zëvendëson ato me epshe, qoftë epshi i disa sunduesve në sistemet diktatoriale ose epshi i shumicës në sistemet demokratike.
“A e ke parë ti atë, që për zot e çmon epshin e vet, a mos do t’i bëhesh ti atij mbrojtës?” [Furkan: 43].
Pasi që epshet dhe dëshirat, për nga natyra janë vazhdimisht të ndryshueshme, vlerat dhe sjelljet e bazuara në to janë poashtu të ndryshueshme. Një gjë që sot konsiderohet si krim, i dënueshëm sipas ligjit me dënime të ashpra, dhe që u parandalon praktikuesve të tij të drejtat që u lejohen të tjerëve, mund të jetë e lejueshme nesër, ose madje mund të konsiderohet edhe si akt shembullor, dhe ata që e refuzojnë atë bëhen “politikisht jo-korrekt”.
Ky ndryshim nga një këndvështrim në këndvështrimin e kundërt, si një rezultat i ndarjes së shoqërisë nga vlerat e lindura fetare, është një paraqitje e shpeshtë. Sa do që është injorante një shoqëri tradicionale, ajo, ose shumë nga pjestarët e saj, do të ruajnë disa vlera të lindura; mirëpo sa do që thellohet shoqëria në sekularizëm, aq më pak individë të tillë do të ketë, dhe ndikimi i tyre do të behët gjithnjë e më e margjinal, deri sa shoqëria kolektivisht të rebelohet kundër vlerave të njëjta fetare që i ka ruajtur më parë. Mund të ekzistojë një arsye tjetër për disa kultura tradicionale xhahile për t’i mbajtur vlerat fetare: ata mund t’ju përgjigjen dëshirave të tyre, ose ata përfaqësojnë traditën e tyre dhe nuk hynë në konflikt me dëshirat e tyre.
“E kur thirrën që ndërmjet tyre të gjykojë All-llahu dhe i dërguari i tij, një grup prej tyre nuk i përgjigjen asaj. Po nëse është që e drejta u takon atyre (në atë gjykim), ata i shkojnë atij të bindur e me respekt”. [Nur: 48-49]
Relacioni i tyre me të vërtetën është i ngjashëm me atë të shejtanit, siç i ka përshkruar Muhammedi s.a.v.s. Ebu Hurejres, që shejtani i kishte thënë të këndojë Ajetul-Kursi-në para se të flejë: “Ai ta ka thënë të vërtetën, edhe pse ai është një gënjeshtar i vërtetë”.
Shoqëritë bashkëkohore perëndimore sekulare janë shembujt më të qartë të natyrës së ndërrimit dhe kundërthënieve të civilizimit xhahil.
Nga një kënd, ajo i konsideron kulturën dhe vlerat mbi të cilat qëndron si një fenomen relativ, i ndryshueshëm. Mirëpo, nga këndi tjetër, ajo karakterizon disa vlera si vlera njerëzore, konsideron shkeljen e tyre si shokante, dhe dënon shkelësit e saj ashpër. Burimet e këtij problemi janë dy principet themelore në të cilat mbështeten shoqëritë demokratike sekulare. E para është sundimi i shumicës si një standard për të saktën dhe të gabueshmen në fjalë dhe sjellje; e dyta është principi i lirisë individuale. Këto dy rregulla padyshim se do të ndeshen me njëra-tjetrën nëse nuk koordinohen me një princip tjetër që do të gjykonte mes tyre. Sekularizmi, për nga natyra, refuzon fenë, dhe në formën e saj perëndimore nuk konsideron fitrah-të (vlerat e lindura) si kriter për dobitë dhe dëmet për njerëzimin. Ajo nuk ka altervative tjetër përveç t’i bëjë këto dy principe një standard absolut për sjelljen, se cila është e lejueshme dhe e përshtatshme dhe cila nuk është. Kundërthëniet dhe konflikti ndërmjet këtyre dy principeve tregohen qartë në disa nga çështjet e nxehta në këto shoqëri. Ata që përkrahin njohjen e homoseksualitetit dhe dhënien e të drejtave dhe gjasave të barabarta homoseksualëve në çdo aspekt të jetës, duke përfshirë edhe shërbimin ushtarak, argumentin e tyre e bazojnë në principin e të drejtave individuale.
Ata nuk njohin të drejtën e dikujt të brengoset për, siç që e quajnë ata, “orientimin seksual”. Arsyetimi i njëjtë bëhet nga përkrahësit e abortimit. Shpesh i dëgjomë ata duke thënë me dyshim; “Si mund të ndalem nga liria e zgjedhjes për çështjet e mia dhe për trupin tim? Çfarë të drejte kanë zyrtarët legalë për t’u involvuar në çështje të tilla personale?”. Argumentin e vetëm që kundërshtarët e tyre mund ta nxjerrin është në kundërthënie me vlerat që përkrahen nga shumica e popullatës. Edhe pse baza e shumë njerëzve për kundërshtimin e abortimit është morale ose fetare, ata nuk mund të dalin dhe të shprehen haptaz, e as që mund të bashkangjisin ndonjë argument fetar ose moral, pasi që shoqëria e tyre sekulare asnjërën prej tyre nuk e sheh si të pranueshme. Nëse pranojmë se nuk ka bazë për vlera përveç opinionit individual ose atij të shumicës, dhe se kështu është e mundshme që të gjitha vlerat të ndryshojnë nga një periudhë në tjetër, dhe nga një shoqëri në tjetër, kjo do të thotë se nuk ekziston ndonjë lidhje ndërmjet vlerave dhe dobisë ose dëmit që do ta hasin njerëzit në jetën e tyre materiale ose shpirtërore, që ndryshe, do të thotë se të gjitha vlerat janë të barabarta dhe nuk është me rëndësi se cilat vlera një shoqëri e caktuar i pranon ose i refuzon. Megjithatë, kjo do të thotë se e gjith sjellja që konsiderohet e papërshtatshme nga shoqëritë sekulare sot, siç është keqtrajtimi seksual i fëmijëve ose përdhunimi i femrave, për të cilat ajo ka dënime serioze, konsiderohen shqetësuese vetëm për shkak të disponimit të tanishëm, nesër mund të ndryshojë, dhe kështu sipas principit të lirisë individuale, disa krime serioze mund të bëhen të pranueshme.
Arsyeja që një sekularist habitet kur gjendet para pyetjeve të caktuara është se shqetësimi i tij për ato krime, në të vërtetë nuk bazohet në këto dy principe, që është bërë bazë e vetme e pranueshme për argument në shoqërite e domuniara nga sekularizmi; arsyet e vërteta për të janë mbeturinat e ndjenjave morale që ai edhe më tej i posedon nga natyra origjinale që Allahu ia ka dhënë, dhe e cila mbetet paravësisht nga sekularizmi i tij. Ndoshta habia e sekularistit do të rritet nëse ai do të pyeteshte se për çfarë arsye ai ka dhënë një prioritet këtyre vlerave morale, deri sa i ka bërë ato standard në bazë të të cilit gjykohen të gjitha sjelljet dhe vlerat tjera morale.
Nëse ai thotë se respektin që ai e ka ndaj tyre është i bazuar vetëm në preferencën aktuale personale, ose në shovinizmin kulturor, ai nuk do të ketë përgjigje për atë që e kundërshton atë në bazë të kundërthënieve në preferencat personale të tij, për shkak se normat e shoqërisë së tij ndryshojnë nga ato të shoqërisë tjetër. Themeli i thyeshëm i vlerave në shoqëritë sekulare i bën ato të përgjegjshëm për t’u kthyer në çdo kohë kundër të gjitha vlerave të cilat aktualisht i mbajnë. Ajo poashtu e hap rrugën që të largohen nga praktikat e tyre të okupimit dhe kolonializimit të popujve më të dobët. Nuk ka ndonjë gjë që do t’i përmbante ata në këtë, deri sa një prej tyre të ngrihet dhe të njoftojë se ekziston një dobi nacionaliste që mund të arrihet dhe një numër i bashkëqytetarëve t’i besojnë atij. Propozimi politik i tij bëhet propozim zyrtar i bazuar na standardin e miratimit të shumicës.
Kjo, megjithatë është, siç mund ta shofim, një miratim i bazuar në asgjë tjetër përveç në lakmi. Gjatë historisë, ky ka qenë arsyetimi për çdo shkelje ligji. Në fjalë, kjo është baza sipas të cilës kafshët e sulmojnë njëra-tjetrën. Atëherë, liria personale dhe sundimi i shumicës, nuk janë vlerat fundamentale në të cilat bazohet kultura sekulare. Sepse liria përfshin zgjedhje, por ajo nuk është kriter për atë zgjedhje. Dua të them se kujtdo që i jepet liria e zgjedhjes, ka nevoje për një standard të cilin ai mund ta përdorë si kriter për zgjedhjen e tij. Njëjtë, opinioni i shumicës nuk është vetvetiu një standard; ajo është vetëm një rezultat i shumë zgjedhjeve individuale në bazë të një standardi. Atëherë, cila është baza e zgjedhjes për një individ dhe një shoqëri të lirë në sistemin sekular? Pa dyshimin më të vogël, ajo bazë është epshi dhe dëshira që e kanë zënë vendin e Zotit të vërtetë.
Dr. Xha’fer Shejh Idris
Përktheu: Xh.A.
