Në një intervistë ekskluzive për gazetën “Shekulli”, studiuesi për Demokracinë dhe Politikën, Bodo Weber, kritikon mënyrën e qeverisjes së Edi Ramës dhe sjelljen minuese të Partisë Demokratike. Weber flet edhe për situatën në Ballkanin Perëndimor
Erjon Dervishi
Në negociatat e drejtuara nga Bashkimi Evropian mes Kosovës dhe Serbisë për një marrëveshje gjithëpërfshirëse e përfundimtare për normalizimin e plotë të raporteve vihet re që nga fillimi i vitit një ofensivë e madhe diplomatike e SHBA për të arritur një marrëveshje bazuar në idenë e këmbimit të territoreve. Por kjo nuk është shqetësimi i vetëm për Bodo Weber, studiuesin e njohur të Institutit për Politikën e Demokratizimit, me qendër në Berlin. Problemi nuk qëndron vetëm tek BE, por edhe tek drejtuesit politik të Shqipërisë.
Cilat janë shqetësimet kryesore në Ballkanin Perëndimor?
Do të thosha në nivel global, çështja më e ngutshme është që t’i drejtojmë negociatat Kosovë-Serbi në një marrëveshje gjithëpërfshirëse, përfundimtare dhe të detyrueshme ligjërisht, larg nga ideja e rrezikshme e çdo forme të shkëmbimit territorial në baza etnike dhe drejt një rivendosje të negociatave. Çështja e dytë më e ngutshme është që Bashkimi Evropian të zhvillojë një politikë serioze në lidhje me hapjen e negociatave të pranimit me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë. Çështja e tretë, jo më pak e rëndësishme, është paqëndrueshmëria e përhershme dhe mosfunksionimi politik dhe institucional i Bosnje-Hercegovinës, për të cilën do të ishte me të vërtetë koha e duhur për BE-në dhe Perëndimin e gjerë për të zhvilluar një qasje serioze strategjike. Së fundmi, Kroacia si një shtet anëtar i BE-së në Ballkanin Perëndimor që aktualisht po kontribuon më shumë në rritjen e tensioneve në rajon në marrëdhëniet e saj dypalëshe me vendet fqinjë, sesa të ndihmojë zgjidhjen e çështjeve të hapura në rajon, është një tjetër shqetësim.
A do të marrë Gjermania ndonjë rol në dialogun Kosovë-Serbi?
Unë shpresoj sinqerisht dhe ftesa e kësaj jave nga Kancelaria Merkel dhe Presidenti francez Macron drejtuar krerëve të rajonit për një takim jozyrtar të Ballkanit Perëndimor në Samitin e 29 prillit, jep njëfarë shprese në këtë drejtim, megjithëse asnjë iniciativë e qartë politike nuk është të identifikueshme deri tani pas mbledhjes. Është koha për të marrë negociatat nga dora e shefes së politikës së jashtme të BE-së dhe të sigurisë, Frederica Mogherini, e cila në një mënyrë të paparë me ekipin e saj e ka shkatërruar bisedimet e dialogut dhe i ka çuar në një drejtim që kërcënon jo vetëm stabilitetin e Ballkanin Perëndimor, por edhe atë të BE-së në një mënyrë të papërgjegjshme.
Lidhur me pozitën e Gjermanisë për zgjerimin e BE. A besoni se Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut kanë bërë ndonjë hap përpara drejt BE-së?
Para së gjithash, kur bëhet fjalë për perspektivën e Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut në pranimin në Bashkimin Evropian, BE-ja fatkeqësisht qershorin e kaluar ka bërë një hap prapa, kur nën presionin e Francës, d.m.th. Presidentit Macron, data e hapjes së negociatave për anëtarësim u vendos pas zgjedhjeve parlamentare evropiane. Heqja e vendimeve të integrimit në BE nga kushtëzimi i reformave ka dëmtuar kredibilitetin e BE-së në të dy vendet dhe veçanërisht komplikoi një proces të marrëveshjes së Prespës, tashmë të komplikuar, në Maqedoninë e Veriut. Megjithatë, unë besoj se të dy vendet kanë bërë progres që në përmbushjen e kushteve të reformës të vendosura nga BE në qershor 2018, megjithëse Shqipëria në një masë më të vogël, ka rënë në shprehitë e vjetra të këqija politike. Kështu që është me rëndësi thelbësore politike që vendimi i ardhshëm i Bashkimit Evropian nuk do të mund të bllokohet më së shumti nga Parisi.
Në Shqipëri, partia kryesore e opozitës, Partia Demokratike, ka marrë një vendim, për të djegur mandatet e deputetëve. Cili është mendimi juaj për këtë çështje?
Si një analist politik i jashtëm, nuk është roli im të them se çfarë duhet të bëjnë apo nuk duhet të bëjnë aktorë politik në vendet e Ballkanit Perëndimor. Ajo që mundem dhe dua të them është se duket se politika vendase shqiptare, që nga vendimi i Këshillit Evropian në qershor 2018, po rikthehet në polarizimin e njohur midis dy partive kryesore, që ka një ndikim vetë-destruktiv në vendndodhjen e vendit për çështjen e Integrimit evropian. Partia Demokratike duket se është kthyer drejt një politikë për të minuar progresin e reformës në Shqipëri dhe lobimin e përfaqësuesve të partisë në pushtet në kryeqytetet kryesore të BE-së për të bllokuar përparimin e vendit në integrimin në BE si një recetë për t’u kthyer në pushtet, Kryeministri nga ana tjetër, ka larguar substancialisht përkrahësin kryesor të Shqipërisë për perspektivën e anëtarësimit të vendit në BE, qeverinë gjermane, me mbështetjen e tij pro-aktive për një marrëveshje shkëmbimi territorial midis presidentit Thaçi dhe Vuçiç. Retorika e Shqipërisë së Madhe e aplikuar si një instrument presioni drejt BE-së është gjithashtu diçka shumë kundër produktive. Qytetarët në Shqipëri përmes protestave të ndryshme vitin e kaluar duket se kanë shprehur pakënaqësinë e tyre me këtë dinamikë vetë-shkatërruese të politikës së brendshme. Shpresoj që Bashkimi Evropian të gjejë një strategji të balancuar në vendimin e saj të ardhshëm për negociatat e pranimit të Shqipërisë, një mesazh të qartë opozitës dhe pozitës, që respekton progresin e reformës që Shqipëria ka bërë që nga viti i kaluar dhe një sinjal të mbështetjes për protestat e qytetarëve.
