Lufta në Ukrainë ngre shumë pikëpyetje në lidhje me pasojat e saj të menjëhershme dhe afatgjata, dhe kush do të dalë si humbësi më i madh dhe kush do të përfitojë më shumë, qoftë në nivel ekonomik apo politik.
Në një raport të gazetës turke Yeni Safak, shkrimtari dhe politologu Suleyman Seyfi Ogun foli për Shtetet e Bashkuara, pozicionin dhe qëndrimin e tyre ndërkombëtar ndaj luftës ruso-ukrainase, duke besuar se kjo fuqi po përfiton më së shumti nga kjo luftë.
Ogun shpjegon se, duke i parë Shtetet e Bashkuara dhe Britaninë si dy forca prodhuese që e kanë çuar Perëndimin në rënie të vazhdueshme dhe kanë humbur pikat e forta dhe trashëgiminë historike në Azi, në një fazë kur ajo nuk mund të ecë më përpara, atëherë mund të kuptojmë pse u zvarrit e gjithë bota në një atmosferë lufte. Megjithatë, duket se Perëndimi ka ende disa fusha në të cilat ka arritur të ruajë supremacinë e deritanishme.
Ai shpjegon se dollari amerikan, pavarësisht rënies së tij, ende mban statusin e monedhës rezervë në nivel botëror, dhe ushtria amerikane është ende më e fuqishmja në botë, sepse është më e madhe se forca e shumicës së konkurrentëve të saj së bashku. Ai shpjegon se si mund të arrihet në përfundimin se Perëndimi nuk ka konkurrencë në formësimin e opinionit publik botëror.
Të gjithë tani e dinë se Shtetet e Bashkuara kanë arritur madhësinë e tyre botërore si fuqia më e madhe konsumatore, thekson Ogun. Është ajo që vendos standardet për idealin e mirëqenies që përfundon në konsum. Falë pozicionit të saj, ajo është bërë një model jete që kombet e tjera e admirojnë dhe e kanë zili. Kjo përfshinte Evropën, të cilën ajo e përdori për të kundërshtuar kërcënimin sovjetik. Kështu, për dekada, Shtetet e Bashkuara kanë nxjerrë në mënyrë efikase burimet njerëzore, por edhe tepricat dhe vlerat globale përtej kufijve të tyre.
Fuqia prodhuese
Midis viteve 1950 dhe 1970, ekzistonte një forcë e madhe prodhuese që mbështeti Shtetet e Bashkuara për të qenë një shtet prosperiteti dhe konsumizmi, por u vu re një rënie e ndjeshme e produktivitetit të kapitalit dhe punës. Dollari amerikan ishte i lidhur me arin, megjithëse ra në atë kohë. Për shkak të pagesave në ar, stoqet po mbaronin. Kur Shtetet e Bashkuara e kuptuan se nuk mund t’i përballonin këto gjëra dhe se nuk do të mund të ngriheshin përsëri, hoqën dorë nga standardi i arit në fillim të viteve 1970.
Më tej ai tha se në vitet 1970, Amerika nisi zbatimin e një vendimi të njohur në atë kohë si “Shoku i Niksonit”, mbi bazën e të cilit filloi të shtypte dollarin pafundësisht. Ajo e lidhi tregtinë e saj të energjisë me dollarin dhe bëri investime të mëdha në Lindjen e Mesme. Në këtë mënyrë, ajo ka arritur të ringjallë kompanitë e saj të lëkundura në bursë dhe të ruajë privilegjet e saj globale, duke e bërë botën t’i nënshtrohet borxheve të mëdha.
Por tani i njëjti proces po funksionon kundër vetvetes. Ekonomia amerikane nuk mund të ringjallet pa shtypjen e dollarëve dhe inflacioni i rëndë është në horizont, beson autori. Ai shton se pas viteve 1990 kanë ndodhur dy gjëra që nuk janë marrë parasysh. Së pari, Shtetet e Bashkuara prisnin fitoren dhe Bashkimi Sovjetik u shpërbë, kështu që filloi ta plaçkitte, duke menduar se grabitja do të vazhdonte pafundësisht. Megjithatë, me fillimin e dekadës së parë të shekullit të 21-të, presidenti rus Vladimir Putin i ka vënë mendjet dhe institucionet ruse në gatishmëri. Duke vepruar kështu, Amerika humbi Evropën Lindore, por arriti të rifitonte ndikimin e saj të dikurshëm në Azi.
Nga ana tjetër, autori thotë se është edhe më e rëndësishme që Putini nisi një proces që do të pakësonte kontrollin e SHBA-së mbi Evropën, dhe do ta bënte kontinentin e vjetër më të varur nga Rusia në fushën e energjisë.
Rritja ekonomike
Autori thekson se gjëja e dytë në të cilën Shtetet e Bashkuara nuk llogariteshin është rritja ekonomike e arritur nga India dhe Kina. Nga industritë me një numër të madh punëtorësh, deri te kapitali, dhe përfundimisht te sektorët me intensitet teknologjik, të dy fuqitë e kanë rraskapitur dhe dobësuar Perëndimin. Por problemi i vetëm ishte perandoria e dollarit. Pas krizës së vitit 2008, tregjet e kriptomonedhave dhe shfaqja graduale e praktikës së pagesës me ar, e sollën këtë perandori në telashe.
Ai beson se lufta aktuale ruse do t’i japë fund dominimit të dollarit dhe se embargoja që Shtetet e Bashkuara po aplikojnë tani ndaj rezervave valutore të Rusisë vetëm sa do ta përshpejtojë procesin. Me vendimet e tij irracionale, Perëndimi po e shtyn Rusinë më shumë drejt Azisë dhe po e lidh atë me Kinën dhe Indinë.
Në këtë rast, mund të thuhet se vazhdimi i luftës i dha vitalitet ekonomisë militariste të SHBA-së dhe se rritja e çmimit të energjisë i dha asaj burime të reja. Prandaj, ajo nuk dëshiron që lufta në Ukrainë të përfundojë, por ne nuk e dimë se deri në çfarë mase kjo situatë është e qëndrueshme dhe çfarë mund të nënkuptojë në afat të mesëm.
Sipas autorit, qëndrimi i evropianëve do të jetë shumë vendimtar. Nëse mbizotërojnë interesat e tyre reale, do të ndërmerren hapa që mund të lodhin Shtetet e Bashkuara dhe Britaninë. Kjo do të thotë se Evropa do të largohet nga Atlantiku dhe do t’i bashkohet Euroazisë. Përndryshe, Evropa do të evoluojë shpejt në fashizëm, dhe atëherë do të themi “Mirë se erdhe në Luftën e Tretë Botërore”. Ndarja do të fillojë në Ballkan, duke përfshirë Evropën Lindore dhe duke u thelluar në brendësi. Se sa vjetë mund t’i përballojë të gjitha këto kontinenti është shumë e diskutueshme.
“Ne shohim se ka një tjetër pikë kyçe, ajo është India”, vijon autori. Ai beson se përmbysja e Imran Khan në Pakistan, përmes procesit parlamentar, është faza e parë e asaj që do të ndodhë, kështu që tani e tutje është e nevojshme të monitorohet nga afër se çfarë do të ndodhë në Indi.
Politologu arrin në përfundimin se aleanca anglo-amerikane nuk po qëndron ende dhe se neokonservatorët po punojnë me kohë të plotë. Sikur nuk mjafton Ukraina, ndaj po hapin një hartë tjetër në Gjeorgji, po e tregojnë forcën e tyre edhe në Tajvan. Ai shpreh frikën se sytë e tyre ishin verbuar dhe kishte frikë se nëse do të bëhej kalimi nga një botë unipolare në një botë shumëpolare, çmimi do të ishte i madh. /tesheshi.com/
