Tensioni mes dy vendeve ish-sovjetike, njëra mike e Moskës e tjetra armike
Ukraina i ka kërkuar Bjellorusisë që të tërheqë forcat që ka dërguar në kufirin e saj në mes të tensioneve ushtarake në rritje midis fqinjëve pas inkursionit të Ukrainës në rajonin Kursk të Rusisë.
Paralajmërimi i fundit nga Ukraina vjen pas një përshkallëzimi dyjavor të retorikës, akuzave dhe kundërakuzave që Kievi dhe Minsku kanë ngritur kundër njëri-tjetrit. Kjo vjen pasi Rusia – e cila e konsideron Bjellorusinë aleatin e saj më të vendosur – ka kërcënuar një përgjigje të fortë ndaj ofensivës së Ukrainës në Kursk.
Pra, çfarë po ndodh në të vërtetë midis Ukrainës dhe Bjellorusisë dhe a mund të shfaqet kufiri i tyre si fronti i fundit për luftën e presidentit rus Vladimir Putin?
Çfarë tha Ukraina për trupat bjelloruse në kufi?
Të dielën vonë, Ministria e Jashtme e Ukrainës i bëri thirrje Bjellorusisë që të tërheqë trupat e grumbulluara nga kufiri i saj dhe të “ndalojë veprimet armiqësore”.
Ata cituan inteligjencën që akuzonte Bjellorusinë për “mbledhjen e një numri të konsiderueshëm të personelit, duke përfshirë Forcat e Operacioneve Speciale, armët dhe pajisjet ushtarake” në rajonin Gomel pranë kufirit verior të Ukrainës “nën maskën e stërvitjeve”.
“Ne paralajmërojmë zyrtarët bjellorusë që të mos bëjnë gabime tragjike për vendin e tyre nën presionin e Moskës dhe u bëjmë thirrje forcave të saj të armatosura të ndalojnë veprimet armiqësore dhe të tërheqin forcat nga kufiri shtetëror i Ukrainës në një distancë më të madhe se distanca e qitjes së sistemeve bjelloruse“, tha Ministria e Punëve të Jashtme të Ukrainës në një deklaratë.
Kievi thotë se trupat bjelloruse, si dhe mercenarë nga grupi rus Wagner, janë rreshtuar pranë kufirit. Të dy vendet ndajnë një kufi prej 1084 kilometrash.
“Ne paralajmërojmë se në rast të shkeljes së kufirit shtetëror të Ukrainës nga Bjellorusia, vendi ynë do të marrë të gjitha masat e nevojshme për të ushtruar të drejtën e vetëmbrojtjes të garantuar nga Karta e OKB-së”, njoftoi Ministria e Punëve të Jashtme. “Rrjedhimisht, të gjitha përqendrimet e trupave, objektet ushtarake dhe rrugët e furnizimit në Bjellorusi do të bëhen objektiva legjitime për Forcat e Armatosura të Ukrainës.”
Kevi gjithashtu vuri në dukje se rajoni ku trupat bjelloruse janë mbledhur është afër termocentralit bërthamor të goditur nga fatkeqësia në Çernobil dhe tha se çdo stërvitje ushtarake e kryer atje përbën një “kërcënim për sigurinë kombëtare të Ukrainës”.
Cili është qëndrimi i Minskut?
Javën e kaluar, presidenti i Bjellorusisë Aleksandër Lukashenko njoftoi se vendi kishte zhvendosur afërsisht një të tretën e forcave të tij në kufirin me Ukrainën.
Por Lukashenko fajësoi Ukrainën për përshkallëzimin e mprehtë të tensioneve.
Ai akuzoi Ukrainën për një politikë agresive dhe dërgimin e më shumë se 120,000 trupave në kufirin me Bjellorusinë më 18 gusht. Të nesërmen, Bjellorusia njoftoi se kishte dërguar avionë, forca të mbrojtjes ajrore dhe armë në kufirin ukrainas.
Bjellorusia akuzoi Ukrainën për shkelje të hapësirës së saj ajrore gjatë një sulmi në rajonin Kursk të Rusisë më 6 gusht. Minsk fillimisht shënoi lëvizjen e trupave drejt kufirit me Ukrainën si një akt vetëmbrojtjeje më 10 gusht.
Ministri i Mbrojtjes Viktor Hrenin tha se Bjellorusia është “gati për veprime hakmarrëse” nëse ushtarët ukrainas hyjnë në territorin e saj.
Por Ukraina hodhi poshtë akuzat bjelloruse dhe mohoi pretendimin e Lukashenkos se Kievi dërgoi 120,000 ushtarë në kufi. Të dielën, Ministria e Punëve të Jashtme të Ukrainës deklaroi se “asnjëherë nuk ka ndërmarrë dhe nuk do të ndërmarrë kurrë veprime armiqësore kundër popullit bjellorus”.
Cili është qëndrimi i Bjellorusisë për luftën ruso-ukrainase?
Bjellorusia ka mbajtur marrëdhënie të ngushta politike dhe ekonomike me Rusinë që nga pavarësia e saj nga Bashkimi Sovjetik në 1991.
Lukashenko është një aleat i vendosur i presidentit rus Vladimir Putin dhe vendi i tij u mbajt në anën e Rusisë gjatë luftës me Ukrainën. Në mars 2022, menjëherë pasi Rusia nisi pushtimin e saj në shkallë të plotë të Ukrainës, Bjellorusia evakuoi ambasadën e saj në Kiev si shenjë mbështetjeje për Moskën.
Bjellorusia e ka lejuar gjithashtu Rusinë të stacionojë trupat e saj në territorin e saj, duke lejuar Moskën të përdorë territorin e aleatit të saj si pikënisje për të sulmuar Ukrainën nga veriu.
Aleatët perëndimorë të Ukrainës, veçanërisht Shtetet e Bashkuara, kanë vendosur një sërë sanksionesh ndaj Bjellorusisë për mbështetjen e saj për luftën e Rusisë – duke përfshirë sanksionet financiare, kontrollet e eksportit, kufizimet e hapësirës ajrore dhe kufizimet e vizave për zyrtarët.
Megjithatë, deri më tani, Bjellorusia i është shmangur përfshirjes së vërtetë në një konflikt ushtarak me Ukrainën – dhe grumbullimi aktual i trupave përgjatë kufirit të tyre sugjeron mundësinë e ndryshimit të asaj situate. /tesheshi.com/
