Me rëndësi është hidhërimi i madh i Vinston Çerçilit në frontin e luftës nga humbjet e shumta, me ç’rast do të thotë : “Muslimanët nuk janë njerëz, prandaj ata zhdukni”. Me urdhër të tij u përdorën edhe helmet kimike.
Pasi Sulltan Abdylhamidi refuzoi të shpërngulet nga Stambolli para aleancës shkatërruese, atëherë hisea ra që turqia të mbrohet nga Çanakkalaja. Në perandorin Otomane vinin gjeneralë të lartë gjermanë si vullnetar lufte. Armada e pestë tokësore osmane iu dha Gjeneralit gjerman për mbrojtjen e gjirit të Çanakkalasë. Kurse, gjermanët fshehurazi Otomanëve, si gest të mirë, ua dhuroi një fregatë luftarake. Ishte ky një komplot gjerman ndaj Otomanëve, që gjithsesi t’i involvojë në luftë me Rusinë, për të dëbuar atë nga fronti i Evropës, që Gjermania lirshëm të merrte frymë nga trysnia e madhe në luftë.
Anija me ekuipazhin luftarak gjerman, hyri në port në shërbim të otomanëve, duke ngritur flamurin osman. Fregata merr rrotën drejt veriut dhe futet në Detin të Zi, duke iu afruar brigjeve të Krimes prej ku bombardoi tokat Ruse. Kështu plani gjerman u krye me sukses. Rusia nuk vonoi dhe shpalli luftë Turqisë.
Turqia e raskapitur nga luftërat e mëparshme perandorake, me padëshirën e saj u fut në një luftë të pabarabart. Gjeneralët gjermanë udhëhiqnin ushtrinë otomane në Luftën e Çanakkalasë me një strategji tinëzake, duke e ndryshuar taktikën luftarake me tërheqjen e ushtrisë osmane prej skajeve të Geribollusë në brendi të gadishullit.
Me pretekst të zgjatjes së luftës mes Anzakëve, që gjermanët në frontin evropianë t’ua dobësojnë sulmet e Aleancës në favor të vet. Anzakët nga deti furishëm sulmuan otomanët duke shpejtuar në mposhtjen e tyre, që për ditëlindjen e Mbretëreshësës, 18 qershor, t’ia dhurojnë si peshqesh fitoren e madhe, por ndërkohë me sulme detare duhej të kalohej gjiri i Çanakkalas, për t’i dalur në ndihmë Rusisë me drithë, gjë e cila i mungonte në frontin luftarak. Por, fushata dështojë. Anzakëve u shkoi puna huq !
Tani “Aleanca” ndërroi taktikën luftarake duke ndërmarr invazionë tokësor. Tmerri luftarak filloi më 18 mars të vitit 1915, kur aleanca franko-britanike e ndihmuar nga Rusia, me tendenc për mposhtjen e qytetit perandorak – Stambollin, bashkë me Perandorinë Osmane. Ata gjatë invazionit përdorën dredhira të ndryshme, duke tubuar rekrutë muslimanë nga India, Pakistani etj, me pretekst se do ti luftoninë fashistët evropian. Gjatë sulmit të parë nga dy anët u dëgjua “Allah-Allah” dhe ezanet.
Rekrutët musliman të habitur u ngulfatën, duke kuptuar se ishin të manipuluar nga kolonistët e tyre. Lufta megjithatë filloi, drama e luftimeve zgjati plotë shtatë muaj e gjysmë (245 ditë) pa ndërprerë !!!
Tentimi i Anglezëve që të kalojnë gjirin e Çanakkalasë, ishte dalja në ndihmë Rusisë në luftën kundër Gjermanisë dhe Turqisë, duke pushtuar Perandorinë Osmane, e në veçanti Irakun dhe Iraninë me basenet e pasura të naftës. Rusia në atë kohë përgatite plane “Nihiliste (hiqin)”, me reformatorët mësimorë për t’i aplikuar tek muslimanët, si në vendet e perëndimit ashtu edhe në Rusi, duke u bazuar tek mendja, e jo librave të fesë dhe dijetarëve të Islamit. Me deshirën e Zotit, aleatët e Rusisë nuk i dolën në ndihmë dhe në vitin 1917, në rusinë Cariste shpërtheu Revolucioni Bolshevik. Në pushtet vjen Bollshevizmi, dhe programi Rus dështoi. Revolucioni Bolshevik u inicua nga Cionistët Çifut, duke ua dërguar valixhet prej Parisi përplot me para – Trockit dhe Leninit. Këta ishin Lider bolshevikë të organizuar dhe të paguar nga Llozha Masone e Parisit.
Lufta çdo ditë vinte dhe bëhej më e përgjakshme, distanca e cakut të zjarrit mes ushtrive arriti deri në 8 metra, plumbat qëllonin njëri-tjetrin. Me vetëdije të lartë ushtari osman pas çdo tre minute shkonte në vdekje, duke marrë pozicionet e shokëve të vrarë. Një anglez dhe australian, shokun e vrarë e varrosnin tre herë, sepse predhat e topave u’a nxirninë trupat e të vdekurve mbi sipërfaqe të tokës.
Në këtë luftë të përgjakshme, në ushtrinë osmane merrninë pjesë turk, shqiptarë, boshnjak, torbesh, rom, kurd dhe arab si një ummet të fesë islame dhe nuk vërehej që ushtari osman të mos falte namaz. Çaushi Mehmed, urdhëroi “prej sot pa abdest të mos luftohet, mbushja e topit të përcillet me ezanin Muhammedin, pas zjarrit të thuhet me zë të lartë tekbiri, dhe të lexohet pa ndal Kurani. Në luftën e përgjakshme do të vriten 560 mijë ushtarë. Në anën e osmanëve u vranë 253000 mijë ushtarë. Lufta gjoks më gjoks mposhti forcat aleate.
Analistët perëndimorë çmuanë lartë ushtarin osman për moralin dhe sjelljen e tij si luftëtar fer plej, sepse armikun e plagosur e ndihmonte dhe e shëronte në spital me mjekim dhe ushqim, kurse ata i bombardonin me qellim spitalet ushtarake osmane, duke vrarë me mijëra të plagosur! Lufta e Çanakkalas do të karakterizohet si: “Lufta e fundit e Xhentlmenëve”.
*Lufta e Çanakkalas do t’i jap gjithë historisë së shekullit XX-të një dimension dhe kahje tjetër, duke e ndryshuar rrënjësisht karakterin e saj. Vlenë të theksohet se me largimin e Perandorisë Osmane nga Ballkani e gjetiu, gjithë bota do të fundoset në gjak !
Hyrja e aleatëve Franko-Anglez në Lindjen e Mesme u kry me anë të udhëheqsit Lanby. Luftërat e kryqëzatave pësuan humbje, por pas kësaj vijnë kryqëzatat e teta, në këtë luftë ajo ngadhënjeu. Gjenerali Britanik Lanby me atë rast do të thotë : “Sot përfunduan luftërat e kryqëzatave”.
SHKRUAN: Prof. Savash VELIU – analist
