Kombet e Bashkuara kanë shprehur shqetësimin për incidentet e fundit të gjuhës së urrejtjes dhe nxitjes së dhunës në Bosnjë dhe Hercegovinë dhe në Serbi, nga frika se aktet nxitëse do të përshkallëzohen përpara zgjedhjeve të këtij viti.
Serbët e Bosnjës festuan ditën e tyre kombëtare të dielën, duke shënuar krijimin e Republika Serbe (RS) – entiteti serb i Bosnjës që u shpall tre dekada më parë.
Ishte një nga ngjarjet që shihet se e solli luftën në Bosnjë në vitet 1990, e cila vrau afërsisht 100 mijë njerëz dhe detyroi dy milionë të tjerë të largoheshin nga shtëpitë e tyre, raporton aljazeera.
Në një deklaratë të premten, zëdhënësja e Komisionerit të Lartë të OKB-së për të Drejtat e Njeriut tha se OKB-ja ishte “thellësisht e shqetësuar” nga incidentet që panë individët “të lavdëronin krimet e mizorive dhe kriminelët e dënuar të luftës, të synonin disa komunitete me gjuhë urrejtjeje dhe, në disa raste, nxitin drejtpërdrejt dhunën”, transmeton Telegrafi.
Liz Throssell tha se njerëzit kishin brohoritur emrin e kriminelit të luftës të dënuar Ratko Mlladiq gjatë ndezjes së pishtarëve, kënduan këngë nacionaliste që bënin thirrje për marrjen e lokacioneve në ish-Jugosllavi dhe në një incident, individët qëlluan në ajër jashtë një xhamie.
Mediat lokale dhe shoqatat e viktimave theksuan se në Foca disa qindra njerëz morën pjesë në një shfaqje fishekzjarrësh të organizuar nga mbështetësit e klubit të futbollit Crvena Zvezda, në të cilën u zbulua një portret i madh i Mlladiqit në një ndërtesë, transmeton Telegrafi.
Ish-gjenerali serb i Bosnjës u dënua me burgim të përjetshëm për krime lufte në Bosnje, veçanërisht për masakrën e Srebrenicës dhe rrethimin e Sarajevës.
Serbia dhe Bosnja do të mbajnë zgjedhje përkatësisht në muajin prill dhe tetor, dhe Throssell paralajmëroi se “retorika e vazhdueshme nxitëse, nacionaliste” rrezikonte të përkeqësonte një mjedis politik “jashtëzakonisht të tensionuar” në vitin 2022.
“Këto incidente – disa në vende ku u panë krime mizore në shkallë të gjerë gjatë luftës në Bosnje dhe Hercegovinë, si Prijedor dhe Foca – janë një fyerje për të mbijetuarit, përfshirë ata që u kthyen në shtëpitë e tyre pas konfliktit”, thuhej në deklaratën e saj.
“Dështimi për të parandaluar dhe sanksionuar akte të tilla, të cilat nxisin një klimë ankthi ekstrem, frike dhe pasigurie në disa komunitete, është një pengesë e madhe për ndërtimin e besimit dhe pajtimin”, tha ajo.
Komentet e Throssell erdhën ndërsa Bosnja po përballej me krizën e saj më të keqe politike që nga vitet 1990, pasi serbët e Bosnjës bllokuan punën e qeverisë qendrore dhe udhëheqësi serb i Bosnjës, Milorad Dodik kërcënoi të tërhiqej nga institucionet shtetërore, duke përfshirë ushtrinë, gjyqësorin dhe sistemin e taksave.
Marrëveshja e Paqes e Dejtonit e 1995 e ndërmjetësuar nga SHBA-ja i dha fund tre vjet e gjysmë lufte në Bosnje. Marrëveshja themeloi gjithashtu Bosnjën dhe Hercegovinën si një shtet të përbërë nga dy entitete: një federatë e dominuar nga boshnjako-kroatët dhe një Republika Serbe e drejtuar nga serbët.
Dodik është anëtar serb i Presidencës trepalëshe të Bosnjë-Hercegovinës dhe ai ka kërcënuar me shkëputjen e Republikës Serbe për 15 vjet.
Komentet e tij të fundit nxitën sanksione të reja në fillim të këtij muaji nga Shtetet e Bashkuara, të cilat akuzuan Dodik për korrupsion dhe kërcënim të stabilitetit dhe integritetit territorial të Bosnjë-Hercegovinës.
Dodik hodhi poshtë masat, duke thënë se sanksionet u “lobuan nga disa zyrtarë amerikanë që nuk ndajnë vizionin e Bosnje-Hercegovinës që kam unë dhe që u nënshkrua në 1995”. /Telegrafi/
