2.2 C
Pristina
Saturday, November 23, 2024

NYT: David Brooks – Unë nuk jam Charlie HEBDO

Më të lexuarat

David Brooks, kolumnist në New York Times

Gazetarët në Charlie HEBDO tani me të drejtë po trajtohen si martirë në emër të lirisë së shprehjes, por le të përballemi me atë: Në qoftë se ata ishin përpjekur të botojnë gazetën e tyre satirike në çdo kampus universitar amerikan gjatë dy dekadave të fundit kjo nuk do të kishte zgjatur as 30 sekonda. E studentëve dhe fakulteteve do të ishin akuzuar për gjuhë të urrejtjes. Administrata do të kishte ndërprerë financimin dhe do t’i kishte mbyllur ato.
Reagimi publik ndaj sulmit në Paris, ka zbuluar se ka shumë njerëz të cilët janë të shpejtë për t’i bërë të famshëm ata që ofendojnë pikëpamjet e terroristëve islamikë në Francë, por të cilët janë shumë më pak tolerant ndaj atyre që ua ofendojnë pikëpamjet e tyre në shtëpi.

Vetëm shikoni në të gjithë njerëzit të cilët kanë reaguar me ashpërsi në mikro agresionin e kampusit. Universiteti i Illinois përjashtoi një profesor i cili u mësoi mendimin katolik romak mbi homoseksualitetin. Universiteti i Kansasit pezulloj një profesor pasi kishte shkruar një cicërimë të ashpër kundër NRA. Universiteti Vanderbilt kishte çregjistruar një grup të krishterë që këmbëngulnin që ajo të udhëhiqet nga të krishterët.

Amerikanët mund të thurin lavde për Charlie HEBDO se ishin të aftë e të guximshëm për të publikuar karikaturat që përqeshnin Profetin Muhamed, por, sa herë që është ftuar Ayaan Hirsi Ali në kampuse, asaj i është mohuar dhe do t’i mohohej podiumi. (Ayaan Hirsi Ali, një ateiste, kritikuese e islamit dhe mbështetëse e karikaturistave).

Pra, ky mund të jetë një moment mësimi. Ndërsa ne jemi të shtangur nga disfata e atyre shkrimtarëve dhe redaktorëve në Paris, kjo është një kohë e mirë për të dalë me një qasje më pak hipokrite ndaj figurave tona të diskutueshme, provokatorëve dhe satiristëve.
Gjëja e parë që unë e mendoj e që kam për të thënë, është se çdo gjë që ju mund ta keni vënë në faqet tuaja të Facebookut, është një gjest i pasaktë për shumicën prej nesh, je suis Charlie HEBDO, ose unë jam Charlie HEBDO. Shumica prej nesh në të vërtetë nuk mund të angazhohen në këtë lloj të humorit i cili ofendon qëllimisht, siç ishte specializuar kjo gazetë.
Edhe ne ndoshta mund të kishim filluar në këtë mënyrë. Kur ju jeni 13 vjeçar, mund tu duket e guximshme dhe provokuese “épater la bourgeoisie,”që të fusni gishtin në syrin e autoriteteve, të tallni besimet fetare të njerëzve të tjerë.
Por pas një kohe, kjo gjë do të duket foshnjore. Shumica prej nesh lëvizim drejt pikëpamjeve më të komplikuara të realitetit dhe drejt pikëpamjeve të faljes ndaj të tjerëve.
(Tallje bëhet më pak argëtuese, si dhe ju bëheni më të vetëdijshëm për vet talljen tuaj të shpeshtë.) Shumica prej nesh do të përpiqet për të treguar një sasi të vogël të respektit për njerëzit e besimeve të ndryshme dhe për vet bindjet dhe besimet. Ne përpiqemi për të hapur biseda më shumë me të dëgjuar se sa me fyerje.
Megjithatë, në të njëjtën kohë, shumica prej nesh e di se provokatorët dhe figurat e tjera e të huaja do të shërbejnë role të dobishme publike. Satiristët dhe tallësit vëjnë në dukje dobësinë tonë dhe kotësinë kur ne ndjehemi krenar së koti. Ata janë të suksesshëm në çarjen vetëmburrjes dhe mendjemadhësisë së figurave publike. Ata ngrisin mjaft mirë çështjet e nivelit të pabarazisë sociale duke ngritur të dobëtit dhe duke i ulur të fuqishmit. Kur ata janë të efektshëm ata të na ndihmojë të trajtojmë fobitë tona në grup, që nga e e qeshura që është një nga përvojat përfundimtare të lidhjes.

Për më tepër, provokatorët dhe tallësit vëjnë në dukje marrëzinë e fundamentalistëve. Fundamentalistët janë njerëz që marrin gjithçka fjalë për fjalë. Ata janë të paaftë për të pranuar pikëpamjet e shumta. Ata janë të paaftë të shohin se ndërsa feja e tyre mund të jetë e denjë për nderimin më të thellë, gjithashtu është e vërtetë se shumica e feve janë të huaja për komunitetin. Satiristët ekspozojnë ata që janë të paaftë për të qeshur me veten e tyre dhe na mësojnë neve, pjesën tjetër që ne ndoshta duhet të qeshim.
Me pak fjalë, në të menduarit për provokatorët dhe ngucakeqët, ne duam të ruajmë standardet e mirësjelljes dhe respektit, ndërsa në të njëjtën kohë duke i lejuar hapësirë krijimtarisë popullore dhe sfiduese që janë të papërmbajtshëm nga sjellja e mirë dhe shija.

Nëse ju provoni të realizoni këtë ekuilibër delikat me ligj, kodim të të folurit dhe ndalim të folësve, ju do të përfundoni me censurën bruto dhe me biseda të mbytura. Kjo është pothuajse gjithmonë e gabuar kur ndërmarrim përpjekje për ta shtypur fjalën, të kodifikojmë të folurit dhe ta shkurajojmë fjalën e lirë.
Për fat të mirë, sjelljet sociale janë më të ndjeshme dhe më të përulshme se sa ligjet dhe kodet. Shumica e shoqërive kanë ruajtur me sukses standardet e mirësjelljes dhe respektit duke i mbajtur të hapura shtigjet për ata që janë të argëtueshëm, të paqytetëruar dhe ofendues.
Në shumicën e shoqërive, ka “tryeza për të rriturit” dhe ka tryeza për fëmijët”.
Njerëzit që lexojnë Le Monde apo organet e themelimit janë në tryezën e të rriturve. Shakagjitë, edhe budallenjtë dhe njerëzit si Ann Coulter dhe Bill Maher janë në tryezën e fëmijëve’. Ata nuk kanë marrë respektin e plotë, por ata dëgjohen sepse në mënyrën e tyre ‘raketore’, nganjëherë thonë gjëra të nevojshme dhe të dobishme sa askush tjetër nuk i thotë.
Shoqëritë e shëndetshëme, me fjalë të tjera, nuk e shtypin fjalën, por ata i japin këmbë të ndryshme për llojet të ndryshme të njerëzve. Studiuesit e ditur dhe të vëmendshëm dëgjohen me respekt të lartë. Satiristët dëgjohen me gjysmë respekt dhe me mahi. Racistët dhe anti-semitët dëgjuar nëpër një filtër të njollosur dhe me mosrespekt. Njerëzit që duan të dëgjohen me vëmendje duhet ta fitojnë atë nëpërmjet sjelljes së tyre.

Masakra në Charlie HEBDO duhet të jetë një rast për t’i dhënë fund kodeve të fjalës. Dhe kjo duhet të na kujtojnë që të jetë ligjërisht tolerues ndaj zërave sulmues, poashtu të na kujtoj se ne jemi jemi shoqëri diskriminuese.

- Advertisement -spot_img

Më tepër

Të fundit