Një Prezantim i Shkurtër i Islamit
Libri i Zanafillës, ashtu si Kurani, rrëfen historinë e shërbëtores së Abrahamit, Haxherën, e cila lindi fëmijën e tij të parë, Ismailin. Gruaja e parë e Abrahamit, Sara, lindi Isakun dhe më pas i kërkoi burrit të saj të largonte Haxherën dhe fëmijën e saj.
Abrahami i çoi Haxherën dhe Ismailin në një luginë që sot njihet si Mekë. Nuk kaloi shumë kohë dhe si nëna, ashtu edhe fëmija, u kapluan nga etja. Në kërkim ndihme, Haxherja kaloi mes dy kodrave shtatë herë rresht dhe, ndërsa po ulej për të pushuar, Zoti, sipas fjalëve të Zanafillës, tha: “Zoti ia hapi sytë dhe ajo pa një pus me ujë”.
Uji ishte një burim që Zoti bëri të rridhte nga rëra, i njohur si Zemzem. Kurani tregon se Zoti i tregoi Ibrahimit dhe Ismailit vendin ku të ndërtonin një faltore të quajtur Qabeja (pranë Zemzemit) dhe si duhej ndërtuar. Zoti foli përsëri me Ibrahimin dhe e urdhëroi të themelonte ritet e pelegrinazhit në Mekë.
Kaluan shekuj dhe Meka u bë një vend pelegrinazhi, por gjithashtu një treg dhe qendër tregtare. Megjithatë, me kalimin e kohës, idhujtaria u bë më e përhapur dhe vetëm një numër i vogël individësh mbetën të përkushtuar ndaj adhurimit të Zotit të vetëm. Ata njiheshin si hunafa dhe identifikoheshin me traditën monoteiste abrahamike.
Një nga fiset më të fuqishme arabe me prejardhje abrahamike ishte fisi Kurejsh, dhe Profeti Muhamed ﷺ ishte pasardhës i këtij fisi të madh. Muhamedi ﷺ lindi në një familje të respektuar në Mekë. Megjithatë, babai i tij vdiq para se ai të lindte dhe nëna e tij vdiq kur ai ishte vetëm gjashtë vjeç. Megjithatë, ai u rrit duke u bërë një anëtar i respektuar i komunitetit. Kur ishte njëzet e pesë vjeç, mori një propozim martese nga punëdhënësja e tij e pasur, një e ve e njohur si Hadixhe. Ai pranoi dhe jetuan të lumtur së bashku deri në vdekjen e saj, rreth njëzet e pesë vjet më vonë.
Muhamedi ﷺ ishte një individ meditues që preferonte të ndiqte një traditë monoteiste abrahamike. Ai shkonte rregullisht në një shpellë afër për të medituar, dhe pikërisht në këtë shpellë ndodhi një ngjarje shumë e rëndësishme. Një engjëll i erdhi ndërsa ai po meditonte dhe i tha se Zoti e kishte zgjedhur si të dërguarin e Tij, duke i shpallur atij fjalët e para të Kuranit.
Fillimisht, Muhamedi ﷺ kaloi një periudhë dyshimi për veten. Megjithatë, gruaja e tij i ofroi mbështetje jetike, dhe pas konfirmimeve të tjera nga engjëlli, ai iu dorëzua vullnetit të Zotit dhe filloi të shpallte misionin e tij.
Ajo që u tha njerëzve të tij ishte e thjeshtë: Zoti e kishte zgjedhur si të dërguarin e Tij për t’i paralajmëruar njerëzit për Ditën e Gjykimit dhe për t’i ftuar që të përmirësojnë sjelljet e tyre. Feja që Profeti ﷺ themeloi tani njihej si Islam.
Islami është një fjalë arabe që do të thotë “nënshtrim ndaj vullnetit të Zotit”. Islami rrjedh nga një fjalë rrënjë që do të thotë paqe, e cila në mënyrë të mëtejshme lidhet me tërësinë ose plotësinë. Për shembull, kur ke një dhimbje koke ose një sëmundje tjetër, ndjen një element që shkakton problem. Për shkak se nuk ka plotësi, nuk do të ndjesh paqe. Kjo ide lidhet me citimin nga Kurani: “Me të vërtetë, në përmendjen e Zotit gjejnë qetësi zemrat”. Me fjalë të tjera, sipas pikëpamjes islame, paqja e vërtetë arrihet kur ndjekim urdhërat e Zotit.
Shumë individë sot mund të mos e kuptojnë se si njerëzit mund ta merrnin seriozisht mesazhin e Profetit ﷺ. Por duhet theksuar se arabët jetonin në një shoqëri ku poezia ishte më e fuqishme se shpata. Edhe pse Kurani nuk konsiderohet poezi, kushdo që e dëgjonte mbetej i tronditur nga fuqia e tij. Gjuha e Kuranit është jashtëzakonisht e pasur, me secilën fjalë që ka një thellësi të madhe për shkak të gjenialitetit të gjuhës arabe. Kjo bindi shumë individë, dhe ngadalë, njerëzit filluan të përqafojnë Islamin. Për më tepër, Muhamedi ﷺ ishte një individ i drejtë dhe i besueshëm. Në moshën e pjekurisë, ai u bë tregtar dhe ndërmori ekspedita tregtare në vendet e Lindjes së Mesme. Ai tregtonte me paratë e të tjerëve me kujdes dhe bënte përfitime të mëdha. Banorët e Mekës ishin shumë të impresionuar nga aftësia e tij tregtare dhe ndershmëria e tij. Ishte kjo ndershmëri që la përshtypje tek Hadixheja, e cila fillimisht ia besoi biznesin e saj dhe më pas u martua me të. Ky karakter i Muhamedit ﷺ ishte një arsye tjetër që njerëzit e dëgjuan me seriozitet.
Gjithashtu, kishte të krishterë dhe hebrenj në zonën lokale. Ajo që thoshte Muhamedi ﷺ nuk ishte e panjohur për këto grupe; ata mund të bazoheshin në të. Por të tjerët nuk ishin aq të bindur dhe filluan të persekutonin Muhamedin ﷺ dhe pasuesit e tij. Pas predikimit për trembëdhjetë vjet në Mekë, Muhamedi ﷺ dhe pasuesit e tij emigruan në Medinë. Lëvizja e Profetit ﷺ në Medinë, e njohur si hixhret, ishte një pikë kthese e madhe. Prej atëherë, feja lulëzoi dhe një civilizim i ri kishte lindur.
Që nga emigrimi në Medinë deri në momentin e vdekjes, Muhamedi ﷺ vendosi themelet për një shoqëri ideale. Në zemër të këtij vizioni qëndronin Pesë Shtyllat. Një shtyllë është një mbështetje, diçka që mban një strukturë. Pra, gjithçka varet nga Pesë Shtyllat e Islamit.
Shtylla e Parë: Shehadeti
Kjo shtyllë përbën bazën e të gjitha aktiviteteve të tjera islame. Ajo konsiston në pranimin me gojë të Muhamedit ﷺ si Profet dhe të realitetit të Zotit. Shehadeti do të thotë “të dëshmosh” ose “të jesh dëshmitar”. Rëndësia e shqiptimit të Shehadetit është se ky është rituali me të cilin dikush bëhet mysliman.
Shtylla e Dytë: Namazi
Profeti ﷺ e quajti namazin shtyllën qendrore të fesë. Kurani urdhëron kryerjen e namazit më shumë se çdo aktivitet tjetër. Pesë namazet ditore janë të detyrueshme për të gjithë myslimanët që kanë arritur pjekurinë. Para se të kryhet namazi, myslimanët duhet të jenë në gjendje pastërtie rituale, e cila arrihet duke pasur rroba të pastra dhe duke kryer abdesin (larjen e trupit me ujë). Çdo namaz përbëhet nga lëvizje specifike (si qëndrimi drejt, përkulja dhe sexhdeja) dhe recitimi i një pjese të caktuar të teksteve kuranore dhe lutjeve në arabisht. Akti i sexhdes është veçanërisht interesant. Gjatë sexhdes, zemra është mbi trurin, duke sugjeruar se Zoti duhet të njihet përmes zemrës, jo vetëm përmes intelektit.
Shtylla e Tretë: Zekati
Kjo përcaktohet si një përqindje e caktuar e pasurisë ose fitimit të fituar gjatë vitit që paguhet për nevojtarët. Kuptimi rrënjësor i fjalës “zekat” është “pastërti”. Ideja është që, duke dhënë para për të varfrit, pasuria pastrohet. Ashtu si abdesi pastron trupin, zekati pastron shpirtin. Pagimi i zekatit gjithashtu ka rëndësi shoqërore, pasi nxit interesimin për gjendjen e të tjerëve.
Shtylla e Katërt: Agjërimi
Kjo shtyllë përfshin agjërimin gjatë muajit të Ramazanit, që është muaji i nëntë i kalendarit islam. Ramazani fillon kur shfaqet hëna e re. Agjërimi nis në agim të mëngjesit të ardhshëm dhe konsiston në heqjen dorë nga ngrënia, pirja, pirja e duhanit dhe aktivitetet seksuale. Fakti që Ramazani është muaj lunar ka disa implikime interesante, për shembull: nëse të gjithë myslimanët në botë agjërojnë për një periudhë 33-vjeçare, atëherë në fund të gjithë do të kenë agjëruar të njëjtën kohë; diçka e pamundur për t’u arritur me muaj diellorë.
Shtylla e Pestë: Haxhi
Shtylla e pestë është kryerja e pelegrinazhit në Qabe (Shtëpia e Zotit) nëse keni mundësi. Haxhi përbëhet nga një grup ritualesh që kryhen në dhe rreth Mekës çdo vit. Siç u përmend më herët, Meka ishte një vend i shenjtë shumë përpara Islamit. Myslimanët janë të detyruar të kryejnë haxhin të paktën një herë gjatë jetës së tyre. Një nga kushtet e haxhit është që personi duhet të shlyejë të gjitha borxhet. Për më tepër, nëse një burrë dëshiron të shkojë në haxh, por familja nuk dëshiron ta shoqërojë, ai duhet të sigurojë që familja të ketë kujdesin e nevojshëm gjatë mungesës së tij. Rëndësia e haxhit qëndron në faktin se ai shihej si një lloj vdekjeje, ndërsa kthimi nga haxhi ishte një rilindje.
Referenca dhe Lexime të Mëtejshme
- Hodgson, M. (1974) The Venture of Islam: Conscience and History in a World Civilization, The University of Chicago Press.
- Lings, M. (1991) Muhammad: his life based on the earliest sources, Cambridge: The Islamic Texts Society.
- Murata, S. and Chittick, W. (2006) The Vision of Islam, London: I.B. Tauris & Co Ltd.
- Ramadan, T. (2008) The Messenger: The Meanings of the Life of Muhammad, London: Penguin Books.
