Një ditë më parë është lansuar dokumentari (Jo) Siguria në Internet, pjesë e fushatës “Kujdes në Internet”, e zbatuar nga Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP) në Kosovë dhe e financuar nga Ambasada Mbretërore e Norvegjisë në Kosovë.
Publikimi i dokumentarit ishte pasuar me një panel diskutim mbi përpjekjet e Kosovës për të luftuar krimin kibernetik dhe adresuar sfidat në sigurinë kibernetike, ndërkaq, ndër rekomandimet kryesore që kanë dalë është raportimi i hershëm i çdo krimi kibernetik të dyshimtë dhe nevoja për fushata sensibilizuese.
Me rritjen e përdorimit të internetit në dekadën e fundit, siguria në internet është bërë temë urgjente Në gjithë botën.
Mbështetja e shtuar në internet dhe shërbime online gjatë pandemisë COVID-19 ka nxjerrë posaçërisht në pah rëndësinë e përdorimit të sigurt të internetit për të gjithë.
Dokumentari “(Jo)Siguria në Internet” bëri bashkë njerëzit e përfshirë në avancimin e sigurisë kibernetike qoftë si ekspertë, anëtarë të shoqërisë civile, përdorues të internetit, ose si përfaqësues të Policisë dhe Prokurorisë, për të shprehur shqetësimet e tyre në lidhje me sigurinë e internetit në Kosovë dhe për të rritur ndërgjegjësimin në lidhje me këtë çështje urgjente për të gjithë individët e pranishëm në sferën digjitale.
“Pandemia COVID-19 jo vetëm që ka ndryshuar tërësisht jetën tonë të rregullt – por gjithashtu ka rritur ndjeshëm gjurmën tonë digjitale. Pandemia ka shtyrë qeveritë të eksplorojnë mundësi të reja të ofruara nga digjitalizimi dhe teknologjia – si një mënyrë për të vazhduar adresimin e nevojave të njerëzve dhe për t’iu përgjigjur krizës. Gjurma e rritur digjitale do të thotë gjithashtu ekspozim të shtuar ndaj kërcënimeve kibernetike.
Përderisa po rritet numri i transaksioneve, ndërveprimeve dhe funksioneve në internet, hapësira për sulme kibernetike është ngritje. Për të shfrytëzuar mundësitë e ofruara nga digjitalizimi, ne duhet t’i kushtojmë vëmendje të njëjtë mbrojtjes sonë nga këto kërcënime duke forcuar praktikat tona të mbrojtjes kibernetike”, theksoi Maria Suokko, përfaqësuesja e përhershme e UNDP –së.
Raportimi i hershëm i çdo krimi kibernetik të dyshimtë (përfshirë ngacmimin në internet ose abuzimin seksual) është jetik! Telefononi në numrin pa pagesë 192 ose vizitoni stacionin më të afërt të policisë!
Ekziston nevoja për fushata sensibilizuese që edukojnë gratë dhe vajzat rreth dhunës kibernetike, të drejtat e tyre ligjore dhe shërbimet mbështetëse të disponueshme.
Nevojiten sanksione më efektive. Ligjet, si dhe vullneti dhe aftësia e gjykatave dhe sistemeve juridike do të zbatojnë pajtueshmërinë dhe pasojat ndëshkimore për autorët e krimit.
Është e rëndësishme të nxitet një kulturë e sigurisë kibernetike dhe e sigurisë. Forcimi i partneritetit privat-publik si një instrument i bashkëpunimit dhe një metodë për të kombinuar më të mirën e të dy botëve është thelbësore për rritjen e rezistencës kibernetike.
Mbështetja e shkathët operacionale duhet të fuqizohet. Ndërsa organizatat e krimit kibernetik janë të shpejtë dhe gjithmonë ndryshojnë metodat e tyre, policia dhe zbatimi i ligjit duhet të jenë të pajisura në mënyrë të barabartë për të qenë të shkathët për të ekzekutuar veprimet.
Përmirësimi i aftësive hetimore të krimit kibernetik është shumë i rëndësishëm. Kjo duhet të jetë thelbësore së bashku me parandalimin dhe ndërgjegjësimin – një program që fillon në universitete dhe kalon përmes industrisë në vend.
Në këtë panel u tha më tej se Kosova ka infrastrukturën digjitale më të përparuar në rajon për sa i përket mbulimit, me 89% depërtim në internet dhe një potencial të madh për transformim digjital të suksesshëm. /Telegrafi/
