Mohamed Nizar Bitar nuk ik kurrë larg prej shtatë restoranteve të tij siriane në Turqi. Edhe pse drekonte në njërin prej tyre, ai monitoronte gjashtë të tjerët përmes kamerave të sigurisë, të lidhura me telefonin e tij mobil.
Njëherë, ai ka vënë re se një punëtor nuk e ka vënë kapelën e bardhë dhe e ka ndëshkuar atë. “Ai ka paguar 100 lira. Duhet të jemi të pastër. Duhet të jemi të kujdesshëm ndaj konsumatorëve”, thotë Bitar.
Bitar, nga Damasku, është njëri prej qindra pronarëve të restoranteve që ushqejnë 1.7 milionë refugjatët sirianë, që jetojnë në Turqi. Ai është larguar nga Siria pesë vjet më parë, duke braktisur tri fabrika që kanë përpunuar gurin, dhe është bërë manjat restorantesh në Stamboll.
Sot, shtatë restorantet e tij dhe dy furrat e tij të bukës kanë të punësuar rreth 300 njerëz, shumica sirianë. Biznesi i tij quhet Tarbush dhe ndodhet kryesisht në lagjen Aksaraj të Stambollit që sot quhet edhe Siria e Vogël.
“Po të vizitonit Askarjan para katër ose pesë vjetësh, nuk do të shihnit askënd natën, ishte zonë e rrezikshme. Tani, pasi kemi hapur shumë, shumë restorante, mund të shihni një rrugë të Sirisë”, thotë Bitar.
Sirianët posedojnë rreth 7,500 kompani në Turqi, thotë Mohammed Hallak, udhëheqës i organizatës së biznesit “Shoqata e Miqësisë Siriane”.
Ata janë të përqendruar në restorante, ndërtim, tregti, agjenci udhëtimi dhe u ofrojnë punë refugjatëve sirianë.
Dalia Mortada është gazetare siriano-amerikane dhe përcjell ushqimet siriane. Thotë se dallimi midis ushqimit sirian dhe atij turk është i dukshëm, edhe pse dy vendet ndajnë një kufi prej 800 kilometrash.
“Të dyja vendet përdorin qengjin, shumë domate dhe shumë patëllxhanë. Por, kur shikoni mëlmesat dhe kombinimin e përbërësve, ato janë shumë të ndryshme”, thotë Mortada.
Bitar ia atribuon një pjesë të suksesit edhe popullit turk, i cili thotë se është i hapur ndaj kuzhinës së huaj dhe i dashur me të huajt. Bitar ka tani 27 partnerë biznesi nga Turqia, Siria, Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe.
“Në të gjitha qytetet e Turqisë, mund të gjeni njerëz nga Siria. Kemi ndërtuar shkolla, fabrikën tonë, kompaninë tonë të tregtisë dhe eksportojmë mallra në gjithë botën”, tregon Bitar.
Hiyam Hamze Omar, një grua nga Iraku, viziton shpesh restorantin e Bitarit së bashku me burrin, nënën e saj dhe tre fëmijët. Omar, 26 vjeçe, thotë se është larguar nga qyteti Kirkuk me shpresën që të arrijë në Evropë dhe t’iu ofrojë fëmijëve të saj arsimim më të mirë.
“Vi në këtë restorant çdo javë. Nuk është ushqimi si në Irak, por është i mirë”, thotë Omar.
Bitar thotë se shpreson të zgjerojë rrjetin e restoranteve të tij edhe në qytete të tjera të Turqisë. Thotë se nuk ka plane të ikë në Evropë.
“Më pëlqen ky vend sepse më ka ndihmuar shumë. Nuk më pëlqejnë njerëzit përtacë që shkojnë në Evropë. Çfarë bëjnë atje”, pyetet Bitar.
