Përpara se të promovohet si një drejtues fetar, që u mëson njerëzve se kush është Zoti dhe çfarë ofron feja për rregullimin e jetës në të gjitha dimensionet e saj, një imam apo klerik duhet të jetë një figurë me integritet dhe i respektuar gjerësisht në shoqëri. Ky parakusht nuk është i varur nga raporti paraprak i shoqërisë me kuadrin e normave morale të pritshme: i kënaqshëm, i shkëlqyer apo në pikë të hallit qoftë ky raport, kjo figurë duhet të spikasë patjetër me disa cilësi të tij, që janë të pranueshme gjerësisht nga shoqëria – në mënyrë të vetëdijshme ose jo – si vlera të larta të admirueshme. Kjo është situata e parë: e natyrshme, e pastër, frytdhënëse.
Megjithatë, në rrethana më pak ideale, parakushti mund të shndërrohet në kusht, duke përpunuar figurën e klerit, nëpërmjet sistemeve edukative të institucionalizuara. Këtu hyjnë në lojë shkollat, kolegjet, medresetë. Kjo është situata e dytë. Për fat të keq, sado serioze të jenë të tilla institucione, rezultatet vështirë se mund t’i afrohet atij që ofron situata e parë. Arsyet janë të shumëllojshme dhe të mpleksura me njëra-tjetrën, duke nisur që nga faktorët gjenetikë të individit e deri te cilësia e edukimit formal, nëse ekziston.
Vështirësia e situatës së dytë mund të zbutet nëse përpjekja për të kultivuar një drejtues fetar të suksesshëm nuk fillon e mbaron me institucionet e edukimit, por vijon – kësaj here plotësisht si proces individual i brendshëm – edhe gjatë ushtrimit të detyrës. Theksojmë, si proces individual i brendshëm, pasi në këtë fazë post-arsimore barra për edukimin, në rrugë formale, është thuajse e pamundur të ngarkohet dhe injektohet nga aktorët e jashtëm të edukimit: mësuesi, pedagogu, profesori. Tashmë, përgjegjësia kalon e tëra te vetë individi dhe shkalla e ushtrimit të këtij detyrimi moral shkon në përpjesëtim të drejtë me nivelin e ndërgjegjësimit, devotshmërisë dhe kapacitetit intelektual të tij. Në fakt, vijueshmëria në përpjekjet për pastrimin shpirtëror dhe arritjen e përsosmërisë sipas modeleve të shërbyera nga Zoti për njerëzimit, është procesi jetësor më normal dhe më i natyrshëm i çdo besimtari, aq më tepër i një drejtuesi fetar.
I Dërguari i Zotit, Muhamedi (alejhis selam), nuk qe i tillë që në lindje të tij. Madje as në rininë e tij. Deri në moshën 40-vjeçare, kohë kur i erdhi edhe Shpallja hyjnore dhe u përzgjodh nga Zoti për të përçuar Mesazhin e Tij, Profeti ishte thjesht një njeri mes njerëzve. Por jo vetëm kaq. Ai njihej, madje thirrej, si Emin. Ky emër i tij i dytë vinte nga cilësia që përshkruan ai: besnikëria. Muhamedi (paqja e Zotit qoftë me të!) spikaste në popull, në shoqërinë ku jetonte, me këtë cilësi. Ai ishte besnik, njeriu të cilit mund t’i lihej pa merak një amanet, qoftë ai material apo jo. Paradoksi ishte se edhe pasi morën detyrën dhe gradën e profetësisë, njerëzit që e kundërshtonin në këtë pikë, vazhdonin t’i besonin atij gjërat e tyre më të çmuara. Në sytë e tyre, ai ishte ende “besniku, që nuk tradhton kurrë”. Me këtë cilësi të tij, e cila sigurisht që nuk ishte e rastësishme, Profeti garantonte ruajtjen dhe çuarjen në vend të një amaneti më të lartë: Mesazhin e Zotit.
Në këtë dritë, figura e një imami nuk duhet të paraprihet dhe të shoqërohet nga anonimiteti dhe, aq më keq, nga reputacioni negativ në shoqërinë e tij. Nuk ka njeri të përkryer, por drejtuesi patjetër që duhet të ketë epërsi në disa vlera.
Në një shoqëri ku dy breza u indoktrinuan me urrejtjen dhe përbuzjen e klerit, si pasojë e ideologjisë ateiste dhe antifetare, ne sot vuajmë mbarë krizën e vlerave dhe krizën e besimit në veçanti. Pasojat: korrupsioni, pangopësia, idiotësia.
Sidoqoftë, diçka po lëviz, po ringjallet. Tërmeti i 26 nëntorit na shkundi të gjithëve. Duke parë se sa lehtë dhe sa shpejt mund të shkërmoqet para syve gjithçka që ka ndërtuar korrupsioni dhe babëzia, duke humbur njerëzit e dashur dhe gjërat më të shtrenjta sa hap e mbyll sytë, të gjithë kuptuam se sa shumë kemi nevojë të duam njëri-tjetrin, e më shumë akoma, të duam Zotin tonë dhe të jemi mirënjohës për shumë e shumë dhunti që kemi prej Tij, por që deri dje ishim verbuar e nuk e kuptonim që i kishim dhe nuk i çmonim.
Me një aksion të paparë, imami Elvis Naçi arriti të grumbullonte mbi 5 milionë euro nga shqiptarët. Nuk ishte “i paparë” për shumën e mbledhur, por diçka krejt tjetër. Një fenomen i panjohur për shqiptarët e Shqipërisë, të paktën në 70 vitet e fundit: besueshmëria e një figure fetare. Nga kursimet më të vogla e deri te qindra mijëra dollarë iu besuan një imami. U vërtetua ajo që ndoshta të gjithë e dinim, por nuk kishim patur rast ta demonstronim: shqiptarëve nuk iu mungon bujaria, por besimi. Ata kanë plot energji pozitive, por nuk ndihen të sigurt për t’i shpenzuar ato në Shqipëri, pasi këtu duket se gjithçka shkon dëm.
Nevojitet besueshmëria. Imam Elvisi, – me ndihmën e Zotit, të Cilit ai deklaron se i shërben me zemrën e tij, – është tashmë “emini” për miliona shqiptarë.
Elvisi nuk është filantropi, që dhuron gjithçka nga pasuria e tij, jo. Kurrë nuk e ka pretenduar këtë. Madje, kjo rrëzon edhe kritikat e ndonjërit në pozitat e besimtarit, që thonë se bamirësia duhet bërë fshehurazi, dhe jo në ekran. Televizioni është vetëm një mjet, në këtë rast, që shërben për shtimin dhe përhapjen e të mirës. (A mund të përfytyrohet grumbullimi i fondeve të mjaftueshme për 260-270 shtëpi të reja duke folur vetëm nën zë e vesh më vesh?!).
Elvisi nuk është as “shenjtori”, që shëron lebrozët me prekjen e tij. Por nëse do të mungonte misioni i tij, familjet e dhjetëra të sëmurëve, të pamundur për të marrë shërbimin më të mirë, – Zoti e di, – por do ta kishin shumë të vështirë.
Fenomeni Elvis është ngjallje shprese, se e mira nuk ka vdekur në këtë vend.
Ilir Haxhiaj, 5/12/2019
