Pse fjalimin hapës e ka gjithnjë Brazili?
Në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara (OKB), e cila mbledh më shumë se 190 liderë botërorë çdo vit në New York, u morën shumë vendime që formësuan historinë botërore që nga viti 1945.
Ngjarje shumë interesante dhe të pazakonta shpesh ndodhën në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së.
Ndonjëherë në fjalime përdoren shprehje shumë të diskutueshme dhe ndonjëherë fjalimet që duhet të zgjasin 15 minuta zgjasin me orë të tëra.
AA mblodhi momente interesante dhe të diskutueshme të regjistruara gjatë diskutimeve në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së gjatë 78 viteve të fundit.
Fjalimi më i gjatë
Fjalimet në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së supozohet të zgjasin jo më shumë se 15 minuta, por fjalimet e disa zyrtarëve ndonjëherë zgjasin me orë të tëra.
Fjalimi i ish-presidentit kuban Fidel Castro më 26 shtator 1960, hyri në histori si fjalimi më i gjatë në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së.
Castro foli rreth 4.5 orë, 269 minuta për të qenë të saktë.
Chavez e krahasoi Bushin me “djallin”
Në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së, ku shpesh zhvillohen diskutime shumë të ashpra, ka pasur momente kur liderët kanë përdorur fjalë fyese ndaj liderëve të vendeve të tjera dhe kanë akuzuar njëri-tjetrin.
Në një fjalim në vitin 2006, ish-presidenti i Venezuelës Hugo Chavez e krahasoi ish-Presidentin e SHBA-së Xhorxh W. Bush me “djallin”.
Në një fjalim në vitin 1987, presidenti i Nikaraguas Daniel Ortega akuzoi Shtetet e Bashkuara të Amerikës për “financimin e rebelëve” në Amerikën Latine, duke bërë që delegacioni amerikan të largohej nga salla.
Fraza të paharrueshme
Një nga momentet më domethënëse në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së ishte një fjalim 100-minutësh i liderit të atëhershëm libian Muammar Gaddafi në vitin 2009.
Ai kritikoi Këshillin e Sigurimit të OKB-së, duke thënë se ai nuk duhet të quhet Këshilli i Sigurimit, por Këshilli i Terrorizmit.
Ish-presidenti i Ugandës, Idi Amin, bëri një gabim të madh në një fjalim në vitin 1972, kur për herë të parë lavdëroi ish-kryeministrin britanik Edward Heath dhe më pas e krahasoi atë me Adolf Hitlerin. Amin e korrigjoi më vonë gabimin e tij duke thënë se kishte parasysh Winston Churchill-in, jo Hitlerin.
Hapja dhe mbyllja e seancave me çekiçin islandez
Çekiç u bë simboli i Asamblesë së Përgjithshme pasi Islanda ia prezantoi presidentit të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në vitin 1952 për të hapur dhe mbyllur seancat, për të miratuar rendin e ditës dhe për të votuar rezolutat.
Dhurata e Islandës u thye aksidentalisht në vitin 1960 kur diplomati irlandez Frederick Boland po përpiqej të qetësonte ish-presidentin sovjetik Nikita Hrushov.
Pas kësaj, nga Islanda u kërkua një çekiç i ri, por edhe ai u zhduk në vitin 2005, ndaj duhej të kërkonin një të ri tjetër.
Brazili mban fjalimet e hapjes
Edhe pse Brazili nuk është vendi pritës apo edhe një anëtar i përhershëm i Këshillit të Sigurimit të OKB-së, nga ky vend mbahet çdo vit një fjalim hapës për të nisur një javë takimesh të nivelit të lartë në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së.
Ish-shefi i Protokollit të OKB-së Desmond Parker shpjegoi arsyet e kësaj praktike, e cila ka qenë në fuqi që nga Asambleja e 10-të e Përgjithshme e OKB-së në 1955.
“Në ato ditë kur askush nuk donte të fliste i pari, Brazili gjithmonë ofrohej të fliste i pari. Kështu ai fitoi të drejtën për të folur i pari në Asamblenë e Përgjithshme.”
Rendi i prezantimeve në Asamblenë e Përgjithshme nuk është alfabetik. Pas SHBA-së, vendit pritës, që flet pas Brazilit, renditja e fjalimeve për të gjitha shtetet anëtare bazohet në nivelin e përfaqësimit, orën kur do të mbahet fjalimi dhe disa kritere të tjera, duke pasur parasysh ekuilibrin gjeografik.
Rregullimi i ndenjëseve
Rregullimi i vendeve në Asamblenë e Përgjithshme ka gjithashtu rregullat e veta. Sekretari i Përgjithshëm zgjedh rastësisht emrin e një shteti anëtar nga një kapele që përmban emrat e të gjitha shteteve anëtare.
Vendi i zgjedhur ka të drejtë të ulet në ndenjësen e parë në të djathtë, dhe më pas renditja e ulëseve vazhdon sipas rendit alfabetik.
Parker shpjegoi se qëllimi i kësaj është të parandalojë çdo delegacion shtetëror që të ulet në të njëjtin vend çdo vit për të siguruar mundësi të barabarta dhe shpërndarje të barabartë.
Disa pika të tjera me interes
Indonezia u bë vendi i parë dhe i vetëm që dërgoi një letër për t’u larguar nga OKB në 1965, pas një mosmarrëveshjeje me Malajzinë.
E ftuara më e re e Asamblesë së Përgjithshme ishte foshnja tre muajshe e kryeministres së atëhershme të Zelandës së Re Jacinda Ardern në vitin 2018.
Për shkak të pandemisë Covid-19, në vitin 2020, për herë të parë në histori, seanca e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së u mbajt në format online.
Pjesëmarrës nga 190 vende
Gjatë sesionit të 78-të të këtij viti të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së nga 19 deri më 26 shtator, pritet pjesëmarrje e nivelit të lartë nga 190 vende.
Asambleja e Përgjithshme e KB është një nga pesë organet kryesore të OKB-së. Ai përbëhet nga të gjitha vendet anëtare të Kombeve të Bashkuara dhe mblidhet në sesione të rregullta vjetore të thirrura nga një president i zgjedhur nga shumica e përfaqësuesve.
Si organi i vetëm i OKB-së në të cilin të gjitha vendet anëtare kanë përfaqësues, Asambleja shërben si një forum për anëtarët për të diskutuar çështje të së drejtës ndërkombëtare dhe për të marrë vendime për funksionimin e mëtejshëm të organizatës. /tesheshi.com/
