Fushata e liderit jetëgjatë me vokacion historik: të veçantat e një fushatë me kryefjalë “Familjen”
Dy sondazhe të mbajtura në një interval prej dy javësh ka të ngjarë të nxitin një buzëqeshje në fytyrën e Presidentit Recep Tayyip Erdoğan, teksa ai kandidon për një mandat tjetër, këtë herë kundër një opozite në dukje më të fortë.
Sondazhi i fundit nga kompania e anketimit Areda është kryer në periudhën 12-14 prill dhe me 10,136 persona. Ai pason një tjetër sondazh të kryer nga e njëjta kompani midis 28 marsit dhe 1 prillit. Sipas sondazhit, Erdogan do të fitojë 50,8% të votave, ndërsa Kemal Kiliçdaroğlu, kandidati i bllokut kryesor të opozitës, mund të marrë 43,1% të votave. Dy kandidatët janë shumë përpara Muharrem İnce, kandidati i vetëm pa mbështetjen e aleancës, i cili do të fitonte 4.5% të votave, sipas sondazhit. Sinan Oğan, një kandidat i ekstremit të djathtë, mbetet në 1.6%.
Të intervistuarit gjithashtu mbështetën në masë të madhe Erdoganin në rastin e zgjedhjeve me dy raunde. Erdoğan ishte i preferuari i tyre, me 52.6%, kur u përgjigjën se kë do të votonin në një raund të dytë të mundshëm. Kılıçdaroğlu gjithashtu rriti votën e tij në sondazh në lidhje me zgjedhjet me dy raunde dhe 47.4% e të intervistuarve thanë se do ta mbështesnin atë në raundin e dytë. Sondazhi i fundit tregon një rritje prej 0.2% në votën e Erdoganit krahasuar me sondazhin e 28 marsit-1 prill.
Ndërkohë, Partia për Drejtësi dhe Zhvillim (AK Parti) e Erdoganit ka siguruar 40.4% të votave në sondazh, përpara 25.5% për Partinë Republikane Popullore (CHP) të Kemal Kılıçdaroğlu. Partia Demokratike e Popullit (HDP), e cila shihet si kryesuesja në zgjedhje, vjen e treta në sondazh me 10.3% të votave, megjithëse kandidatët e saj do të konkurrojnë nën emrin e Partisë së Majtë të Gjelbër (YSP) në zgjedhjet e ardhshme. zgjedhjet në mes të rrezikut të mbylljes së partisë me vendim të gjykatës.
HDP më herët la të kuptohej se do të mbështeste Kılıçdaroğlu në zgjedhjet presidenciale ndërsa do të paraqesë kandidatët e saj në zgjedhjet e njëkohshme parlamentare. İyi Parti (IP), partneri kryesor i CHP-së në bllokun opozitar, mbeti pas HDP-së me 7.6%.
Ndërkohë, Partia e Lëvizjes Nacionaliste (MHP), aleati kryesor i AK Partisë në Aleancën Popullore do të fitonte 8.8% të votave sipas sondazhit të Aredës. Partia e Atdheut, e Muharrem Inçes, pason IP në sondazh, me 3.1%. Partnerët e tjerë në Aleancën Popullore, Partia e Mirëqenies së Re (YRP) dhe Partia e Bashkimit të Madh (BBP), kanë respektivisht 1.6% dhe 0.3% të votave, ndërsa Partia e Fitores kundër refugjatëve, kundër migrantëve (ZP), e re në skenën politike, duket se ka marrë 1% të votave.
Një tjetër sondazh, nga kompania e sondazhit Metropoll, hedh dritë mbi përqindjen e votuesve “të pavendosur”, një segment i shoqërisë që të gjitha palët kërkojnë në gjykatë. Ky segment, i përbërë kryesisht nga mbështetës të partive politike të zhgënjyer nga politikat e tyre, mund të mbajë ende AK Partinë në pushtet në zgjedhjet e 14 majit pas më shumë se dy dekadash në detyrë. AK Partia do të fitojë vetëm 35% të votave pa përfshirjen e votës “së pavendosur”, sipas sondazhit të Metropollit, ndërkohë që kjo normë rritet në 40.1% me përfshirjen.
Këto janë zgjedhjet e para që kur Turqia mbajti zgjedhjet e para shumëpartiake (përsëri në një tjetër 14 maj, rreth 73 vjet më parë) në të cilat do të konkurrojnë një numër kaq i lartë aleancash. Edhe pse partneritetet lindën nga nevoja për opozitën, e cila ka dështuar vazhdimisht kundër Erdoğanit dhe AK Partisë, AK Partia ka gjetur gjithashtu aleatë të rinj në Aleancën e saj Popullore ndër vite.
Ndryshe nga aleanca opozitare, qëllimi i vetëm i së cilës është t’i japë fund qeverisjes së gjatë të AK Partisë, Aleanca Popullore pohon se uniteti i saj është për hir të vetë unitetit për interesat e Turqisë.
Erdogan kandidon si kandidat presidencial për Aleancën Popullore, ose siç njihet në turqisht “Cumhur İttifakı”. “Cumhur” këtu rrjedh nga “cumhurbaşkanı”, ose “president i njerëzve” në turqisht, dhe i referohet titullit zyrtar të presidentit. Nën drejtimin e Erdoganit, AK Partia fitoi një shumicë parlamentare në zgjedhjet e vitit 2002 duke fituar më shumë se 34% të votave, një rezultat befasues për një parti të re në skenën politike. Erdogan e udhëhoqi AK Partinë drejt më shumë fitoreve në zgjedhjet lokale dhe të përgjithshme në vitet në vijim. Ai është një rival i frikshëm i pretendentëve presidencialë, të cilët nuk janë aq të kalitur sa Erdogani, i cili i mbijetoi një përpjekjeje grushti shteti dhe përpjekjeve të shumta për të mbyllur partinë e tij. Ai tani shpreson të ketë sukses përsëri kundër opozitës, aq i bashkuar si kurrë më parë.
Kemal Kılıçdaroğlu është sfiduesi kryesor i Erdoganit. Kılıçdaroğlu nuk pa asnjë sukses në politikë, përveçse pasoi të ndjerin Deniz Baykal në vitin 2010 si lider i CHP-së.
Ai është relativisht i ri në nivelet e larta të politikës dhe u zgjodh ligjvënës në të njëjtin vit kur AK Partia u fut në skenën politike. Atij i njihet merita e transformimit të CHP- së nga një parti konvencionale laike me ideologji kemaliste në një parti më “të krahut të majtë”, duke larguar mbështetësit e vjetër dhe duke gjetur shoqëri dhe mbështetje të re nga elementë më të majtë në politikën turke. Përpjekja e tij për të tërhequr mbështetjen e HDP-së pro-PKK-së për zgjedhjet i zemëroi votuesit. Megjithatë, falë mbështetjes së bllokut opozitar, Kılıçdaroğlu shfaqet për herë të parë më afër fitores.
Fushata e Erdoganit
AK Partia duket se synon ta mbajë fushatën e saj zgjedhore me profili të ulët, pas tërmeteve të 6 shkurtit që vranë më shumë se 50,000 njerëz në juglindje të Turqisë. Megjithatë, mitingjet e fushatës do të vazhdojnë, ndonëse në një atmosferë të zymtë, pa këngët tradicionale të fushatës që dëgjohen nga altoparlantët në të gjithë vendin.
Paraqitjet e Erdoğanit deri më tani ishin të kufizuara në ceremonitë e inaugurimit dhe nisjes për disa projekte, nga ndërtimi i shtëpive të reja për viktimat e tërmetit deri tek nisja e një luftanijeje moderne. Si pjesë e agjendës zgjedhore, ai do të mbajë mitingje në 40 nga 81 provincat e Turqisë, sipas gazetës Sabah.
Blloku opozitar përbëhet nga parti jashtëzakonisht të ndryshme në ideologjitë e tyre politike dhe parti të vogla të themeluara nga ish anëtarë të AK Partisë. Fushata do të nxjerrë në pah gjithashtu mbështetjen e dukshme nga grupet terroriste, përkatësisht PKK, për bllokun opozitar.
Erdoğan pritet të vizitojë dy qytete çdo ditë deri në zgjedhjet për mitingje, të cilat do të shkrihen në ceremoni hapjeje, hapjeje.
Partia ka shumë për të ofruar përveç ndërtimit të asaj që ka arritur në dy dekadat e fundit dhe sjelljes së Turqisë në një ligë më të mirë në komunitetin ndërkombëtar. Në këtë linjë, manifesti i ri zgjedhor i shpallur nga Erdogan të martën zgjeron të drejtat sociale të ofruara për pjesë të ndryshme të shoqërisë.
Një risi e jashtëzakonshme në manifestin zgjedhor, i mbushur me premtime të realizueshme falë të dhënave të qeverisë së AK-së, është krijimi i Bankës së Familjes dhe Rinisë. E financuar nga të ardhurat e gazit natyror dhe naftës së Turqisë, banka do t’i shërbejë mirëqenies së grupeve titullare. “Familja” është pika kryesore e manifestit, i cili zotohet të mos lërë asnjë familje nën standardin minimal të jetesës. Ajo premton krijimin e një sistemi të mbështetjes së familjes që do të sigurojë atë që partia e quajti “paga të nënshtetësisë” për familjet.
Ai premton gjithashtu mbështetje financiare për amvisat për të përfituar nga pensionet ashtu si gratë që punojnë. Një e treta e primeve që duhet të paguajnë amvisat për të pasur të drejtën e pensionit do të mbulohen nga shteti, thuhet në manifest. Për gratë e moshuara, mosha e daljes në pension do të bazohet në numrin e fëmijëve dhe do të jetë fleksibël. Të paktën një person nga çdo familje do të ketë një punë, sipas manifestit.
Ai përfshin gjithashtu stimuj, si p.sh. që shteti mbulon primet e sigurimeve shoqërore të kompanive private për çdo punonjës.
Kapitujt e manifestit zgjedhor të titulluar “Reforma në Drejtësi” dhe “Të Drejtat dhe Liritë” premtojnë reforma të reja në këtë fushë dhe një standard më të lartë të demokracisë. Një “reformë legjislative” do të vihet në jetë përmes përpjekjeve pjesëmarrëse, pluraliste dhe transparente, sipas manifestit, i cili gjithashtu zotohet të rishikojë Ligjin për Partitë Politike në një mënyrë duke theksuar liritë. Ngritja e padisë për mbylljen e partive politike do t’i nënshtrohet miratimit nga Parlamenti turk.
Ai gjithashtu zotohet të heqë praktikën e intervistave për punësimin e punonjësve të sektorit publik, me përjashtim të vendeve të punës që lidhen me sigurinë, dhe punonjësit do të punësohen vetëm në bazë të rezultateve të provimeve që kanë marrë për akses në punët e sektorit publik.
Premtimet e tjera të AK-së përfshijnë prezantimin e Nismës Publike, e cila do t’u mundësojë qytetarëve të thjeshtë të propozojnë një ligj të ri ose të ankohen në Gjykatën Kushtetuese për anulimin e një ligji ekzistues nëse mbledhin mjaftueshëm nënshkrime në peticionet e tyre. Gjithashtu do të krijohet një platformë “e-demokracia” për zbatimin e metodave të votimit dhe diskutimit dixhital. /tesheshi.com/
