Tre muaj pas fillimit të krizës koronare, vlerësimet nga institucionet ndërkombëtare dhe ekspertët ekonomikë janë më dinamike se kurrë në lidhje me implikimet në ekonominë globale. Fondi Monetar Ndërkombëtar foli për recesionin më të keq që mund të hyjë ekonomia botërore, dhe se ajo që pritet të vijë mund të jetë më e rëndë se Depresioni i Madh i vitit 1929. Në nivel global, shumica e institucioneve ndërkombëtare dhe vendase kanë ulur pritshmëritë e tyre të rritjes ekonomike për periudhën e ardhshme.
Prandaj, Ministria e Financave e Izraelit pret që ekonomia vendase të hyjë në recesion deri në fund të vitit 2020, me një rritje negative prej 2% (tha Lev Drucker, eksperti kryesor i ministrisë). E cila, nëse ndodh, do të ishte ngecja më e keqe ekonomike që nga krijimi i këtij shteti.
Parashikimet thonë se niveli i papunësisë do të rritet në një nivel rekord në periudhën e ardhshme, dhe deri në fund të marsit ai arriti në 22 përqind, përveç pritjeve që deficiti buxhetor do të rritet nga 3.7 përqind e PBB për 2019 në 7 përqind deri në fund 2020. Në total, Ministria e Financave vlerëson se ekonomia izraelite do të pësojë një humbje prej më shumë se 17 miliardë dollarë.
Ku qëndron problemi
Megjithë zhvillimin industrial dhe teknologjik dhe forcën ushtarake, ekonomia e Izraelit bazohet në një numër faktorësh të jashtëm, më të rëndësishmit nga të cilët janë mbështetja e SHBA dhe Evropiane. Për dy dekadat e fundit, stabiliteti i indeksit të ekonomisë izraelite ka qenë i lidhur ngushtë me këta faktorë. Për shembull, pjesa më e madhe e investimeve të huaja në Izrael vijnë nga Shtetet e Bashkuara dhe vendet e Bashkimit Evropian. Kjo është arsyeja pse, duke pasur parasysh krizën financiare të përjetuar nga SHBA dhe vendet evropiane, është e pashmangshme që investimet e huaja direkte të bien në periudhën e ardhshme.
Sektori i shërbimeve është sektori më i madh i ekonomisë izraelite, sipas Bankës Botërore, dhe ky sektor përbën 66.1 përqind të produktit të përgjithshëm bruto vendas dhe punëson rreth 77 përqind të forcës totale të punës. Kontributi i sektorit industrial arriti në 31.4 përqind të PBB-së së vendit, me 20 përqind të forcës totale të punës që punon në këtë sektor. Sektori industrial përbën tre të katërtat e eksporteve izraelite dhe tërheq më shumë se një të tretën e investimeve të saj në vend.
Përhapja e virusit vazhdon, që do të thotë stopim i furnizimit dhe tregtisë, ndalimi i trafikut ajror, një ulje e kërkesës globale, dhe rrjedhimisht një ndikim i madh në sektorët e prodhimit dhe eksportit dhe një deficit më i madh në bilancin tregtar të Izraelit. Eksportet e diamanteve dhe elektronikës përbëjnë rreth 40% të eksporteve totale izraelite, dhe do të ketë pak kërkesë për këto produkte nën krizën financiare, veçanërisht në dritën e humbjeve të pësuara nga ekonomia globale, që do të thotë një krizë thellimi në ekonominë izraelite në periudhën e ardhshme.
Mënyra kryesore për të dalë nga këto probleme është e lidhur ngushtë me rivendosjen e stabilitetit dhe rritjes së ekonomisë amerikane dhe evropiane. Qeveria izraelite po shpreson për një rikthim të rritjes ekonomike globale dhe një rimëkëmbje të shpejtë të ekonomisë amerikane dhe evropiane gjatë vitit aktual, pasi kjo do të ndihmonte ekonominë izraelite të shërohet më shpejt. /tesheshi.com/
