E djeshmja europiane me elementë “krim kundër njerëzimit”
Kryeministri holandez Mark Rutte ka kërkuar falje në emër të qeverisë së tij për rolin historik të Holandës në skllavërinë dhe tregtinë e skllevërve, pavarësisht thirrjeve për të vonuar deklaratën e shumëpritur.
“Sot kërkoj falje në emër të qeverisë, për veprimet e shtetit holandez në të kaluarën,” tha Rutte në një fjalim të shumëpritur mbi skllavërinë në Arkivin Kombëtar në Hagë. Fjalimi u prit me heshtje nga publiku i ftuar, shkruan AP.
Rutte kërkoi falje të hënën, megjithëse disa grupe aktiviste i kërkuan atij të priste deri më 1 korrik të vitit të ardhshëm, përvjetorin e heqjes së skllavërisë në vend.
“Ne e dimë se nuk ka kohë të mirë për gjithçka, nuk ka fjalë të duhura për gjithçka, nuk ka vend të duhur për gjithçka”, tha Rutte.
Ai tha se qeveria do të krijojë një fond për iniciativat për të ndihmuar vendin të përballet me trashëgiminë e skllavërisë në Holandë dhe ish-kolonitë e saj.
Skllavëria u shfuqizua zyrtarisht në Surinam dhe në territore të tjera të mbajtura nga Holanda më 1 korrik 1863, por nuk u shfuqizua vërtet deri në 1873, pas një periudhe dhjetëvjeçare “tranzicioni”.
Një krim kundër njerëzimit
Qeveria holandeze ka shprehur më parë keqardhje të thellë për rolin historik të vendit në skllavëri, por nuk ka kërkuar falje zyrtare. Rutte më parë tha se një deklaratë e tillë mund të polarizojë shoqërinë, por tani një shumicë në parlament mbështet kërkimin e faljes.
Fjalimi i kryeministrit është një përgjigje ndaj një raporti të botuar vitin e kaluar nga një komitet këshillimor qeveritar. Rekomandimet e komitetit përfshinin një kërkim falje nga qeveria dhe njohjen se tregtia e skllevërve dhe skllavëria nga shekulli i 17-të deri në shfuqizimin e saj, e cila ndodhi drejtpërdrejt ose tërthorazi nën sundimin holandez, përbënte një krim kundër njerëzimit.
Qeveria ka deklaruar më parë se viti 2023 do të jetë një vit kujtimi për skllavërinë, kur vendi do të reflektojë mbi historinë e tij të dhimbshme dhe se si ajo histori luan një rol negativ në jetën e shumë njerëzve sot. /tesheshi.com/
