Feja islame nuk është vetëm fe apo religjion, diçka më e vogël se feja, por në të vërtetë është sistem jete, udhëzim dhe dritë për çdo punë dhe aktivitet që ushtrojmë në këtë jetë. Shëndeti është një pjesë shumë e rëndësishme dhe e pandashme e jetës sonë. Kushdo që vuan nga çfarëdo sëmundjeje, nuk ka mundësi që ta gëzojë jetën ashtu si duhet, prandaj edhe feja islame shëndetin e ka vënë në grupin e objektivave të sheriatit islam (mekasidusheriah), gjë që tregon për rëndësinë e madhe që Islami i ka kushtuar shëndetit dhe ç’është më me rëndësi, se ai duhet ruajtur ashtu siç ruhet feja, nderi, pasuria, etj.
Si rrjedhojë, nuk lejohet që njeriu të veprojë gjëra të dëmshme, të cilat do të ndikonin negativisht në prishjen e shëndetit të tij. Allahu i Madhërishëm këtë çështje e sqaron bukur mirë në suren El-Bekare: “Dhe jepni për në rrugë të Allahut e mos e hidhni veten në rrezik dhe bëni mirë, se me të vërtetë Allahu i do bamirësit.”1
Është përgjegjësi e jona që të kujdesemi për shëndetin dhe të mos veprojmë asgjë që do ta lëndonte atë. Duhet punuar sistematikisht që të jetojmë një jetë të mirë; të mbajmë nën kontroll peshën, të mbajmë dietë, të ushqehemi vetëm me ushqime hallall dhe artikuj të dobishëm për organizmin, duke mos harruar ushtrimet e gjimnastikës, të cilat janë shumë të dobishme për shëndetin dhe të largohemi nga pirja e duhanit, po qe se dëshirojmë të jetojmë një jetë të shëndetshme.
I nderuar lexues, sprovat dhe fatkeqësitë vijnë papritmas; sëmundjet dhe fatkeqësitë e tjera na godasin në cilëndo kohë dhe vend, d.m.th, ajo nuk e zgjedh vendin e as nuk e pyet individin.
Kur ndokush vuan nga sëmundja, ai kurrsesi nuk duhet të heqë dorë dhe t’i dorëzohet fatit. Nga ai kërkohet që të bëjë shumë përpjekje, në mënyrë që të gjejë ilaçin shërues e mos të lejojë që sëmundja të zgjerohet dhe t’i marrë jetën. Muhamedi alejhi selam na inkurajon që të bëjmë sa më shumë përpjekje për të gjetur barin shërues, për shkak se Allahu i Madhërishëm për çdo sëmundje ka krijuar edhe ilaçin për shërim: “Allahu i Plotfuqishëm nuk ka krijuar asnjë sëmundje pa krijuar edhe ilaçin shërues për të, prandaj hulumtojeni atë në mënyrë që të shëroheni!”2
Islami i nxit muslimanët që të punojnë për gjetjen e ilaçit dhe të terapive për shërimin e çfarëdo sëmundjeje. Gjetja apo thënë më mirë hulumtimi i barit shërues për sëmundjet e ashtuquajtura ‘jo shëruese’ nuk është përgjegjësi vetëm për familjet apo të afërmit tanë. Kjo në të vërtetë është përgjegjësi për mbarë umetin, që ai të punojë për gjetjen e ilaçeve krahas punës për shërimin e shumë sëmundjeve, duke i siguruar pacientët me barna shëruese.
Pavarësisht nga kjo, muslimanët tanë kanë ende nevojë për shërimin e një sëmundjeje shumë serioze, e cila kërkon mjekim të menjëhershëm. Të marrim si shembull vendin tonë, Singaporin. Në këtë shtet të vogël 600 shtetas kanë nevojë për transplantim organesh (21 % e këtyre pacientëve u përkasin besimit islam) për arsye se atyre u mungojnë disa organe si rezultat i sëmundjeve të ndryshme. Shumica e tyre ende presin që dikush t’u dhurojë veshkën. Kjo është një gjendje shumë e rëndë për komunitetin tonë. Çdo vit pothuajse 24 pacientë vdesin duke pritur se dikush do t’u dhurojë një organ.
Sa prej nesh kemi vizituar pacientë të prekur nga vuajtjet e veshkës? A i kemi kushtuar ndonjëherë vëmendjen harxhimeve që nevojiten për dializë? Shuma të mëdha parash nuk mbulojnë aspak as barnat e tyre. Të imagjinojmë sikur pacienti është shtylla e familjes, i cili është ai që siguron të ardhurat familjare. Çfarë mendojmë për të ardhurat e tij? Të mendojmë për ata që janë të varur nga ai. Sigurisht që fëmijët e këtyre pacientëve vijojnë mësimet dhe prindërit e tyre vuajnë nga sëmundja e veshkave…
Të nderuar lexues, dializa nuk shëron sëmundjen e veshkave, ajo është vetëm një zëvendësues i shtrenjtë dhe një shkelm i dhimbshëm dhe mjaft i vështirë për pacientin. Siç e përmendëm edhe më lart, shumica e pacientëve janë shtylla mbajtëse e familjes, ndaj me shtrimin e tyre në spital familjet e tyre fillojnë të ballafaqohen me një numër të madh problemesh. Ballafaqimi me dëmtimin e veshkave nuk është gjëja e fundit, pasi ata kanë nevojë edhe për gjëra të tjera, ngase vdekja vjen me hapa të ngadaltë për t’i lehtësuar ata nga dhimbjet. Dua të theksoj se ky është fati i gjithë atyre pacientëve të cilët presin për transplantim të veshkës. Të kujtojmë fjalën e Allahut të Madhërishëm, i Cili thotë: “Kurrë nuk do ta arrini sinqeritetin e plotë me besim (as kënaqësinë e lumtur në xhenet) derisa të mos e jepni më të dhembshmen (më të dashurën) e pasurisë suaj. Çkado që jepni (për Zotin), Allahu atë e di.”3
Të rikujtojmë gjithashtu se dhurimi i veshkës bën pjesë në grupin e veprave të mira, gjegjësisht në grupin e shpërblimeve të vazhdueshme, të cilat mbushin bagazhin tonë me vepra të mira për botën e ardhshme. Në këtë rast, po qe se vëllait besimtar i kemi dhuruar një veshkë, nuk është i vetmi ai që përfiton, familja e tij gjithashtu ka dobi, me fjalë të tjera ne kemi shpëtuar një jetë. Allahu xh.sh. thotë: “….Kush mbyt një njeri (pa të drejtë), pa pasë mbytur ai ndonjë tjetër dhe pa pasë bërë ai ndonjë shkatërrim në tokë, atëherë (krimi i tij) është si t’i kishte mbytur gjithë njerëzit. E kush e ngjall (bëhet shkak që të jetë ai gjallë) është si t’i kishte ngjallur (shpëtuar) të gjithë njerëzit…”4
Lexues i dashur, mos dysho se dhurimi i organeve të trupit nuk është nga veprat e vazhdueshme. Dijetarët e kanë legjitimuar dhurimin e organeve të trupit në mënyrë që të shpëtohet jeta e një individi. Ja se çfarë kanë thënë dhe në cilat raste është i lejuar:
– Lejohet transplantimi i një organi nga i vdekuri tek i gjalli, jeta e të cilit varet nga ky organ apo një funksion elementar, mirëpo kjo realizohet vetëm me kusht që të ketë dhënë leje i vdekuri ose trashëgimtarët e tij pas vdekjes së tij, ose me lejen e udhëheqësit të muslimanëve, nëse i vdekuri është i panjohur apo nuk ka trashëgimtarë.
– Lejohet transportimi apo mbartja e organit nga një njeri i gjallë te një tjetër, kur ai organ ripërtërihet vetvetiu, siç është gjaku dhe lëkura, por me kusht që personi që e dhuron atë të jetë i rritur dhe gjithnjë duke iu përmbajtur kushteve të sheriatit.
– Lejohet që nga organi, i cili hiqet nga trupi për shkak të sëmundjes, të përfitojë dikush tjetër, siç është korneja e syrit.
– Mirëpo në raste në të cilat varet jeta e njeriut, siç është zemra për shembull, nuk lejohet transplantimi apo dhurimi i këtij organi nga një njeri i gjallë te një tjetër.
Rastet në të cilat lejohet transportimi i organeve kushtëzohen që të mos bëhen me shitjen e organit, sepse organet e trupit të njeriut nuk lejohet të shiten në asnjë mënyrë. Ndërsa shpenzimi dhe pagesa e bërë nga ai që përfiton prej organit të dikujt tjetër, që ky organ të shkojë deri te përfituesi, lejohet, në rast nevoje të domosdoshme, ashtu si edhe dhurimi i tij me dëshirë. Nga tërë ajo që përmendëm, nga ne kërkohet që të bëhemi sa më të mëshirshëm ndaj njëri-tjetrit, Pejgamberi alejhi selam thoshte: “Tregohu i mëshirshëm ndaj krijesave që janë në tokë, do mëshirohesh nga krijesat që janë në qiell.”5
Feja islame na ka mësuar që ta ndihmojmë njëri-tjetrin pa dallim race apo feje.
Allahu i Madhërishëm thotë: “Se askush nuk e bart barrën e (mëkatit) tjetrit.”6
Kjo do të thotë se askush nuk do të mbartë mëkatin e dikujt tjetër apo të japë llogari për veprat e dikujt tjetër, përveçse për atë që ka vepruar me vetëdijen e vet.
Nga gjuha angleze: Mr. Feim Dragusha
26.10.2008
1 Kuran, Bekare: 195.
2 Hadithin e transmeton Imam Ahmedi.
3 Kuran, Ali Imran; 92.
4 Kuran, El-Maide: 32.
5 Haditihin e transmeton Tirmidhiu.
6 Kurani, En-Nexhm: 38.
