DALLIMET E BESIMIT NË MES SUNIVE DHE SHIITËVE

Me Emrin e Allahut të Gjithmëshirshmit Mëshirëbërësit

Të nderuar besimtarë, ju ndoshta do të pyesni se pse shërben kjo fletëpalosje? Pse duhet të njohim se kush janë shiitët? A nuk është Islami një fe e vetme dhe të gjithë muslimanët vëllezër, pavarësisht nga ndarjet sektare që ekzistojnë? Pyetjet tuaja janë më se normale, por pasi të shpjegojmë arsyet që na shtynë të marrim këtë hap, besoj se do të na jepni të drejtë.

Sektarizmi, armiku më i keq për muslimanët shqiptarë

Muslimanët shqiptarë tradicionalisht i përkasin Islamit sunit, që nga ardhja e Islamit në trojet shqiptare e deri më sot. Sunitët përbëjnë pjesën dërmuese të muslimanëve në të gjithë botën, mbi 80 % e tyre, dhe vetëm një pakicë u përkasin sekteve dhe rrymave jashtë sunizmit. Nga këto sekte në pakicë, sekti që ka numrin më të madh të pasuesve, që nuk i përkasin sunizmit, është shiizmi. Ky sekt ka një shtrirje të kufizuar gjeografike. Ai gjendet me shumicë në Iran, Irak dhe Liban, ndërsa me pakicë në disa prej vendeve arabe si edhe në Pakistan e Indi. Në mesin e shqiptarëve, tradicionalisht nuk ka ekzistuar ndonjëherë ndonjë traditë e mirëfilltë shiite dhe për rrjedhim, nuk do t’ia vlente të trajtoheshin tema për tolerancë ndërsektare, siç mund të thuhej për shembull për ndonjë vend tjetër, si Iraku a Libani. Sot në trojet shqiptare ka interesa të caktuara nga qarqe të ndryshme, që kërkojnë të ndryshojnë raportet shekullore të Islamit shqiptar. Në mes tyre janë edhe shiitët e ardhur nga Irani, të cilët nën emrin e fondacioneve të tilla si “Saadi Shirazi” apo “Fondacioni i Kuranit” etj, kërkojnë të shiitizojnë Islamin shqiptar dhe ta bëjnë atë një kopje të variantit revolucionar iranian. Ata, duke mos gjetur një traditë shiite mes shqiptarëve, janë duke u munduar të përdorin si platformë për propagandën e tyre edhe tarikatet sufiste shqiptare. Veç kësaj, duhet thënë se ata janë duke përfituar edhe nga papërgjegjshmëria e theksuar fetare që shfaqin edhe drejtues të Komunitetit Musliman, të cilët se kanë për gjë t’i hapin dyert e bashkëpunimit kësaj propagande të rezikshme jo vetëm për mbarëvajtjen fetare, por edhe për interesat tona kombëtare. Përhapja e sektit shiit në mesin e suninjve shqiptarë do të rezultonte me pasoja tepër të dëmshme në të ardhmen e afërt ose të largët për vetë Islamin shqiptar. Ne shqiptarët suninj duhet të jemi të ndërgjegjshëm për aktualitetin tonë dhe nuk duhet të heshtim para këtij realiteti të ri që shfaqet në formën e botimit të librave, simpoziumeve, gazetave dhe revistave, që bëjnë propagandë të hapur apo të fshehtë shiite. Për më tepër, shiitët po ribotojnë librat e hoxhallarëve shqiptarë të traditës sunite për t’u popullarizuar e faktorizuar në mjedisin shqiptar duke përdorur si pasaportë lejen publike të Komunitetit Musliman. Lejet publike për “përvetësimin” e trashëgimisë fetare sunite, ashtu si edhe lajmet se Komuniteti Musliman u ka dorëzuar organizatave iraniane administrimin e një shkolle fetare (medreseje) apo ndërtimin e disa xhamive, bien ndesh me pretendimet se Komuniteti Musliman interesohet për mbarëvajtjen dhe ruajtjen e Islamit tradicional dhe harmonisë fetare në vend, kur në fakt po ndihmojë rrënjosjen e strukturave të një sekti të huaj për traditën dhe të rezikshëm për harmoninë fetare, sekt që instrumentalizohet nga një shtet revolucionar dhe luftënxitës si Irani. Shpresojmë se drejtuesit e sotëm të Komunitetit Musliman do ta kuptojnë në kohën e duhur këtë rezik dhe do të jenë në lartësinë e detyrës që kanë marrë përsipër, për të ndërprerë sa më parë bashkëpunimin me organizatat iraniane, bashkëpunim që e kemi trashëgim nga vitet e turbullta të tranzicionit e për të cilin ata nuk janë përgjegjës.

Meqë shiitët e Iranit sot janë faktor në politikën botërore, interesi mbarëislam, sipas disave, e do që të bashkëpunohet me ta, mirëpo kjo nuk do të thotë që edhe ne si shqiptarë t’u hapim atyre dyert, madje edhe atë të mundësimit që suninjtë shqiptarë të konvertohen në shiitë! Ne shqiptarët duhet të jemi më realistë për fatet e Islamit tonë lokal, dhe nuk duhet të na duket vetja se kemi ndonjë rol në arenën ndërkombëtare, e për rrjedhim u dashka të përfshihemi në ato lëvizje dhe ide që kërkojnë bashkime shiite-sunite! Të tillë ‘internacionalizma’ vetëm se do të favorizonin kushtet për shtimin numerik të shiitëve mes shqiptarëve dhe për rrjedhojë, mbas njëfarë kohe relativisht të gjatë apo të shkurtër, do të shikonim se si mes nesh do të rritej një minorancë e konsiderueshme shiitësh, të cilët sado vëllazërorë që të jenë, do të krijonin probleme të natyrës përçarëse mes muslimanëve shqiptarë, përçarje, e cila do të na sillte të tilla probleme të cilat askush nga ne nuk i dëshiron. A nuk na mjaftojnë problemet e shumta që ne kemi, por duhet t’u hapim derën edhe halleve të tjera në të ardhmen?! Armiqtë e Islamit të trojeve shqiptare janë të shumtë dhe nuk do të lënë rast që t’u ikë nga dora, me qëllim që të na dëmtojnë në çdo kohë, e të gjithë e dimë sesa lehtë shfrytëzohet arma e sektarizmit dhe për këtë kemi shembull të gjallë Irakun.

Bashkësitë islame shqiptare ashtu si edhe mjaft individë me zë në mes suninjve shqiptarë, janë të vetëdijshëm për dallimet seriozemes suninjve dhe shiitëve, por e keqja është se ata mendojnë se edhe muslimanët e thjeshtë janë të imunizuar dhe të ndërgjegjshëm për këto ndasi dhe ndoshta mendojnë se ata nuk do të bien pre e propagandës shiite! Gabimi i tyre është i dyfishtë: nga njëri krah ata nuk luajnë një rol aktiv në mbrojtjen e doktrinës sunite, kundrejt asaj shiite, dhe në krahun, tjetër me heshtjen e tyre, ndonjëherë edhe me deklarimet dhe qëndrimet e tyre, luajnë rolin e pro-shiizmit pasiv. Kjo duket qartë në bashkëpunimin që Bashkësia Islame Shqiptare kryen p.sh. me “Fondacionin e Kuranit”, një fondacion shiit ky, i financuar nga Irani, një shtet i cili jo vetëm në aspektin fetar vazhdon traditën e tij hershme të asimilimit të suninjve, por edhe në aspektin politik është kundërshtar indirekt i interesave kombëtare shqiptare.

Historia e afërt e vendeve të tilla si Iraku apo Libani, tregon mjaft qartë se si po shkatërron këto vende ndasia sektare mes sunive dhe shiitëve. Ndaj, ne duhet të jemi më të vetëdijshëm për rreziqet që na kanosen si muslimanë shqiptarë, jo vetëm në të ardhmen e afërt, por edhe në atë të largët. Ruajtja e unitetit doktrinar për ne muslimanët shqiptarë, është jetike.

Çfarë besojnë shiitët ndryshe nga suninjtë?

Shiitët janë një sekt që pretendojnë se Aliu (Allahu qoftë i kënaqur me të), kushëriri i Profetit (paqja e Allahut qoftë mbi të), dhëndri i tij, një nga muslimanët e parë dhe një nga miqtë e tij më të afërt, është i vetmi që gëzonte të drejtën për të trashëguar udhëheqjen politike dhe fetare të muslimanëve, ose siç njihet ndryshe, Kalifatin. Për këtë arsye, për shiitët Ebu Bekri, Umeri dhe Othmani (Allahu qoftë i kënaqur me ta) janë grabitës dhe uzurpatorë të kësaj pozite![1] Madje shumë prej tyre kanë shkuar deri atje sa t’i konsiderojnë ata dhe të gjithë muslimanët që ua njohin këtë pozitë historike, si jomuslimanë![2] Shiitët e kanë shndërruar Kalifatin fetar apo ndryshe Imametin (prijësinë fetare) si një nga çështjet themelore të besimit. Sipas tyre, Profeti (paqja e Allahut qoftë mbi të) ka caktuar me urdhër të Allahut që Aliu dhe dymbëdhjetë pasardhës të tij do të jenë Imamë për muslimanët, për t’i udhëzuar ata në rrugë të drejtë.[3] Çuditërisht, përveç Aliut dhe djalit të tij Hasanit, asnjë nga pasardhësit e tjerë, të cilët ata i konsiderojnë si imamë, nuk kanë pasur postin e Kalifit! Për këtë edhe shiitët janë detyruar të pohojnë se ata ngelen prijës pavarësisht se nuk morën pushtet politik, ndonëse vetëm atyre u takonte! Ata besojnë se i dymbëdhjeti prej këtyre imamëve, i cili sipas disa burimeve shiite as që ka lindur fare, është futur në një qilar në Samura (në Irak) që në moshë të vogël dhe prej aty është zhdukur dhe jeton edhe sot e kësaj dite, mbas qindra vjetësh, i fshehur për të dalë një ditë dhe për të marrë frenat e Kalifatit në dorë![4] Shiitët, ndryshe nga suninjtë, besojnë se këta imamë janë të pagabueshëm, si Profeti (paqja qoftë mbi të) dhe si engjëjt.[5]Shiitët besojnë se imamët e tyre kanë grada më të larta se engjëjt dhe Profetët.[6] Ata shkojnë deri atje sa t’u luten këtyre njerëzve dhe të besojnë se ata janë ndërmjetës në mes njerëzve dhe Allahut.[7] Ky është shirk (t’i bësh Zotit ortak në adhurim) dhe Allahu e ka ndaluar rreptësisht këtë gjë, Ai thotë: “Vërtet, Allahu nuk fal që të adhurohet dikush apo diçka tjetër veç Atij, por gjynahet e tjera më të vogla ia fal kujt të dojë. Kushdo që i bën shok Allahut (në adhurim), ka bërë gjynah të tmerrshëm.”[8]

Ky sekt, një pjesë të madhe të veprimtarisë fetare të tij, ia kushton lavdërimit të këtyre njerëzve, varreve të tyre, që i konsideron si vende të shenjta, vajtimit për vdekjet e tyre dhe mallkimit të atyre që ata i konsiderojnë si kundërshtarë fetarë të këtyre imamëve.[9] Por ekstremiteti i ithtarëve të këtij sekti nuk ndalet me kaq. Ata për çdo vit në ditën e Ashures përkujtojnë vrasjen e nipit të Profetit, Husejnit, me rituale gjakatare duke masakruar veten tyre, madje edhe fëmijët e vegjël, me zinxhirë e kama, si hidhërim për vdekjen e tij! Dhe skena të tilla makabër, shfaqen çdo vit nëpër televizionet e botës, sa herë që vjen dita e Ashures! Një ritual i tillë jo vetëm që nuk gjen aspak mbështetje në fenë tonë, por një mynxyrë e tillë është kategorikisht e ndaluar dhe tërësisht e dënueshme.[10]

Një tjetër dallim shumë i rëndësishëm në mes shumicës së muslimanëve dhe shiitëve është edhe besimi në ruajtjen e Kur’anit. Në librat bazë të besimit shiitë si dhe në disa dhjetëra thënie të dijetarëve të tyre të hershëm, konstatohet se shiitët nuk besojnë se Kur’ani është ruajtur ashtu siç na e ka lënë Profeti, por ai është ndryshuar nga shokët e Profetit dhe nga të tjerët më pas! Për këtë ata japin edhe shembuj të shumtë![11] Këtë doktrinë ata e kanë ruajtur për shekuj me radhë, siç dëshmojnë edhe librat shiitëve dhe suninjve së bashku, por sot mohojnë që një gjë të tillë të ketë qenë besimi i tyre! Ndaj nuk është shumë e qartë nëse këtë ata e bëjnë për të mos u konfrontuar me pjesën tjetër të muslimanëve apo vërtetë e kanë braktisur këtë besim të pasaktë. Gjithsesi deklarimet dhe aktivitetet e tyre që pasqyrojnë të kundërtën e këtij besimi të trashëguar të tyre, duhen parë me dyshim, për vetë faktin se një nga pikat e besimit të tyre është edhe fshehja e doktrinës shiite apo e pjesëve të saj karshi atyre që nuk janë shiitë, kjo jo vetëm kur rrezikohen, por edhe për qëllime propagandistike.[12]

Veç këtyre dallimeve doktrinale, shiitët dallojnë me shumicën e muslimanëve edhe në një pjesë të praktikave fetare, si në thirrjen e ezanit, marrjen e abdesit, faljen e namazit etj.[13] Po ashtu edhe në disa çështje sociale, siç është lejimi që ata i bëjnë martesës së përkohshme, gjë që ka shkaktuar probleme sociale me fëmijët që lindin nga këto “martesa”, në vendet shiite ku është e përhapur më së shumti kjo praktikë.[14]

Këto janë disa prej dallimeve kryesore në mes shumicës së muslimanëve dhe shiitëve, ku për çdo njërën prej tyre kemi përmendur burime nga literatura e tyre, disa prej tyre edhe në shqip.[15]

Duhet të theksojmë se vërtetësia e doktrinës sunite mbështet tërësisht në Librin e Zotit, Kuranin, si dhe në traditën autentike që muslimanët kanë trashëguar nga Profeti i Zotit, traditë kjo e ruajtur me fanatizëm në mënyrë të pandërprerë për katërmbëdhjetë shekuj me radhë. Është pikërisht kjo traditë që shprehet në mënyrë të qartë se e vërteta e Islamit do të mbetet gjithmonë brenda grupimit të maxhorancës së muslimanëve.[16]Kjo maxhorancë, përherë dhe kahmoti u përket muslimanëve suninj!

E lusim Zotin t’i udhëzojë të gjithë muslimanët!

J.Topulli