Jo vetëm Gaza në shënjestër të shtetit sionist
Të paktën dhjetë palestinezë u vranë në një sulm në shkallë të gjerë izraelit në pjesën veriore të Bregut Perëndimor të pushtuar, të fokusuar në provincat e Tulkarem, Jenin dhe Tubas.
Sipas Gjysmëhënës së Kuqe Palestineze, forcat izraelite vranë katër persona në kampin e refugjatëve Fara’a në Tubas, tre u vranë në një sulm izraelit me dron në një automjet në fshatin Seir pranë qytetit të Jenin dhe dy u vranë në Jenin.
Një tjetër palestinez u raportua më vonë që u qëllua dhe u vra në fshatin Kafr Dan, në perëndim të Jeninit, sipas agjencisë së lajmeve Wafa.
Jenin, me një popullsi prej rreth 39,000 banorësh, thuhet se është plotësisht i bllokuar nga forcat izraelite. Guvernatori i Jeninit, Kamal Abu al-Rub, tha se forcat izraelite kishin ndërprerë hyrjen në spitale dhe objekte të tjera mjekësore në Jenin dhe mediat izraelite raportuan se ushtarët izraelitë kishin rrethuar spitalet në Tulkarem dhe Tubas.
Ushtria izraelite e përshkroi sulmin, i cili filloi herët të mërkurën, si më i madhi në Bregun Perëndimor në dy dekada, dhe lëshoi një deklaratë të përbashkët me policinë izraelite duke e përshkruar atë si një “operacion anti-terrorist” që synon luftëtarët palestinezë.
Sa shpesh i sulmojnë forcat izraelite palestinezët në Bregun Perëndimor të pushtuar?
Sulmet izraelite në Bregun Perëndimor kanë ndodhur pothuajse çdo ditë që nga viti 2022, përpara formimit të qeverisë aktuale izraelite të ekstremit të djathtë.
Objektivat e tyre janë qytetet palestineze, kampet dhe fshatrat e refugjatëve dhe kanë vrarë qindra njerëz.
Midis sulmeve ushtarake izraelite dhe kolonëve izraelitë, rreth një mijë palestinezë janë vrarë në Bregun Perëndimor që nga viti 2022.
Sulmet ushtarake rrjedhin nga politika e Izraelit për t’u marrë me Bregun Perëndimor, të cilin ai e pushtoi ilegalisht në vitin 1967, duke mos rënë dakord për krijimin e një shteti palestinez. Zakonisht fokusi është të sigurohet që grupet e rezistencës palestineze të mos bëhen mjaft të forta për të sfiduar Izraelin.
Grupet e armatosura palestineze në Bregun Perëndimor nuk kanë fuqinë e zjarrit të atyre në Gaza dhe Izraeli ka punuar prej kohësh për ta mbajtur atë kështu, duke përfshirë bashkëpunimin për çështjet e sigurisë me Autoritetin Palestinez (PA), një praktikë që e ka bërë PA-në jopopullore me palestinezët.
Izraelitët që jetojnë në vendbanime të paligjshme sulmojnë rregullisht palestinezët, veçanërisht ata që jetojnë në fshatra dhe komunitete rurale, duke i ngacmuar dhe sulmuar ata dhe ndonjëherë duke i detyruar të largohen nga toka e tyre.
Sulmet ushtarake izraelite dhe ato të kolonëve janë rritur në numrin dhe shkallën e vendbanimeve që nga 7 tetori dhe fillimi i luftës së Izraelit në Gaza.
Sa i paprecedentë është operacioni ushtarak që nga e mërkura?
Ky është padyshim një operacion i madh ushtarak, me Izraelin që dërgon qindra trupa, avionë luftarakë, dronë dhe buldozerë, në tre provinca të Bregut Perëndimor.
Mediat izraelite, duke cituar burime ushtarake izraelite, presin që sulmi të vazhdojë edhe për disa ditë të tjera, që do të thotë se numri i të vdekurve pritet të rritet, veçanërisht pasi qytetet dhe fshatrat e sulmuara janë plot me civilë palestinezë.
Vetë Izraeli e përshkruan sulmin si më të madhin e këtij lloji në Bregun Perëndimor që nga viti 2002, kur territori palestinez ishte në mes të Intifadës ose Kryengritjes së Dytë.
Në atë kohë, Izraeli u kritikua për natyrën e ashpër të reagimit të tij ndaj valës fillestare të demonstratave jo të dhunshme, mosbindjes civile dhe hedhjes së gurëve.
Deri në fund të Intifadës 2005, Izraeli kishte vrarë 4793 palestinezë. Humbjet izraelite vlerësohen në rreth 1000.
Si lidhen sulmet izraelite në Bregun Perëndimor me luftën në Gaza?
Izraeli i ka përshkruar prej kohësh operacionet e tij ushtarake në Bregun Perëndimor të pushtuar dhe Gazën, si dhe ato kundër Hezbollahut në Liban, si fusha beteje brenda të njëjtit konflikt, kundër palestinezëve dhe armikut kryesor gjeopolitik rajonal të Izraelit, Iranit.
Izraeli i konsideron grupe si Hamasi dhe Hezbollahu, si dhe shumë lëvizje të tjera palestineze, si “prokurë” të Iranit.
Duke shkruar në mediat sociale pas fillimit të sulmit në pjesën veriore të Bregut Perëndimor, Ministri i Jashtëm izraelit Israel Katz tha se Irani “po punonte për të krijuar një front terrorist lindor” kundër Izraelit në Bregun Perëndimor, “duke financuar dhe armatosur terroristët dhe duke avancuar kontrabandën me armë nga Jordania”.
Por, siç u përmend më herët, sulmet në shkallë të gjerë izraelite në Bregun Perëndimor po ndodhnin para 7 tetorit, me një rritje të veçantë të intensitetit të sulmeve izraelite pas kthimit të kryeministrit Benjamin Netanyahu në pushtet.
Prania e helikopterëve sulmues gjatë sulmeve në Bregun Perëndimor ka ndodhur gjithashtu para 7 tetorit, veçanërisht gjatë një sulmi dy-ditor në një kamp refugjatësh në Jenin në korrik 2023. Në atë kohë, Izraeli tha se kreu 15 sulme ajrore duke përdorur helikopterë dhe dronë zbulimi.
Çfarë kërkon Izraeli nga Bregu Perëndimor?
Edhe pse teknikisht nën kontrollin e Autoritetit Palestinez në Ramallah, pjesa më e madhe e Bregut Perëndimor kontrollohet dhe administrohet nga Izraeli, dhe forcat izraelite kanë aftësinë të hyjnë në çdo pjesë të territorit të pushtuar palestinez.
Ushtarët izraelitë janë të vendosur në mënyrë të përhershme në të gjithë Bregun Perëndimor, dhe vendbanimet ilegale izraelite dhe rrugët vetëm izraelite përshkojnë territorin, duke lënë perspektivën e një shteti palestinez të largët. Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë kohët e fundit e shpalli “të paligjshme” praninë e vazhdueshme të Izraelit në Bregun Perëndimor të pushtuar, si dhe në Jerusalemin Lindor të pushtuar.
Izraeli shpesh e përshkruan pushtimin e Bregut Perëndimor si një domosdoshmëri sigurie, por Netanyahu dhe politikanë të tjerë kryesorë izraelitë kanë hedhur poshtë zgjidhjen me dy shtete, kanë bërë thirrje hapur për zgjerimin e vendbanimeve të paligjshme izraelite dhe e kanë bërë territorin që ata e quajnë “Judea dhe Samaria”, si qendror në Izrael.
Për më tepër, kontrolli i ndërtimit dhe përgjegjësia për policimin e Bregut Perëndimor mbikëqyren nga dy prej ministrave më të diskutueshëm dhe pro-kolonëve të qeverisë izraelite.
Ministri i Financave Bezalel Smotrich mori së fundmi kontrollin e plotë të ndërtimit në Bregun Perëndimor, ndërsa ministri i Sigurisë Kombëtare Itamar Ben-Gvir është përgjegjës për ndërtimin e tij. Të dy flasin në favor të zgjerimit të mëtejshëm izraelit brenda territorit palestinez dhe të dy akuzohen për mbështetje të dhunës së kolonëve kundër qytetarëve palestinezë brenda territorit. Të dy Smotrich dhe Ben-Gvir janë vetë kolonë.
Dhe tani, ndërsa sulmet në Bregun Perëndimor vazhdojnë, ministri i Jashtëm Katz ka bërë thirrje për një “evakuim të përkohshëm” të palestinezëve nga Bregu Perëndimor – duke ngritur frikën se Izraeli mund të përpiqet të drejtojë zhvendosjen e detyruar të palestinezëve nga territori.
Sipas Omar Baddar, një analist politik në Lindjen e Mesme, kjo është pjesë e një strategjie më të gjerë izraelite.
“Unë mendoj se konteksti i kësaj ia vlen të përmendet, që është fakti se Izraeli ka synuar të aneksojë dhe spastrohet etnikisht zona të mëdha të Bregut Perëndimor për një kohë shumë, shumë të gjatë,” tha Baddar për Al Jazeera. /tesheshi.com/
