Libani po përjeton ditët e veta më të përgjakshme që nga viti 1990, kur lufta civile shumëvjeçare përfundoi në një vorbull vdekjesh dhe shkatërrimi.
Sulmet rrënuese ajrore izraelite në Liban që nga 23 shtatori kanë vrarë mbi 1.000 njerëz, përfshirë liderin e Hezbollahut, Hasan Nasrallah, dhe kanë lënë rreth një milion të pastrehë.
Ministri libanez i Shëndetësisë, Firaz Abiad, konfirmoi se të vdekurit përfshinin më shumë se 160 gra dhe fëmijë, ndërsa rreth 2.000 njerëz janë plagosur që nga fillimi i sulmeve ajrore të Izraelit në Liban.
Ushtria izraelite, në një deklaratë të veçantë, tha se 1.300 objektiva u goditën gjatë sulmeve ajrore.
Tmerri për popullin libanez, megjithatë, filloi kur mijëra pejxherë shpërthyen njëkohësisht në të gjithë vendin më 17 shtator, duke rezultuar në vdekjen e 12 personave dhe plagosjen e 3.000 të tjerëve.
Një ditë më vonë, pajisjet radio dore shpërthyen në gjithë vendin, duke çuar në 20 të vdekur dhe 450 të plagosur.
Hipoteza mbizotëruese është se shpërthimet ishin rezultat i një operacioni të inteligjencës izraelite që përfshinte vendosjen e eksplozivëve në pejxherë dhe në radio.
Megjithatë, këto sulme ajrore dhe shpërthime kanë sjellë një çështje kritike në fokus. Konflikti i gjatë midis Izraelit dhe Hezbollahut në Liban ka hyrë në një fazë të re.
Të gjitha provat në dispozicion sugjerojnë se Izraeli po synon të zgjasë pushtimin dhe gjenocidin e tij njëvjeçar të Gazës në Liban.
Kjo ngre pyetjet e diskutueshme: çfarë e shtyn agresionin në rritje të Izraelit dhe si është përshkallëzuar situata deri në këtë pikë?
Historia e nxitur nga okupimi
Kur shqyrtohet shtetësia e Izraelit dhe trajektorja e tij historike, bëhet e qartë se shteti ka lulëzuar në konflikt dhe krizë.
Okupimi zyrtar i territoreve palestineze dhe shpërngulja e popullit palestinez filloi më 14 maj 1948, shumë më përpara se Tel Avivi të fillonte luftën e tij brutale më 7 tetor 2023.
Origjina e këtij okupimi mund të gjurmohet në lëvizjen sioniste që u shfaq në fund të shekullit të 19-të, gjatë mandatit britanik mbi Palestinën dhe plani i Kombeve të Bashkuara të vitit 1947 për ndarjen e Palestinës.
Në ditën kur u shpall pushtimi, kolonët hebrenj pushtuan afërsisht 55 për qind të tokës palestineze që u ishte ndarë nga Kombet e Bashkuara.
Përmes luftërave të mëvonshme, shtrirja e këtij pushtimi u zgjerua. Në fund të luftës së vitit 1948, territoret e pushtuara u rritën në 78 për qind, dhe pas Luftës Gjashtë Ditore në 1967, Izraeli mori kontrollin e Jerusalemit Lindor, Gazës, Gadishullit Sinai, Bregut Perëndimor, qytetit të Kuneitrës dhe Lartësitë siriane të Golanit.
Gjatë gjithë këtij procesi, më shumë se gjashtë milionë palestinezë u zhvendosën dhe u larguan me forcë nga tokat e tyre.
Në thelb, Izraeli ka vazhduar të okupojë pjesë në rritje të tokës palestineze. Raportet tregojnë se deri në fund të vitit 2023, më pak se 15 për qind e tokës mbeti nën kontrollin palestinez.
Dëshmitë historike tregojnë qartë Izraelin si shtetin pushtues, zgjerimi territorial i të cilit është nxitur nga konflikti dhe lufta.
Megjithëse pushtimi i Izraelit është pjesërisht i nxitur nga ambicia për të krijuar një të ashtuquajtur “Izrael i madh”, një motiv themelor buron nga besimi se hebrenjtë janë një popull superior, i zgjedhur nga Zoti dhe se Palestina është toka e tyre e premtuar.
Israel Shahak, presidenti i Shoqatës së Izraelit për të Drejtat e Njeriut dhe Shtetësinë, vëren se, nga këndvështrimi Izraelit, gjithçka ndahet në kategori hebrenjsh dhe johebrenjsh.
Sipas tij, në shtetin hebre, vetëm hebrenjtë konsiderohen si qenie njerëzore, ndërsa johebrenjtë si qenie më inferiore.
Kjo pikëpamje sugjeron që ekzistenca e jo-hebrenjtë shërben kryesisht për të prodhuar burime për hebrenjtë. Nga ky këndvështrim sionist, dëbimi i jo-hebrenjve nga “Toka e Premtuar” konsiderohet, mbi të gjitha, një detyrim fetar.
Çfarë ndodhi në të kaluarën e afërt?
Jugu i Libanit përfaqëson një pjesë të rëndësishme të ambicieve ekspansioniste të Izraelit. Që nga krijimi i Izraelit, rajoni i është nënshtruar vazhdimisht sulmeve nga ushtria izraelite dhe janë zhvilluar luftëra të mëdha.
Konflikti më i fundit dhe më i përgjakshëm në shkallë të gjerë midis Hezbollahut dhe ushtrisë izraelite ndodhi në vitin 2006.
E referuar në Izrael si “Lufta e Dytë e Libanit” dhe e njohur ndërkombëtarisht si “Lufta 33-ditore”, ajo filloi më 12 korrik 2006 dhe përfundoi më 14 gusht 2006, duke shënuar një pikë kthese në marrëdhëniet libanezo-izraelite.
Në këtë luftë të gjerë të nisur nga Izraeli, u mobilizuan rreth 40.000 trupa izraelite dhe Forcat Ajrore izraelite kryenin mesatarisht 270 fluturime luftarake në ditë.
Si rezultat i këtyre sulmeve ajrore, të paktën 15.000 shtëpi u shkatërruan plotësisht. Për më tepër, më shumë se 30 vende infrastrukturore kyç, duke përfshirë aeroportet, portet komerciale, hidrocentralet, rafineritë e naftës dhe 80 ura, u shkatërruan.
Sulmet morën gjithashtu jetën e afro 1.200 civilëve libanezë dhe 180 anëtarëve të Hezbollahut. Si hakmarrje, Hezbollahu lëshoi 4.000 raketa në Izrael, duke rezultuar në vdekjen e 165 izraelitëve.
Për më tepër, ushtria izraelite ekzekutoi 170.000 sulme artilerie kundër objektivave të ndryshëm, ndërsa marina izraelite kreu 2.500 sulme ndaj objektivave bregdetare.
Pavarësisht ndikimit shkatërrues të luftës në Liban, Izraeli u detyrua të tërhiqej për shkak të realiteteve gjeopolitike të kohës, duke rezultuar në një tension të përkohshëm midis dy palëve.
Sidoqoftë, kjo periudhë e depërshkallëzimit duket se ka përfunduar, pasi tensionet janë rritur sërish dhe rajoni duket në prag të një lufte tjetër në shkallë të gjerë.
Sipas Netanyahut, kjo është mundësi “e artë”!
Që nga fillimi i asaj që është referuar si gjenocidi në Gaza, historia ka dëshmuar një nivel të paprecedentë të barbarizmit që rrallë, për të mos thënë asnjëherë, nuk është parë në kohët e fundit.
Gjatë vitit të kaluar, ky gjenocid ka rezultuar në vdekjen e afro 42.000 njerëzve, me 10.000 të zhdukur dhe 100.000 të raportuar të plagosur.
Duke iu drejtuar botës nga podiumi në Asamblenë e Përgjithshme të 79-të të Kombeve të Bashkuara (OKB), presidenti turk Recep Tayyip Erdoğan i bëri një lutje të zjarrtë komunitetit ndërkombëtar që të ndërhyjë dhe të ndalojë kryeministrin vrasës izraelit Benjamin Netanyahu.
Zhvillimet e fundit tregojnë se Libani po bëhet objektivi i radhës në këtë politikë gjenocidale.
Mund të argumentohet se arsyeja kryesore për Izraelin që synon të zbatojë një politikë të ngjashme me atë në Gaza në Libanin jugor është mosndëshkimi që ata kanë gëzuar për veprimet e tyre në Gaza gjatë vitit të kaluar, mungesa e një përgjigjeje të parashikuar ndaj sulmeve të tyre ndaj Hezbollahut, si dhe erozioni i ndjeshëm i aftësive parandaluese të Iranit, siç ilustrohet nga rasti i vrasjes së Ismail Haniyeh.
Për një periudhë të gjatë, Izraeli ka kryer sulme vdekjeprurëse kundër Hezbollahut libanez, duke rezultuar në vdekjen e shumë zyrtarëve të lartë.
Megjithatë, përgjigja nga Hezbollahu libanez ka qenë dukshëm e pamjaftueshme, e kufizuar kryesisht në deklarata retorike dhe sulme joefektive me raketa.
Kjo situatë ka trimëruar qeverinë më radikale në historinë e Izraelit, duke dërguar një mesazh mundësie që inkurajon veprime edhe më radikale.
Fatkeqësisht, viktimat kryesore të këtij konflikti të vazhdueshëm kanë qenë civilët libanezë dhe, si rrjedhojë, vetë njerëzimi.
/trt/
