0.8 C
Pristina
Friday, November 15, 2024

Cila është origjina surprizuese e fjalës “menaxhim”?

Më të lexuarat

Shpesh kur shkojmë të kërkojmë etimologjinë e fjalëve, nxjerrim mësime shtesë edhe rreth kuptimit të tyre. Është interesante të kuptojmë se si njerëzit gjatë historisë i vendosin dhe i modifikojnë kuptimin foljeve dhe fjalëve të ndryshme. Më poshtë po ju tregojmë se nga ka ardhur fjala menaxhim.

Nga latinishtja e vjetër kemi fjalës “manus”, që përkthehet “dorë”. Që këtu marrin një ide mbi thelbin e menaxhimit, që qenka dora. Gjithçka që ka arritur njerëzimi dhe që na ka diferencuar nga gjallesat e tjera përveç trurit të zhvilluar, janë duart. Aftësia e jashtëzakonshme për t’i përdorur, për të krijuar gjëra fantastike që kanë përparuar racën njerëzore.

Më pas kalojmë në fjalën italisht “maneggiare“, që përveç fjalës “manus” bashkohet edhe me fjalën “agere” që përkthehet “veproj”. Maneggiare, e cila është egzaktësisht si fjala e sotme për menaxhimin, në atë kohë ka patur kuptim “të manovrosh“ dhe më saktë përdorej për “ngas apo kontrolloj kalin”. Këtë kuptim fjala “maneggiare” e ka ende edhe sot. E jashtëzakonshme ama paralelizmi i kontrollit të kalit, me menaxhimin e një sektori apo të një kompanie në ditët e sotme. Nëse mendojmë se sa praktikë, studim, durim, por edhe përkujdesje duan kuajt derisa të jesh i aftë t’i kontrollosh dhe t’i ngasësh si mjeshtër, do të vëmë re analogji të shumta me rrugën që një menaxher duhet të kalojë derisa të bëhet i zotë në punën e tij.

Dhe në shekullin XVI, fillon përdorimi më i gjerë edhe në anglisht i fjalës “manage” dhe më pas “management” në kuptime gradualisht të tjera, deri tek kuptimi modern i fjalëve. -ment është një prapashtesë edhe kjo me origjinë latine (trashëguar sot kryesisht tek francezët), që përdoret për të kthyer foljet në emra. Përderisa, në shqip nuk e kemi këtë prapashtesë, por kemi mënyrat tona gjuhësore për të shndërruar foljet në emra, përdorim sot thjesht fjalën “menaxhim”.

- Advertisement -spot_img

Më tepër

Të fundit