Gjatë 14 viteve, konservatorët humbën besimin e publikut britanik hap pas hapi dhe morën ndëshkimin përfundimtar më 4 korrik.
Ahmet Gurhan Kartal
Votuesit britanikë i bënë konservatorët të paguajnë çmimin për krizën e kostos së jetesës, rënien e NHS dhe gabimet e tjera.
Sundimi 14-vjeçar i Partisë Konservatore ka përfunduar.
Rezultatet jozyrtare konfirmojnë se Britania e Madhe do të ketë një qeveri laburiste nën drejtimin e Keir Starmer, me një super-shumicë prej më shumë se 410 deputetësh, ndërsa konservatorët do të kenë më pak se 120 vende në Dhomën e Komunave, duke bërë që disfata të ketë një shkallë që ndoshta nuk është parë që nga viti 1832.
Për laburistët, kjo shënon fundin e një pritjeje të gjatë dhe një rikthim në pushtet në një kohë trazirash.
Por çfarë shkoi tmerrësisht keq për konservatorët që thjesht të humbnin besueshmërinë e tyre në sytë e publikut britanik?
Mbrapshtësia e Brexit
Brexit – largimi i Britanisë nga BE – qëndron si trashëgimia më e rëndësishme e Partisë Konservatore.
Fillimisht një premtim për një referendum, vota për të dalë nga BE rezultoi në një vendim historik në qershor 2014, ndjekur nga dorëheqja e Kryeministrit David Cameron, i cili kishte bërë fushatë për të qëndruar.
Vitet pasuese panë trazira politike në Dhomën e Parlamentit, ndërsa ligjvënësit kaluan orë të panumërta duke finalizuar divorcin nga BE, i cili u bë zyrtar më 31 janar 2020.
Kjo periudhë pa dy liderë të tjerë konservatorë të marrin detyrën, Theresa May dhe Boris Johnson.
Pavarësisht premtimeve të bëra para referendumit, konservatorët kanë luftuar për të demonstruar përfitimet konkrete të Brexit.
Në të kundërt, Britania e Madhe është përballur me rritje të kostove të jetesës, tkurrje të buxheteve familjare dhe çmime të larta të akomodimit.
Sondazhet e fundit tregojnë se njerëzit që dëshirojnë të ribashkohen me BE tani janë më të shumtë se ata që ende mbështesin Brexit, i cili konsiderohet gjerësisht si një gabim ekonomik për Britaninë e Madhe.
Fama e keqe për imigracionin
Reduktimi i imigracionit ilegal ishte një pjesë kyçe e manifestit të konservatorëve, veçanërisht ardhja e anijeve të vogla nga brigjet franceze.
Megjithatë, votuesit konservatorë, të cilët besuan në këto premtime, u përballën me veprime të paqarta dhe joefektive nga liderët e njëpasnjëshëm të partisë.
Përpjekjet e fundit përfshinin vendosjen e emigrantëve ilegalë në barka dhe Planin e kontestuar të Ruandës, i cili synon të dërgojë azilkërkuesit në kombësinë afrikane për përpunim.
Asnjë nga këto masa nuk u zbatua, duke çuar në rritjen e zhgënjimit dhe pakënaqësisë ndër votues.
Kaosi i COVID-it
Pas zgjatjes së mandatit konservator në zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2019, atëherë-Kryeministri Boris Johnson përballej me sfidën e madhe të pandemisë COVID-19.
Strategjia e tij fillestare për të lejuar përhapjen e virusit për imunitet të tufës dështoi, duke marrë kritika të ashpra ndërsa numri i viktimave u rrit.
Johnson u akuzua për vendosjen e bllokimeve shumë vonë, duke rezultuar në vdekje të panevojshme.
Indinjata publike u rrit kur ai raportoi se u kishte thënë këshilltarëve “lërini trupat të grumbullohen” gjatë kulmit të krizës. Për më tepër, hetimet mbi festat e mbajtura në Numrin 10 gjatë bllokimeve eroduan më tej besimin publik.
Megjithëse Johnson u përpoq të rifitonte mbështetjen përmes një fushate të shpejtë vaksinimi, rejtingët e tij të miratimit ranë, duke çuar në rrëzimin e tij nga vetë partia.
Rënia e NHS
Shërbimi Shëndetësor Kombëtar i Britanisë së Madhe (NHS) është përkeqësuar ndjeshëm që nga ardhja në pushtet e konservatorëve në vitin 2010.
Përtej presionit të madh gjatë pandemisë COVID-19, e cila pa shumë spitale të tejmbushura dhe të shpallnin emergjenca, mbetet një prapambetje e konsiderueshme për pacientët që kanë nevojë për trajtim për sëmundje të ndryshme, përfshirë kancerin, sëmundjet e zemrës dhe veshkave, dhe diabetin.
Shumë pacientë janë detyruar të kërkojnë trajtim jashtë vendit pasi nuk kanë mundur të sigurojnë takime përmes kanaleve të NHS.
Kjo situatë u është paraqitur njerëzve të zakonshëm si një premtim i thyer nga konservatorët, të cilët kishin premtuar të financonin NHS në vend që të kontribuonin para në BE para dhe pas referendumit të vitit 2014.
Vështirësitë ekonomike
Konservatorët u përballën me kritika në rritje mbi trajtimin e tyre të ekonomisë dhe rritjen e kostos së jetesës.
Nën drejtimin e liderëve të njëpasnjëshëm, partia luftoi për të adresuar sfidat financiare me të cilat përballeshin qytetarët e zakonshëm. Inflacioni u rrit dhe shumë familje e gjetën gjithnjë e më të vështirë të përballonin jetesën.
Kritikët argumentuan se politikat e qeverisë favorizonin në mënyrë disproporcionale të pasurit dhe bënin pak për të lehtësuar vështirësitë ekonomike të popullsisë së gjerë.
Kjo pakënaqësi erodoi ndjeshëm mbështetjen për Partinë Konservatore dhe kontribuoi në rënien e tyre zgjedhore.
Debakli i Truss
Ndërsa tensionet me Rusinë u rritën para fillimit të luftës në Ukrainë në shkurt 2022, atëherë-Sekretarja e Jashtme Liz Truss mori një pritje të ftohtë në Moskë nga Ministri i Jashtëm rus Sergey Lavrov.
Disa muaj më vonë, Truss e gjeti veten duke konkurruar për udhëheqjen e konservatorëve kundër Rishi Sunak pas dorëheqjes së Johnson.
E zgjedhur si lidere dhe kryeministre, ajo u detyrua të largohej pas vetëm 49 ditësh, pasi mini-buxheti i saj shkaktoi kaos financiar dhe sterlina britanike ra në nivele rekord kundrejt dollarit amerikan.
Mandati i saj i shkurtër dëmtoi më tej besimin publik në Partinë Konservatore.
Në votimin e së enjtes, Truss humbi vendin e saj në South West Norfolk ndaj laburistëve, duke u bërë ish-kryeministrja e parë që humbi në zgjedhje në rajonin e vet pas më shumë se 100 vjetësh.
Luftimet e Sunak
Rishi Sunak, i cili zëvendësoi Truss pa kundërshtime, u përpoq të stabilizonte ekonominë dhe arriti një sukses të pjesshëm.
Megjithatë, Sunak, i cili vjen nga një sfond i pasur, u kritikua për të qenit i shkëputur nga njerëzit e zakonshëm dhe për dështimin për të adresuar ndikimet e inflacionit dhe rritjen e kostos së jetesës.
Duke ndjekur udhëheqjen e SHBA-së në politikën e jashtme, qeveria Tory nën Sunakun vazhdoi të mbështeste Ukrainën me armë dhe trajnim, ndërsa dështoi të kërkonte një armëpushim të menjëhershëm në luftën e Izraelit ndaj Gazës, ku tani ka vrarë më shumë se 38,000 palestinezë.
Këto veprime alienuan shumë votues dhe dëmtuan më tej reputacionin e Partisë Konservatore.
Solli në shqip: kohaislame.com
