Një Far West në shkretëtirën e vendit afrikan
Rreth 100 njerëz u vranë një javë më parë kur shpërthyen përleshjet midis minatorëve të arit në një zonë të izoluar shkretinore në Çadin verior, i cili kufizohet me Libinë dhe ku mbizotëron paligjshmëria.
Incidentet filluan më 23 maj për shkak të një “mosmarrëveshjeje të parëndësishme” midis dy minatorëve të arit, e cila “shpërtheu” masivisht, tha gjenerali Daoud Yaya Brahim, Ministri i Mbrojtjes i Çadit.
Ministri shkoi në zonë disa ditë pas masakrës, duke drejtuar një forcë të fortë ushtrie. Forcat e armatosura janë të vendosura rrallë në këtë zonë.
Përleshjet midis grupeve të ndryshme të minatorëve të arit kishin rezultuar në “rreth njëqind të vdekur dhe të paktën dyzet të plagosur”, përmblodhi ministri.
Tibesti, një zonë e paarritshme, e shkretë me vargmale të mëdha malore, është e mbushur me miniera ari, të cilat shpesh funksionojnë pa lejen e autoriteteve. Mijëra minatorë ari kanë shkuar atje nga i gjithë vendi dhe nga vendet fqinje – Libia, Nigeri, Sudani … – pavarësisht klimës armiqësore dhe faktit që rajoni është praktikisht jashtë kontrollit nga autoritetet.
Të mërkurën e kaluar, ministri i Komunikimeve Abderaman Koulamala tha në një deklaratë për shtyp se përleshjet, të cilat shpërthyen 1000 kilometra në verilindje të kryeqytetit, rezultuan në “humbje jete dhe disa të plagosur”, pa hyrë në detaje të mëtejshme.
“Kjo nuk është hera e parë që kemi pasur përplasje midis minatorëve të arit në zone, ndaj dhe kemi vendosur të pezullojmë çdo minierë ari në Kouri deri në një njoftim të dytë, duke ditur se shumica dërrmuese e tyre janë të paligjshme,” tha gjenerali Brahim.
“Gjithçka nisi për shkak të një sherri mes dy personave nga komunitete të ndryshme që u përshkallëzua,” tha për AFP-në Mahamat Nour Ibedou, kryetar i Komisionit Kombëtar të Droits de l’Homme (CNDH).
Një grup rebel që vepron në rajon, Këshilli i Komandës Ushtarake për Shpëtimin e Republikës (CCMSR), nga ana e tij, tha në një deklaratë të hënën se “masakra” u shpalos “nën vështrimin bashkëpunëtor të forcave të zbatimit të ligjit”.
“Është një zonë armiqësore, pothuajse plotësisht e paligjshme, është Far West, e gjithë bota është atje sepse ka flori,” dhe “konfliktet po shpërthejnë“, tha Ministri i Komunikimit Koulamalas për AFP të mërkurën.
Tibesti është një rajon historikisht i trazuar, djepi i disa kryengritjeve të mëdha të armatosura që nga pavarësia e Çadit në vitin 1960. Që nga zbulimi i venave të arit atje në vitin 2012, minierat në provincë kanë tërhequr tregtarë, mijëra argjendarë, ushtarë dhe anëtarë të opozitës së armatosur, të cilat kërkojnë të sigurojnë të ardhura nga metali i çmuar.
Çadi është qeverisur nga një junte ushtarake nën gjeneralin e ri Mahamat Idris Debi Itno që nga 20 prilli 2021, kur ushtria njoftoi vdekjen e babait të tij,
Presidenti Idris Debbie ka qenë në pushtet në vendin afrikan për tridhjetë vjet. /tesheshi.com/
