Nëse do ta përkufizonim ndryshe varrmihësin, do të thonim se ai është miku i fundit të cilin e takon i vdekuri. Me undrën në dorë, profesioni i varrmihësit është nga ato zanate që të lë në baltë, madje mbi dhe, në rast se nuk bëhet siç duhet.
Atmosfera në të cilën punojnë varrmihësit është nga më të vështirat, madje, pa e tepruar, nga më të lemerishmet. Të qara dhe brohoritje; një kakofoni tëhuajtëse e përshkon hapësirën e varreve. Ndoshta kjo është arsyeja se përse të gjithë njerëzit dezertojnë nga varrezat, veç njërit prej tyre, më të patremburit. Petrit Zhuba, në duart e të cilit gjen pluhurin e vdekjes, është nga Gosa e Kavajës. Ai ka rreth 15 vjet që e ushtron këtë profesion. Për të, ky profesion ka vështirësitë e veta.
Ai tregon se undra (mjeti me të cilin hap gropën) e ka shoqëruar që ditën e parë të punës, pasi komuna nuk ia vë në dispozicion ato mjete. Po ashtu, me një rrogë vajtimi për të cilën mund të ngjajë fare mirë me vajtimin për të vdekurin, Petriti të rrëfen se ajo çka e shtyn ta bëjë këtë punë nuk është doemos shpërblimi financiar, por, siç thotë, sevapi!
Varrmihësit kanë normat dhe statistikat e veta
Për të hapur një varr, pra, për të bërë një gropa dy metra e ca të thellë, e pak a shumë po aq të gjatë, duhen rreth dy orë. Në varrezat e reja në Durrës, të hapura rishtas, në vitin 2002, të cilat përfshijnë zonën e Shkozetit, të plazhit, të ish-kënetës dhe qytetit, janë shtënë në dhé diku te 13.000 njerëz. Numri i vdekjeve në vit luhatet nga 950 në 1050. E përkthyer në vdekje në ditë, sillet nga 2 gjer në 15 të tilla, që është maksimumi i arritur në muajin gusht. Një shifër që e gjen shpjegimin te dendësia e shtuar e popullsisë gjatë sezonit veror dhe te aksidentet pasuese në rrugët e tejmbushura.
Varrmihësit bëjnë edhe libra
Guillaume Bailly është varrmihësi francez i cili para një viti botoi një libër mbi fshehtësitë e profesionit të tij. Ky përshkrim i veçantë në llojin e vet ia doli të tërheqë vëmendjen në Francë, me 23.000 kopje të shitura brenda tre
38-vjeçari të thotë në librin e tij, Ngushëllime të Ngrohta, se, “ky profesion është vëzhguesi më ideal i gjendjes së komunitetit”. Këtë e argumenton me histori të dëshmuara nga vetë ai, të llojit, “bashkëshortja dhe e dashura e të ndjerit përplasen fizikisht se cila t’i afrohet më shumë xhenazes në momentin e varrimit”, “trashëgimtarët i bëjnë me shenja priftit që t’i përshpejtojë ritet ceremoniale, në mënyrë që të nxitojnë për tek procedurat e ndarjes së trashëgimisë”, apo rasti tjetër, “kur personi kërkonte ulje çmimi për varrimin e të vëllait dhe bashkëshortes së tij, të vdekur nga zjarri i rënë në shtëpi, me arsyetimin se ata janë bërë hi”.
Legjendat urbane
Megjithëse mbizotëron ideja se jeta është shumë e trazuar në varreza, në fakt është krejt e kundërta. Qetësia e thellë e varreve trazohet nga të gjallët zhurmëshumë.
Mirsini, roja i varrezave, që bën dhe turnin e natës, të thotë se asgjë e tillë nuk është dëgjuar ndonjëherë. Të paktën këto vite që ai punon aty. Madje ai tregon se gjatë natës jeta është më e qetë se në botën tonë, të të gjallëve. Pra, ironikisht, në varreza mund të flesh i qetë.
Por, pavarësisht kësaj, varrmihësit nuk u shpëtojnë bestytnive, krejtësisht të shpjegueshme kur mendon se e çojnë kohën mes jetëhumburve. Teksa një moment m’u morën këmbët e desh u rrëzova mes varreve, i gjori Petrit do më thoshte gjithë përkujdesje: “Kujdes o çun! Se po u vrave këtu, nuk shërohesh më!”
Filli i jetës së tyre, ashtu si i të vdekurve, është ndalur aty, në varreza, edhe pse gjallojnë ende. Mjerimin e punës e shton paga e ulët, e pandryshuar prej vitesh. Ndërsa u hedhin dhé të tjerëve, mendja u shkon te dheu që do hidhet mbi ta kur t’u vijë dita për t’i dhënë lamtumirën kësaj bote. Kështu ngjet dhe me Petritin, në prehje me shpirtin e tij, ngaqë beson se sevapin e bërë do ta ketë bashkëshoqërues! /tesheshi
Enklid Pelari
