Teksa astronautët janë dëshmitarë të pamjeve dhe ngjarjeve që shumica e njerëzve as nuk mund t’i imagjinojnë, ata gjithashtu duhet të bëjnë sakrifica në jetën e tyre personale
Astronautët kanë qenë gjithmonë të etur për të eksploruar përtej qiejve, në pjesë të panjohura të hapësirës. Ky udhëtim fillon me kuriozitetin e tyre për të mësuar më shumë rreth asaj që shtrihet përtej në hapësirë, vazhdon me vëzhgime dhe përfundon me astronautët që kanë një perspektivë unike mbi Tokën dhe universin.
Pjesa e tretë e një artikulli me katër pjesë nga Anadolu shqyrton ndërlikimet dhe sfidat e profesionit të astronautëve dhe përvojën që ata fitojnë nga udhëtimet e tyre në hapësirë.
Përveç përfitimeve të të qenit astronaut, profesioni ka edhe një kosto. Teksa astronautët janë dëshmitarë të pamjeve dhe ngjarjeve që shumica e njerëzve as nuk mund t’i imagjinojnë, ata gjithashtu duhet të bëjnë sakrifica në jetën e tyre personale.
Astronautët përjetojnë momente si shikimi i Tokës nga hapësira, lëvizja në mungesë graviteti dhe zbulimi i të panjohurës, gjëra që janë tepër të çmuara për shkak të mundësive të rralla.
Gjithçka filloi me një interes për filmat fantastiko-shkencor dhe yjet
Në një bisedë për Anadolu, astronautja e dytë femër e Japonisë, Naoko Yamazaki, përshkroi sesi udhëtimi i saj për t’u bërë astronaut filloi si një ëndërr fëmijërie, si u bë astronaute dhe misionet e saj në hapësirë.
Pasi kreu misionin e saj të parë në Stacionin Hapësinor Ndërkombëtar (ISS) në vitin 2010 dhe duke u tërhoq nga Agjencia Japoneze e Kërkimit të Hapësirës Ajrore (JAXA) në vitin 2011, Yamazaki u bë gruaja e dytë japoneze që udhëtoi në hapësirë.
Astronautja në pension, e cila kaloi 15 ditë, 2 orë dhe 47 minuta në hapësirë, tha se ëndrra e saj për t’u bërë astronaute filloi në fëmijëri, me interesimin e saj për filmat fantastiko-shkencor si Star Wars dhe Star Trek.
Yamazaki tha se si fëmijë, ajo u interesua për yjet, të cilët do t’i vëzhgonte për të mbledhur informacion dhe për të mësuar rreth hapësirës.
“Nuk e imagjinoja të bëhesha astronaute. Kur isha 15 vjeç, u zgjodhën tre astronautët e parë të Japonisë dhe më pas u bë lançimi i anijes kozmike, e dini, në transmetim në TV në Japoni. Kështu që kur pashë nisjen e anijes kozmike, u emocionova dhe ëndërroja të bëhesha një astronaute”, tha Yamazaki.
Në vitin 1996, ajo aplikoi për herë të parë në programin e astronautëve, por u eliminua për shkak të mungesës së përvojës së saj në punë. Ajo tha se u pranua në programin e astronautëve në përpjekjen e saj të dytë në vitin 1999. Pas përfundimit të trajnimit të saj bazë në Japoni në 2001, ajo mori një vit trajnim në Rusi për t’u bërë inxhiniere fluturimi për anijen kozmike ruse Soyuz.
“Sapo mësova të lexoj, lexoja gjithçka që mund të gjeja për hapësirën”
Duke folur për Anadolu, astronauti i NASA-s Edward Michael Fincke, i cili ka kaluar 381 ditë, 15 orë e 11 minuta në hapësirë, theksoi gjithashtu se të qenit astronaut ishte profesioni i tij i ëndrrave. Ai tha se është përfshirë në këtë profesion prej 27 vitesh dhe tregoi se si i shihte njerëzit duke ecur në Hënë në televizion në vitin 1969, kur ishte vetëm 2 vjeç.
Duke reflektuar se si filloi udhëtimi i tij, Fincke tha se misionet në Hënë zgjatën deri në vitin 1972.
“Uau, kjo duket interesante. Kjo duket argëtuese. Kështu që unë gjithmonë mendoja të bëhesha astronaut për pjesën tjetër të jetës sime. Mësova si të lexoja në mënyrë që të mund të lexoja më shumë për hapësirën. Kështu u motivova të mësoja të lexoja”, tha Fincke.
“Toka është dinamike, por e brishtë”
Duke iu referuar habisë së saj kur pa Tokën nga hapësira për herë të parë dhe se si Toka dukej shumë aktive dhe dinamike, Yamazaki tha: “Por në të njëjtën kohë, ajo dukej e brishtë sepse shtresa e atmosferës ishte aq e hollë, si një letër e hollë”.
Yamazaki theksoi rëndësinë e ruajtjes së planetit, duke shtuar se perspektiva e saj ndryshoi pasi kuptoi se Toka ka një vend unik në univers.
Ajo theksoi se eksplorimi i hapësirës rrit njohuritë e njerëzimit për hapësirën dhe kontribuon në një kuptim më të mirë të Tokës.
“Duke parë nga hapësira, do t’ju bëjë të kuptoni më shumë rreth planetit tonë të origjinës, Tokës. Kështu që unë them se eksplorimi i hapësirës do të rrisë mundësinë tonë për të mbrojtur planetin tonë të origjinës”, tha ajo.
Yamazaki tregoi për përvojën e saj të arritjes në hapësirë në 8 minuta e 30 sekonda dhe se si e ndjeu fuqinë e njerëzimit dhe natyrës njëkohësisht kur shikoi Tokën për herë të parë.
“Në atë moment, në varësi të orientimit të anijes kozmike, pashë Tokën mbi kokën time. U habita shumë. Kisha menduar se sa lart do ta shikoja Tokën, por doli të ishte e kundërta: Unë isha poshtë dhe Toka ishte lart. Ishte një mjedis pa gravitet, pa lëvizje të dukshme lart e poshtë. Toka po shkëlqente nga rrezet e diellit, e rrethuar nga nuancat e kaltra. Oqeanet dhe peizazhet e gjera dukeshin tepër dinamike dhe ndjeva fuqinë e natyrës. Pas 45 minutash, pashë anën e errët të Tokës nën hijen e Diellit. Kësaj radhe, mund të shihja dritat e qyteteve. Kuptova se kjo përfaqëson edhe fuqinë e njerëzimit dhe qytetërimit tonë. Ne mund të arrijmë qëllime më të mëdha nëse mund të shfrytëzojmë forcën tonë kolektive”, tha ajo.
“Të shohësh Tokën nga hapësira për herë të parë është mbresëlënëse”
Dy astronautët me prejardhje të ndryshme ndanë perceptime pothuajse identike për botën dhe qytetërimin pas përvojave të tyre në hapësirë. Pavarësisht prejardhjes së tyre të veçantë kulturore, astronautja japoneze Yamazaki dhe astronauti amerikan Fincke ndajnë të njëjtat ëndrra dhe përjetuan ndjenja pothuajse identike gjatë udhëtimeve të tyre të para në hapësirë.
Fincke theksoi se ata arritën në hapësieë nëntë minuta pas nisjes së anijes kozmike Soyuz në udhëtimin e tij të parë, duke shtuar se të shohësh Tokën nga hapësira për herë të parë ishte emocionale dhe e jashtëzakonshme.
“Ishte një ndjenjë e realizimit të një ëndrre. Por ishte gjithashtu një ndjenjë që ne kemi një planet të bukur. Dhe kështu, në anglisht kemi fjalën ‘breathtaking’. Për shkak se më mori frymën, nuk mund të lexoja sepse isha shumë i emocionuar”, tha ai.
Fincke tregoi gjithashtu reagimin e kolegut të tij astronaut, holandezit Andre Kuipers, kur pa Tokën nga hapësira për herë të parë dhe kuptoi se ëndrrat e tij ishin realizuar. Ai tha se të dëshmosh lumturinë e kolegut ishte edhe më e bukur.
Pasi kreu nëntë udhëtime në hapësirë, Fincke ndau një përvojë nga një prej udhëtimeve me anije kozmike ruse në hapësirë. Ai shpjegoi se gjatë këtij misioni, ata përfunduan detyrat e tyre përpara afatit dhe kishin akoma oksigjen të mjaftueshëm për të qëndruar jashtë, andaj kontrolli i misionit u kërkoi atyre të fotografonin modulin. Ai përshkroi momentin e tij më të paharrueshëm në hapësirë.
“Kështu që shoku im Yuri dhe unë bëmë fotografi sa më mirë që mundëm. Dhe pastaj u errësua. Ne shkuam në anën e errët të planetit dhe nuk mund të bënim më foto. Pra, ne i thamë qendrës së kontrollit të misionit në Moskë, na tregoni, çfarë duhet të bëjmë tani? Ata thanë mirë, nuk mund të bëni asgjë. Prandaj, relaksohuni dhe shijoni pamjen. Pra, ne po kalonim anën e errët të planetit Tokë dhe mund të shihnim universin sipër nesh. Ishte kaq e bukur; të gjitha yjet ishin atje. Dhe ne shikuam poshtë dhe pashë Egjiptin, lumin Nil dhe prej andej, Detin Mesdhe dhe Türkiyen. Kjo është diçka që nuk do ta harroj kurrë”, tha astronauti.
“Liria që jep një mjedis pa gravitet”
Mungesa e gravitetit dhe lundrimi në hapësirën e jashtme është një argëtim shtesë për astronautët.
Astronautja japoneze Yamazaki tha se i pëlqente jashtëzakonisht mjedisi pa gravitet “sepse unë mund të isha i lirë. Unë po lundroja. ISS nuk është një vend shumë i gjerë. Kisha durim dhe u ndjeva shumë rehat. Astronautikën mund ta përkufizoj si një profesion që përmban shumë potenciale dhe mundësi. Mund të përkufizohet gjithashtu si zbulues i potencialeve dhe mundësive”, tha ajo.
Ata gjetën rrugën e tyre përmes yjeve kur teknologjia e lartë nuk funksionoi
Sipas Yamazaki, 90 për qind e edukimit në Tokë përqendrohet në trajtimin e situatave të papritura në hapësirë. Në këtë kontekst, Yamazaki dhe ekipi i saj përjetuan një incident të rrezikshëm kur sistemi i radarit të anijes kozmike dështoi përpara se të arrinin në ISS. Duke qenë se ekuipazhi nuk mund të maste distancën dhe shpejtësinë deri në destinacion, ata u përpoqën të gjenin drejtimin e tyre duke përdorur metoda tradicionale, kryesisht yjet.
Fincke ndau gjithashtu kujtimin e tij për një problem që përjetoi kur doli në hapësirë me kolegun e tij astronaut rus Gennady Padalka gjatë ecjes së parë hapësinore.
“Ishte hera ime e parë që dilja jashtë. Ishte emocionuese. Por shikova kostumin tim dhe niveli i oksigjenit filloi të binte. Kjo nuk duhet të ndodh, kam nevojë për oksigjen. Duhet të më zgjasë tetë ose 10 orë dhe po binte shumë shpejt. Kisha disa rrjedhje diku. Kështu që nuk bëra panik. Kontrollova sistemin tim. Gjithçka dukej në rregull. Nuk kishte paralajmërime, drita apo informacion pse po ndodhte kjo. Kështu që fillova të kthehem brenda.Dhe pastaj kontrolli tokësor rus, ata hynë në radios dhe më thanë se diçka nuk është në rregull me kostumin tim. Dhe ne folëm për një ose dy minuta. Pastaj ata thanë se është koha për të hyrë brenda. Dhe unë thashë po, jam nisur tashmë në atë drejtim. Dhe ishte paksa e frikshme… Por nga ana tjetër, nuk ishte ndonjë gjë e madhe. U kthyem brenda dhe mbyllëm kapakun. Rezultoi se kishte një valvul ngjitës në kostumin tim. E rregulluam dhe disa ditë më vonë, ne përmbushëm misionin tonë”, tha Fincke.
