Tymi i fosforit të bardhë, i cili është i ndaluar të përdoret në zonat me popullsi të dendur civile sipas ligjit ndërkombëtar, mund të shkaktojë plagë të papritura në mushkëri dhe asfiksi kur thithet
Amnesty International publikoi të shtunën prova në lidhje me përdorimin e fosforit të bardhë nga ushtria izraelite në zonat me popullsi të dendur civile në Rripin e Gazës, transmeton Anadolu.
Videot dhe fotografitë e verifikuara nga Laboratori i Evidencës së Krizave të Amnesty International tregojnë se Izraeli përdori fosfor të bardhë në enklavën që ka bombarduar që nga 7 tetori.
Në fotografinë e municioneve që ushtria grumbulloi në qytetin Sderot, i cili shtrihet 1 kilometër nga kufiri i Gazës, ku Hamasi nisi operacionin e tij “Tufani i Aksasë”, mund të shihen obusë të tipit M109 155 mm.
Gjithashtu në fotografi shihen predha artilerie M825 dhe M825A1 të etiketuara D528, që është Kodi i Identifikimit të Departamentit të Mbrojtjes të SHBA-së për “municionet me bazë fosfori të bardhë”.
Obusët M109 që kanë një rreze veprimi prej 18 deri në 22 kilometra, të vendosura në Sderot, kapin gjysmën veriore të Rripit të Gazës brenda rrezes së goditjes së ushtrisë izraelite.
Ditët e fundit në rrjetet sociale janë shpërndarë video që tregojnë veriun e Gazës duke u goditur nga predha artilerie me fosfor të bardhë.
Laboratori i Evidencës së Krizave, i cili konfirmoi imazhet e marra nga këndvështrime të ndryshme të sulmeve në portin e Gazës dhe hotelet në afërsi, ndau gjithashtu imazhe satelitore të pikës së sulmit.
Ndërsa është regjistruar në video se municioni i fosforit të bardhë përdoret së bashku me predha artilerie shumë shpërthyese, thuhet se predhat e artilerisë lëshonin grimca që prodhonin tym të bardhë të dendur kur shpërthenin në ajër, dhe kjo ishte në përputhje me përdorimin e predhave të artilerisë M825 dhe M825A1.
Vendndodhja e një videoje tjetër që tregon përdorimin e fosforit, e shpërndarë në rrjetet sociale më 11 tetor, u përcaktua të ishte pranë Kullës së Bankës së Palestinës.
Amnesty International po shqyrton prova shtesë në lidhje me përdorimin e mundshëm të fosforit të bardhë në Izraelin verior dhe Liban.
Çfarë është fosfori i bardhë?
Tymi i fosforit të bardhë, i cili është i ndaluar të përdoret në zonat me popullsi të dendur civile sipas ligjit ndërkombëtar, mund të shkaktojë plagë të papritura në mushkëri dhe asfiksi kur thithet.
Fosfori i bardhë, i cili mund të shkaktojë djegie të shkallës së dytë dhe të tretë në lëkurë, merr lehtësisht zjarr kur bie në kontakt me oksigjenin. Kur përdoret si bombë, ai shkakton zjarre, si dhe një efekt shpërthyes.
Zjarret e shkaktuara nga bombat me fosfor të bardhë mund të përhapen në zona të mëdha dhe mund të vazhdojnë derisa fosfori në zonë të shterohet.
Është shumë e vështirë për të trajtuar ata që janë të ekspozuar ndaj fosforit të bardhë, i cili futet në trup përmes thithjes, kontaktit ose gëlltitjes. Fosfori i bardhë ngjitet në sipërfaqe dhe është gjithashtu i transmetueshëm. Kjo është arsyeja pse ata që trajtojnë lëndimet e shkaktuara nga bomba duhet të marrin trajnim të veçantë për të mbrojtur veten.
Ekspozimi periodik ndaj substancës mund të shkaktojë deformim të avancuar të kockës së nofullës dhe të shkaktojë thyerjen e saj.
– Fosfori i bardhë në të drejtën ndërkombëtare
Sipas Konventës së OKB-së për Armët Konvencionale (CCW), sulmet me armë ndezëse ajrore në zonat civile janë të ndaluara.
Nuk ka asnjë pengesë ligjore për përdorimin e tymit të emetuar nga fosfori i bardhë për qëllime të tilla si kamuflimi i njësive ushtarake në zona të hapura.
Nga ana tjetër, vazhdojnë diskutimet nëse fosfori i bardhë duhet të konsiderohet si krim lufte për shkak të efekteve dhe dëmeve që shkakton te njerëzit kur përdoret.
– Izraeli ka përdorur fosfor të bardhë edhe më parë
Në një raport të botuar në vitin 2010 mbi mosndëshkimin për shkeljet e rregullave të luftës në Gaza, Human Rights Watch (HRW) pati thënë se Izraeli përdori municion që përmbante fosfor të bardhë në operacionin “Plumbi i Derdhur” në Rripin e Gazës midis dhjetorit 2008 dhe janarit 2009.
Në raport, përdorimi nga Izraeli i municioneve që përmbajnë fosfor të bardhë në zonat me popullsi të dendur u përmend si një nga politikat e zbatuara nga liderët politikë dhe ushtarakë që çoi në shkelje të rregullave të luftës.
– Konflikti Izrael-Palestinë
Krahu i armatosur i Hamasit, Brigadat Izz ad-Din al-Qassam, nisën një sulm gjithëpërfshirës ndaj Izraelit në mëngjesin e 7 tetorit, i quajtur “Tufani i Aksasë”.
Ndërsa mijëra raketa u hodhën nga Gaza drejt Izraelit, grupet e armatosura palestineze bastisën dhe kapën portën kufitare Beit Hanun-Erez në kufirin Gaza-Izrael.
Grupet e armatosura më pas hynë prej andej në vendbanimet brenda Izraelit dhe ushtria izraelite nisi një sulm në Rripin e Gazës me dhjetëra avionë luftarakë.
Më shumë se 3.600 njerëz janë vrarë që nga shpërthimi i konfliktit më 7 tetor, duke përfshirë mbi 2.300 palestinezë dhe 1.300 izraelitë.
Po ashtu, është raportuar se 55 palestinezë janë vrarë dhe 619 persona janë plagosur në sulmet e forcave izraelite dhe kolonëve hebrenj në Bregun Perëndimor.
Nëntë gazetarë në Gaza dhe një reporter tjetër në Liban janë vrarë.
Krahas sulmeve intensive në Gaza, Izraeli ka ndërprerë furnizimin me ujë dhe energji elektrike në Gaza, duke përkeqësuar më tej kushtet e jetesës në një zonë që është përfshirë nën një rrethim paralizues që nga viti 2007.
/aa/
