Pyetja:
A mund ta dijë të ardhmen dikush tjetër pos Allahut?
***
Përgjigjja:
Falënderimi i takon Allahut.
Llojet e të padukshmes në Islam është dy llojesh:
1- Ajo që është absolutisht e padukshme dhe e panjohur. Askush nuk e njeh këtë lloj përveç Allahut. Për shembull, kjo përfshin njohurinë se kur do të fillojë Ora, kur do të bjerë shi, e kështu me radhë.
2- Ajo që është relativisht e padukshme dhe e panjohur, dija për të cilën fshihet nga disa njerëz dhe të tjerët e dinë atë. Kjo përshkruhet si e padukshme apo e panjohur në raport me atë që nuk e di dhe nuk është e panjohur apo e padukshme për atë që e di. Një person mund të mësojë për atë që është relativisht e padukshme ose nëpërmjet zbulesës, ose përmes përvojës jetësore, ose përmes shkencës empirike, ose mjeteve të tjera nëpërmjet të cilave ai mund të arrijë të dijë për atë që është e fshehur nga shumë njerëz, si për shembull zbulimi i asaj që është në thellësitë e oqeaneve, ose në shpellat e tokës ose në qiej.
Ibn Tejmije ka thënë: “Sa i përket asaj që disa njerëz e dinë, ajo është e padukshme (gajb) për ata që nuk e dinë atë, dhe shihet për ata që e dinë atë.” [1]
Në lidhje me ajetet: “(Ai është) Njohësi i të fshehtës dhe nuk ia zbulon [dijen] e Tij të fshehtës askujt, përveç atij që Ai ka miratuar për të dërguar.” (Xhin: 26–27)
Ibn Kethiri ka thënë: “Njohësi i të fshehtës dhe Ai nuk ia zbulon (dijen e) të fshehtës askujt, përveç atij që i ka miratuar të dërguarit – ky është si ajeti në të cilin Ai, qoftë i lartësuar, thotë: “dhe ata mos përfshini asgjë nga dituria e Tij, përveç asaj që Ai dëshiron.” (Bekare: 255) Në mënyrë të ngjashme, Ai thotë këtu se Ai e di të padukshmen dhe të dukshmen, dhe se asnjë prej krijimit të Tij nuk mund të mësojë për ndonjë gjë nga dituria e Tij, përveç asaj që Ai, qoftë i lartësuar, i zbulon atij. Prandaj Ai thotë: “dhe Ai nuk ia zbulon (dijen e) të fshehtës askujt, përveç atij që ka miratuar për të dërguar.” Kjo përfshin të dërguarit engjëllorë dhe njerëzor. [2]
Ibn Ashur ka thënë: “Allahu u zbulon disa gjëra disa prej të dërguarve të Tij për shkak të mesazhit që Ai dëshiron t’i dërgojë njerëzimit. Kështu ne mund të dimë se çështjet e padukshme që Allahu ua zbulon të dërguarve janë të një lloji që është pjesë e mesazhit; këto janë: çështjet e të padukshmes që Allahu ka dashur t’ua përcjellë njerëzve në mënyrë që ata të besojnë në to, ose të veprojnë sipas tyre; çështjet e padukshme që kanë të bëjnë me premtimin e shpërblimit dhe kërcënimin e dënimit, të cilat kanë të bëjnë me çështjet e botës tjetër ose me çështjet e kësaj bote; dhe atë që Allahu u tregon të dërguarve të Tij për çështjet e fshehta si dëshmi se ata janë vërtet të dërguar, siç janë ajetet në të cilat Ai, qoftë i lartësuar, thotë (interpretimi i kuptimit): “Bizantinët janë mundur në tokën më të afërt. Por ata, pas humbjes së tyre, do të mposhtin brenda tre deri në nëntë vjet.”
(Rum: 2–4)
Qëllimi i kësaj është që të dërguarit të fitojnë njohuri të sigurta, të qarta dhe të dobishme, sikur t’i kishin parë vetë këto çështje.” [3]
Për sa i përket asaj që u jepet disa prej të drejtëve të dijes së disa çështjeve të padukshme, ajo është me anë të kerames (nderimit të tyre) dhe mund të jepet nga disa prej tyre me anë të frymëzimit dhe të ngjashme. Ibn Tejmije ka thënë: “Mrekullitë dhe shenjat e evlijave (miqve të ngushtë të Allahut) janë pjesë e mrekullive dhe shenjave të profetëve, sepse ato vërtetojnë profetësinë e profetëve dhe vërtetojnë se ata janë vërtet profetë të vërtetë. Po të mos ishte kështu, këta njerëz nuk do të ishin evlija dhe nuk do të kishin ndonjë mrekulli (karamet). [4]
Disa nga dijetarët thanë se lejimi i evlijave të mësojnë për disa çështje të së padukshmes mund të ndodhë përmes engjëjve, kështu që është sikur ne të mësojmë për ngjarjet e botës tjetër, e cila është një çështje e së padukshmes, përmes të dërguarve. Kështu, kur flasim për të, nuk është njësoj si kur të dërguarit flasin për të.
Llojet e shpalljes:
Në lidhje me ajetet e përmendura, nuk ka asgjë në to për të mësuar për të padukshmen; përkundrazi ato i referohen frymëzimit që u jepet disa evlijave. Ndoshta ky është burimi i konfuzionit të pyetësit, sepse vargjet flasin për atë se përse i jepet dikujt tjetër përveç profetëve. Përgjigja për këtë është si më poshtë: zbulesa, frymëzimi është dy llojesh:
1. Shpallje në një kuptim të veçantë (shpallje), që është dërgimi i një të dërguari engjëllor te një profet ose të dërguar.
2. Shpallje në një kuptim të përgjithshëm (frymëzim), që është ajo që ndodh me disa prej evlijave, me engjëjt dhe me disa qenie të krijuara; kjo ndodh përmes frymëzimit, ëndrrave, e kështu me radhë. Ibn Tejmije ka thënë: “Jo kushdo që merr shpallje në kuptimin e përgjithshëm (frymëzim) është profet, sepse shpallja (frymëzimi) mund t’u dërgohet njerëzve të tjerë.” [5]
Dhe ai tha: “Në mënyrë të ngjashme, fjala “shpallje” mund të përdoret në një kuptim të përgjithshëm (që do të thotë frymëzim). Shpallja në kuptimin e përgjithshëm është ajo që mund të ndodhë me disa individë.” [6]
islamqa.com
———————————-
[1] Nubuvvat, 2/1022
[2] Tefsir Ibn Kethiri, 8/247
[3] Tahrir ue Tenvir, 29/248
[4] Nubuvvat, 2/824
[5] Nubuvvat, 2/690
[6] Mexhmu’at el-Mesail, Rashid Rida, 3/96
