Kur Lufta e Ftohtë përfundoi dhe udhëheqësit e Traktatit të Varshavës u tërhoqën nga vendi i ngjarjes, anëtarët e tjerë të aleancës duhej të kujdeseshin për veten e tyre. Kur Jugosllavia u shpartallua dhunshëm, 15 shtete sovrane dolën nga shpërbërja e Bashkimit Sovjetik.
Hungaria, Polonia, Bullgaria, Rumania dhe shtetet baltike vendosën rrugën e tyre drejt Perëndimit. Pothuajse të gjithë ish-anëtarët e Traktatit të Varshavës ishin në trazira ekonomike dhe politike.
Duke u gjendur në një hegjemoni të papritur dhe të pakrahasueshme në arenën ndërkombëtare, SHBA-ja deklaroi veten se ishte “xhandarmëria” e botës. I etiketuar si “rendi i ri botëror”, ky sistem ndërkombëtar njëpolar i periudhës së pas Luftës së Ftohtë u mundësoi Shteteve të Bashkuara të pushtojnë Somalinë, Afganistanin, Irakun dhe Jemenin pa u ndëshkuar.
Një nga ndryshimet themelore që ndodhi në sistemin ndërkombëtar ishte dobësimi i ligjit dhe institucioneve ndërkombëtare.
Kombet e Bashkuara u shndërruan në një platformë ndërkombëtare, të cilën administrata amerikane e abuzoi për të legjitimuar pushtimet e saj ushtarake.
Edhe ish-sekretari amerikan i Shtetit, Colin Powell deklaroi se ai ishte mashtruar nga Agjencia Qendrore e Inteligjencës (CIA) për të paraqitur prova të fabrikuara në lidhje me prodhimin e armëve të shkatërrimit në masë të Irakut në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së.
NGRITJA E RUSISË
Atëherë kur SHBA-ja i shpalli luftë terrorit, Rusia doli në skenën botërore gjatë krizës siriane.
Për shkak të hezitimit të administratës së ish-presidentit amerikan, Barak Obama, Rusia është shfaqur si një rival ushtarak i SHBA-së në Mesdheun Lindor.
Përveç Rusisë, rritja e Kinës si një superfuqi në sistemin ndërkombëtar tregoi se sistemi ndërkombëtar njëpolar është zëvendësuar me një sistem ndërkombëtar shumëpolar dhe shumëdimensional.
Falë rëndësisë së saj gjeopolitike, Turqia ka dalë në skenë si një fuqi rajonale me aftësinë për të ndikuar në rrjedhën e politikës ndërkombëtare.
Samiti i NATO-s ishte gjithashtu vendimtar në lidhje me marrëdhëniet midis Turqisë dhe Shteteve të Bashkuara, duke pritur takimin e parë dypalësh ballë për ballë midis Presidentit turk, Rexhep Tajip Erdogan dhe Presidentit amerikan, Joe Biden.
KARTAT TURKE
Çështjet e mëposhtme forcojnë shumë dorën e Turqisë në këtë takim:
– Duke pritur 5 milionë refugjatë sirianë, Turqia luajti një rol kaq aktiv gjatë luftës civile siriane saqë është bërë një nga katër lojtarët kryesorë në krizën siriane.
– Mbështetja e pandërprerë e Turqisë për Qeverinë e Pajtimit Kombëtar të Libisë të njohur nga OKB-ja (GNA) i bëri lojtarët e tjerë në rajon të bashkëpunojnë me GNA-në.
– Turqia arriti të mbrojë të drejtat e saj ndërkombëtare në Mesdheun Lindor falë vullnetit dhe kapacitetit të saj për të garantuar traktatin e saj me qeverinë libiane përsa i përket juridiksionit detar.
– Mbështetja teknike dhe diplomatike e Turqisë për Azerbajxhanin ndryshoi rrjedhën e luftës në Nagorno-Karabakh. Pas fitores së Azerbajxhanit, u krijua një kanal territorial midis Turqisë dhe shteteve turke. Për shkak të ekspansionizmit të Kinës, si SHBA-ja ashtu edhe Rusia kanë një opinion të lartë për ndikimin e Turqisë mbi vendet turke.
– Meqenëse vendet baltike e konsiderojnë Rusinë si një kërcënim, ata i japin rëndësi qëndrimit të Turqisë në Krime.
– Edhe pse SHBA-ja ofron mbështetje të padiskutueshme për sigurinë e Izraelit, qeveria izraelite kërkon mbështetjen e Turqisë për të normalizuar marrëdhëniet me vendet e Lindjes së Mesme.
– Duke mbajtur një nga ushtritë më të mëdha të NATO-s, Turqia është një anëtare e domosdoshme e aleancës. Pa Turqinë, kapaciteti i NATO-s për parandalim do të zvogëlohej shumë.
– Edhe pse Rusia dhe Turqia kanë interesa konfliktuale në një numër çështjesh ndërkombëtare, Rusia respekton Turqinë si një fuqi rajonale.
-Pavarësisht qëndrimit të njëanshëm të burokracisë amerikane kundër Turqisë, takimi Erdogan-Biden krijoi një perspektivë pozitive për marrëdhëniet Turqi-SHBA..
Ashtu si Presidenti rus Vladimir Putin, edhe Presidenti amerikan, Joe Biden duket se e vlerëson efektivitetin e Turqisë si një fuqi rajonale në politikën ndërkombëtare.
