75 citimet frymëzuese nga Malcolm X

Ashtu siç Justin Worland për Time në 50-vjetorin e vrasjes së Malcolm X, “trashëgimia e tij është rritur pas vdekjes së tij, nga reputacioni i rrezikshëm i njërit që ngacmonte sentimentin e turmave në një ikonë amerikane.” Ky transformim sot është evident, në atë që do të ishte ditëlindja e 94-të e liderit me influencë Malcolm X.

Malcolm X ishte një ministër amerikan mysliman dhe aktivist për të drejtat e njeriut. Për admiruesit e tij ai ishte një mbrojtës i të drejtave të njerëzve me ngjyrë, një njeri i cili ‘paditi’ Amerikën në mënyrën më të ashpër për krimet e saj kundër njerëzve me ngjyrë të Amerikës; shpifësit e akuzonin për predikimin e racizmit dhe dhunës.

Ai kujtohet si një nga njerëzit më të mëdhenj influencuesë në historinë e afro-amerikanëve.

Nga një njeri i cili shpenzoi vitet e tij si avokat i lirisë universale, ja disa shprehje të mençura ku njerëzit e të gjitha etnive dhe besimeve mund të gjejnë inspirim.

1. Bëhu paqësorë, bëhu i sjellshëm, iu nënshtro ligjit, respekto secilin; por nëse ndokush vë dorë mbi ty, e dërgo tek varrezat.
2. Nuk ka gjë më të mirë se mjerimi. Çdo humbje, çdo thyerje zemre, çdo humbje, përmban farën e vetë, mësimin e vetë në atë si të përmirësoni përmbushjen herën tjetër.
3. Njeriu i cili nuk ngrihet për asgjë do të dështojë për çdo gjë.
4. Jam për të vërtetën, pavarësisht kush e thotë atë. Jam për drejtësi, pavarësisht kush është për ose kundër.
5. Askush nuk mund të u japë lirinë. Askush nuk mund të u japë barazinë ose drejtësinë ose çfarëdo qoftë. Nëse je burrë, e merr atë.
6. Nëse nuk ke asnjë kritik nuk do të kesh asnjë sukses.
7. Unë as nuk e quaj dhunë kur është në vetëmbrojtje; E quaj inteligjencë.
8. Besoj në njerëzit dhe se të gjithë njerëzit duhet të respektohen si të tillë, pavarësisht ngjyrës.
9. E ardhmja u takon atyre që përgatiten për të sot.
10. Nuk je gati për të vdekur për të, largoje fjalën “liri” nga fjalori yt.
11. Më tregoni një kapitalist, do ju tregoj një thithës
12. Jo-dhuna është në rregull përderisa funksionon.
13. Nuk mund ta ligjësosh vullnetin e mirë – ai vije përmes edukimit.
14. Amerika është vendi i parë… që në të vërtetë mund të ketë revolucion pa gjak.
15. Historia dëshmon që njeriu i bardhë është dreq.
16. Kam bërë shumë gjëra si musliman për të cilat më vije keq tani.
17. E gjitha që kisha kundër hebrenjve ishte se aq shumë hebrenj në të vërtetë ishin hipokritë në deklaratat e tyre të të qenit miq të njerëzve të zi amerikanë.
18. Amerika a bardhë është në pakicë.
19. Nëse fletëvotimet nuk funksionojnë, plumbat do të funksionojnë.
20. Historia nuk është urrejtje.
21. Edukimi është pasaporta ynë për të ardhmen, për atë e nesërmja u takon njerëzve të cilët përgatiten për atë sot.
22. Nganjëherë duhesh kapur pushkën për të lëshuar pushkën.
23. Njerëzit nuk e kuptojnë si e tërë jeta e njeriut mund të ndryshohet nga vetëm një libër.
24. Nuk mund të e ndash paqen prej lirisë meqë askush nuk mund të jetojë në paqe përveç nëse e ka lirinë.
25. Islami i vërtetë më mësoi se nevojiten të gjithë përbërësit ose karakteristikat religjioze, politike, ekonomike, psikologjike e racore për të bërë Familjen Njerëzore dhe Shoqërinë Njerëzore të plotë.
26. Fuqia asnjëherë nuk merr një hap prapa përveç përballë fuqisë.
27. E vërteta është një anë e të shtypurve
28. Të ngecurit nuk është dështim.
29. Nuk ka asgjë në librin tonë, Kur’anin, që na mëson të vuajmë në paqë. Religjioni ynë na mëson të jemi inteligjentë. – “Porosi për Grass Roots,” fjalim, Nëntor 1963, Detroit (publikuar tek Fjalimet e Malcolm X, ch. 1, 1965).
30. Amerika në tërësinë e vetë është izoluese dhe raciste. Është më e mbuluar në veri, por është njëjtë.
31. Jam i bekuar të vizitoja Qytetin e Shenjtë të Mekës.
32. Kur të jetuarit në geto duket normal, s’ke turp, s’ke privatësi.
33. Nuk ke revolucion paqësorë. Nuk ke revolucion ktheje-faqen. Nuk ekziston gjë të tillë si revolucioni i padhunshëm.
34. Nuk mund t’i urresh rrënjët e një peme dhe të mos e urresh pemën. Nuk mund të e urresh Afrikën e të mos e urresh veten.
35. Nëse ke qen, unë duhet pasur qen. Nëse ke pushkë, unë duhet pasur pushkë. Nëse ke klub, unë duhet pasur klub. Kjo është barazi.
36. Amerika predikon integrim dhe praktikon izolim.
37. Koha është më me rëndësi për mua se largësia.
38. Bëje punën tënde më të mirë.
39. Nuk je aq i verbër me patriotizëm saqë nuk mund të përballesh me realitetin. Gabim është gabim, pavarësisht kush e bën ose e thotë.
40. Ne të gjithë duam pulë.
41. Vetëm gabimet ishin të miat.
42. Integrimi nuk do ta kthejë njeriun nga varri.
43. Jo, ne nuk jemi kundër të bardhëve. Por nuk kemi kohë për njerëzit e bardhë. I bardhi është tanimë në majë, njeriu i bardh është tanimë shefi… Ai ka qytetari të klasës së parë. Kështu që jeni duke humbur kohën duke folur me njeriun e bardhë. Ne jemi duke punuar në njerëzit tonë.
44. Kam më shumë respekt për njeriun i cili më le të di ku qëndron, edhe nëse është gabim. Se për atë i cili vije si një engjëll dhe nuk është asgjë veçse djall.
45. Qenia më e fortë e medieve. Ato kanë fuqinë të bëjnë të pafajshmin të fajshëm dhe të bëjnë të fajshmin të pafajshëm, dhe kjo është fuqi. Sepse ato kontrollojnë mendjet e masave.
46. Revolucioni i zezakëve (negro) kontrollohet nga të liberalët e bardhë dhelparak, nga vetë qeveria. Por Revolucioni i të Zinjve kontrollohet vetëm nga Zoti. – Fjalim, 1 Dhjetor, 1963, New York City
47. Besoj në religjionin i cili beson në liri. Çdo herë që duhet të pranoj një religjion i cili nuk më le të luftoj betejë për popullin tim, them në ferrë me atë religjion.
48. Jam për dhunë nëse jo-dhuna do të thotë ne vazhdojmë të shtyjmë zgjedhjen e problemit të ë zinjve amerikanë sa për të shmangur dhunën.
49. Pa edukim, nuk je duke shkuar askund në këtë botë.
50. Nuk duhet të jesh burrë për të luftuar për liri. E gjitha që duhet të bësh është të jesh qenie e mençur njerëzore.
51. Besoj në vëllazërinë e njerëzve, të gjithë burrave, por nuk besoj në vëllazërinë me cilindo i cili nuk do vëllazëri me mua. Besoj në trajtimin e njerëzve drejtë, por nuk do të humbi kohën duke u munduar të trajtoj ndokënd drejtë i cili nuk di si të kthejë trajtimin. – fjalim, 12 Dhjeto, 1964, New Yourk City
52. Pavarësisht bindjeve të mia të forta, gjithmonë kam qenë njeri i cili tenton të përballet me faktet dhe të pranojë realitetin e jetës si një përvojë të re dhe shpalosje të diturisë. Gjithmonë kam ruajtur një mendje të hapur, fleksibilitet i cili duhet të shkojë dorë më dorë me çdo formë të kërkimit inteligjent të së vërtetës.
53. I ki zili të verbrit dhe e bënë të pamundur që ata të mendojnë qartë.
54. Historia është kujtesë e njerëzve dhe pa kujtesë, njeriu është i ulur në pozitën e kafshëve më të ulëta.
55. Izolimi është ajo e cila është detyruar mbi të dobëtin nga i forti. Ndarja behet vullnetarisht nga dy të barabartë.
56. Të kesh qenë një herë kriminel nuk është turp. Të mbetesh kriminel është turpi.
57. Askush nuk duhet mësuar të ziun amerikan të e kthej faqen tjetër, përveç nëse ndonjëri mëson të bardhin amerikan të kthejë faqen tjetër.
58. Islami i vërtetë më ka mësuar mua se akuzimi i përgjithshëm i të gjithë njerëzve të bardhë është gabim sikur që është gabim akuzimi i përgjithshëm kundër të zinjve.
59. Njeriu i bardhë, në shtypin e tij, do të më identifikojë me ‘urrejtje’.
60. Për mua, ‘X’ im ka zëvendësuar mbiemrin ‚Little‘ të zotëriut të bardhë të robërve, mbiemër të cilin ndonjë sy kaltër i quajtur Little i ka imponuar paraardhësve të mi.
61. Unë dua t’i largoj zezakët (negro) jashtë getos dhe t’i vendoj ata në fqinjësi të mirë në shtëpia të mira.
62. Nëse e kthen faqen tjetër, mund të jesh i robëruar për 1000 vite.
63. Nuk ka më shumë izolim në Afrikën e Jugut më shumë se në Shtetet e Bashkuara.
64. Nuk do të organizojmë asnjë zezak të jetë demokrat ose republikan sepse që të dyja na kanë shitur. Që të dyja na kanë shitur; të dyja partitë na kanë shitur. Të dyja partitë janë raciste, dhe Partia Demokratike është më raciste se Partia Republikane.
65. Fuqia në mbrojtje të lirisë është më e madhe se fuqia në të mirë të tiranisë dhe shtypjes, sepse fuqia, fuqia e vërtetë, vije nga bindja jonë e cila prodhon veprime, veprime të pa kompromis.
66. Pa arsimim, nuk ke ku shkon në këtë botë.
67.  Nuk mund ta ndash paqen nga liria sepse askush nuk mund të jetë në paqe derisa nuk ka lirinë.
68. Kurdoherë që sheh dikë më të suksesshëm se veten, ai po bën diçka që ti nuk po e bën.
69. Nëse nuk ngrihemi për një kauzë, mund të humbasim për çdo gjë.
70. Ji paqtor, i sjellshëm, bindju ligjit, respekto këdo; por nëse dikush vë dorë mbi ty, dërgoje në varreza.
71. Alma Materi im ishin librat, një bibliotekë e mirë…Mund të më shkonte e gjithë jeta duke lexuar vetëm për të shuar kurreshtjen.
72. Zakonisht kur njerëzit janë të trishtuar, ata nuk bëjnë asgjë. Thjesht qahen. Por kur janë të zemëruar, sjellin ndryshimin.
73. Nuk ke pse të bëhesh një njeri që lufton për liri. Gjithçka që të duhet të bësh është të jesh një qënie njerëzore inteligjente.
74. Sikur ta dija qysh herët në jetë që nëse do diçka, duhet të lëvizësh gurët për të.
75. Arsimimi është pasaporta jonë për të ardhmen, që e nesërmja t’u përkasë njerëzve që përgatiten sot për të.