“Ai është i talentuar, por a i bën më të mirë anëtarët e ekipit të tij?”
Kur përgjigja në këtë pyetje është po, atëherë ne e dimë se kemi një udhëheqës të mirë. Është dikush që është në gjendje të maksimizojë potencialin, të frymëzojë dhe të krijojë një mjedis ku të gjithë kënaqen të bashkëpunojnë.
Kur përgjigjja për këtë pyetje është jo, zakonisht ky duhet të paraqes një flamur të kuq. Liderët e tillë në vend që të aktivizojnë një grup, ata e thithin energjinë nga grupi. Ata janë personalitete rraskapitëse. Ata pëlqejnë të bëjnë gjëra për veten e tyre – idetë e tyre, vendimet e tyre dhe drejtimin e tyre. Të gjithë të tjerët duhet të hyjnë në bord.
Kjo vjen nga një mentalitet i mungesës dhe pamjaftueshmërisë, ose nga ajo që Liz Wiseman e quan një zvogëlues.
Të dyja rastet janë të lehta për t’u dalluar, por nuk është ky fokusi ynë.
Çfarë ndodh kur ne jemi zvogëluesit dhe nuk e kuptojmë? Po sikur të mos e kuptojmë sepse po veprojmë me sinqeritet dhe me synimin për të qenë shumëfishues? Dhe për ta bërë një hap më tej, po sikur të ndjekim këshillat që gjejmë zakonisht në librat e menaxhimit?
Ky është një territor zvogëlues aksidental dhe është një vend i rrezikshëm për të qenë në të.
Njeriu i ideve
Ky është personi që vjen gjithmonë me ide të reja dhe zgjidhje inovative. Ata kanë njëqind ide të ndryshme për gjithçka. Jepu atyre një problem, ata do të krijojnë një ide për të.
Kur njeriu i idesë bëhet lider, ai përdor idetë e tij për të krijuar një vizion për ekipin. Problemi është se njeriu i idesë nuk mund ta përmbajë veten.
Një ditë ai shfaqet me një ide për të rinovuar shkollën e së dielës. Ekipi hyn në bord dhe fillon të punojë për të. Pastaj javën tjetër ai shfaqet me një ide për një shkollë me kohë të plotë. Mësimi ndryshon kursin dhe fillon të punojë për këtë. Pastaj javën tjetër ai shfaqet me një ide për një program pas shkollës.
Vërshimi i këtyre ideve tenton të pushtojë një ekip dhe ata do të luftojnë për të vazhduar. Ata do të mësojnë të mbyllen rreth idesë dhe të mos punojnë drejt asnjërit prej tyre.
Në këtë mënyrë, djali i idesë zvogëlon aksidentalisht ekipin rreth tij.
Nëse jeni një djalë idesh, krijoni një rezervuar për idetë tuaja. Shkruajini ato ose përcjellni diku. Ndani ato me ekipin vetëm kur të jeni gati që ata të ndërmarrin veprime. Sigurohuni që të kërkoni ide nga ekipi juaj, si dhe rreth detyrës për të cilën po punoni.
Reaguesi i Shpejtë ose Shpëtimtari
Përgjigja e shpejtë është gjithmonë e gatshme. Dërgojuni një email në orën 2 të mëngjesit dhe ata do të përgjigjen brenda 15 minutave. Kur dikush është duke luftuar, ky person hidhet për ta rregulluar atë çështje.
Udhëheqësit duan të jenë të disponueshëm dhe të arritshëm. Ata duan të bëjnë atë që munden për të ndihmuar ekipin e tyre të ketë sukses.
Ndërsa ekipet vlerësojnë një lider që ngjitet përpjetë, ai mund të krijojë një ndjenjë të pashëndetshme varësie. Njerëzit do të tërhiqen kur e dinë se përpjekjet e tyre nuk janë të nevojshme, sepse udhëheqësi është gjithmonë aty për të shpëtuar ditën.
Kjo është ajo që shpesh bën që një lider të ndihet i mbingarkuar ose të ketë shumë gjëra në pjatën e tij.
Në vend të kësaj, adoptoni një strategji për të pritur që anëtarët e ekipit të marrin goditjen e parë përpara se të hidhen brenda. Shikoni t’i stërvitni njerëzit nëpër situata në vend që t’i bëni punët për ta. Do të jetë e vështirë të lirohesh dhe të fuqizosh të tjerët në këtë mënyrë, por është një rregullim i nevojshëm për të parandaluar djegien e mëvonshme.
Optimisti
Optimizmi nuk është vetëm një cilësi thelbësore e udhëheqjes, por është edhe sunet.
Në një botë ku pothuajse çdo përpjekje e mirë përballet me kritika dhe urrejtje, optimizmi është një komponent i domosdoshëm që drejtuesit duhet ta rrënjosin në ekipet e tyre.
Megjithatë, ekziston një kurth për të rënë në optimizëm naiv. Ky është një person që humbet kontaktin me mënyrën se si t’i trajtojë problemet. Ata kanë besim të tepruar të paarsyeshëm se gjërat gjithmonë do të funksionojnë dhe nuk do të mundohen nga gjërat e vogla. “Mos u shqetësoni për këtë” është paterica që ata përdorin për t’u marrë me çdo çështje të vështirë. Njerëzit humbasin kontaktin me këtë udhëheqës dhe largohen.
Optimizëm i ekuilibruar do të thotë t’i kushtosh vëmendje detajeve, problemeve dhe betejave. Gjeni mënyra për të vlerësuar përpjekjet e njerëzve. Pranoni dhe vini në dukje mundësitë e dështimit. Ju mund të planifikoni dhe identifikoni dështimet e mundshme duke ruajtur ende një këndvështrim të përgjithshëm optimist.
Perfeksionisti
Le të sigurohemi që t’i bëjmë gjërat në mënyrën e duhur. Ne duhet t’i bëjmë gjërat me ihsan (përsosmëri) dhe të mbajmë standarde të larta.
Ne shohim shumë punë në komunitet që ‘dërgohen me postë’ ose vuajnë nga standarde të ulëta. Kërkohet një përpjekje më e mirë dhe vëmendje ndaj detajeve.
Kur një udhëheqës është një perfeksionist, mund t’i bëjë njerëzit të ndihen të kritikuar padrejtësisht. Krijon një element se “pavarësisht se çfarë bëj, nuk është mjaft e mirë”. Kjo bën që njerëzit të zhgënjehen ose të humbasin interesin.
Udhëheqësit duhet të punojnë për të vendosur pritshmëritë qysh herët. Përcaktoni se si duket një rezultat i suksesshëm. Shpjegoni qartë se si duket një përpjekje mesatare, si duket objektivi ynë dhe si duket një punë e shkëlqyer. Pasi ta bëni këtë, frenojeni dëshirën tuaj për të vazhduar të ndryshoni dhe përsosni, përndryshe ju do të humbni mundësinë që të nxirrni më të mirën e ekipit tuaj.
Mbrojtësi
Ky është një person që ka një kujdes dhe shqetësim kaq të thellë për komunitetin dhe përgjegjësinë e tij, saqë bënë gjithçka që është e mundur për të shmangur çdo lloj dështimi apo dëmtimi që i ndodh.
Ky është një komponent i udhëheqjes së mirë, veçanërisht kur marrim parasysh aspektet e amanetit (besimit) në lidhje me shpenzimin e fondeve të dhuruara ose marrjen e vendimeve në një cilësi të zgjedhur në emër të një komuniteti.
Përqendrimi i tepërt në mbrojtje mund të ngecë në rritje. Ne e shohim shpesh këtë lojë kur bëhet fjalë për përfshirjen e të rinjve. Njerëzit vënë në dukje papërvojën ose prirjen e tyre për të dështuar, dhe kështu nuk arrijnë t’i fuqizojnë ata.
Të kesh një qëndrim mbrojtës është i nevojshëm kur bëhet fjalë për disa elementë të përgjithshëm, si pajtueshmëria, qeverisja dhe ruajtja institucionale. Jashtë kësaj, një lider me një mentalitet mbrojtës duhet të kërkojë mënyra për të krijuar hapësira ku njerëzit mund edhe të dështojnë, por që situata të jetë nën kontroll të sigurt. Jepuni atyre projekte me rrezik më të ulët dhe lejojini të mësojnë nga përvoja. Kini më shumë transparencë me organizatën rreth disa prej sfidave me të cilat përballeni, në mënyrë që ata të kuptojnë më mirë vlerësimet e rrezikut që po bëni.
Zhvillimi i lidershipit është një proces i vazhdueshëm. Është thelbësore të jeni në një cikël të vazhdueshëm vetëvlerësimi dhe kërkimi të komenteve, në mënyrë që të mund të merrni një përfaqësim të saktë se si njerëzit reagojnë ndaj udhëheqjes suaj.
Omar Usman | Qalam Institute
Solli në gjuhën shqipe: kohaislame.com
