Nga: ardhmeriaonline
Vërtetësia e profetit Muhamed a.s
Vërtetësia e profetit Muhamed a.s
NGA JAMAL BADAWI
HYRJE
Asnjeri nuk ka pasur një ndikim pozitiv aq të madh dhe të vazhdueshëm në historinë e njeriut sa Profeti Muhamed (a.s.).
Në mënyrë paradoksale, asnjë profet nuk është përgojuar padrejtësisht sa Profeti Muhamed. Duke vënë në dukje dhe duke e kritikuar këtë paragjykim të hershëm, Karen Armstrong në librin e saj ka shkruar një kapitull për profetin me titull “Muhamedi: Armiku”.
Disa kanë argumentuar se profeti Muhamed nuk ka nevojë të mbrohet, përderisa nuk është fajtor dhe akuzat ndaj tij nuk janë të drejta. Kjo është e vërtetë për ata, të cilët besojnë me vendosmëri tek ai dhe mendojnë se nuk kanë nevojë të konfirmojnë atë që e besojnë tashmë. Megjithatë, ky besim i fortë, që kanë myslimanët, nuk mjafton për t’i bindur jomyslimanët, të cilët kërkojnë argumente më bindëse, sesa thjesht deklarimet e besimit që bëjnë myslimanët.
Për më tepër, vetë Kurani, e mbron profetin Muhamed kundër disa akuzave të rreme, pa lënë të kuptohet se ai është i fajshëm apo i akuzuar drejtësisht. Kjo e bën të lejuar, për të mos thënë të detyrueshme, nga ana e një studiuesi objektiv, t’i analizojë këto paragjykime të supozuara dhe karakterizime të pasakta, para se të krijojë mendimin e tij. Ndoshta pasaktësia më e zakonshme është mohimi i deklarimit nga Profeti Muhamed se është profet universal dhe i fundit dhe se është i Dërguari i Allahut për gjithë njerëzimin. Kjo lidhet edhe me ata autorë, të cilët flasin pozitivisht për të si një reformues dhe drejtues me shumë ndikim, por jo si profet.
Një pasaktësi tjetër është të pretendosh se ai, karakteri dhe veprimet e tij nuk përputhen me ato të një profeti të Zotit. Gjithashtu, pasaktësi tjetër është të refuzosh profecinë e tij mbi bazat se mësimet e tij, mund të mos e kenë origjinën nga Zoti dhe si të tilla përmbajnë “gabime”, ose “pamjaftueshmëri” , të cilat nuk janë karakteristika të shpalljes së shenjtë. Ky artikull përqendrohet në çështjen e parë: në analizën e deklarimit të profecisë nga ana e tij.
Ky artikull është për lexuesit myslimanë, po ashtu edhe për ata të komuniteteve të tjera, veçanërisht për të krishterët dhe hebrenjtë, për t’i ndihmuar ata të meditojnë për perspektivën myslimane në lidhje me këtë temë të rëndësishme. Gjithashtu është për myslimanët, të cilët janë të përfshirë në shpjegimin, përçimin dhe transmetimin e mesazhit të Islamit te personat, të cilët u përkasin komuniteteve të tjera fetare.
Metodologjia
Nuk ka dyshim se profeti Muhamed ka deklaruar vazhdimisht se ai ishte profeti i fundit i Zotit. Nuk ka dyshim se ai solli treguesin më të rëndësishëm të vërtetësisë së fjalëve të tij, Kuranin si fjala hyjnore e Zotit.
Në një hadith të vërtetë ai ka thënë: “Çdo profeti i është dhënë [një shenjë ose mrekulli nga Allahu] me të cilën i drejtoi njerëzit që të besojnë te ai [d.m.th. te vërtetësia e tij si profet]. Megjithatë mua mu dha një shpallje [Kurani]. Prandaj, shpresoj prej Allahut se do të kem numrin më të madh të ndjekësve në Ditën e Gjykimit”. (Sahih Muslimi)
Vetë Kurani është dëshmitar për këtë, siç do të tregohet më poshtë. Si rrjedhim, pyetja kryesore është: “Si mund të ndihmojë analizimi i Kuranit për t’u përgjigjur për pyetjen e profecisë së Muhamedit? Në përgjigje të kësaj pyetjeje do të analizojmë të dhënat e brendshme dhe të jashtme, të cilat lidhen me çështjen e profecisë.
Me “të dhëna të brendshme”, u referohemi të dhënave nga Kurani, ose të dhënave të tij për këtë burim.
Me “të dhëna të jashtme” u referohemi të dhënave, të cilat bazohen te arsyeja dhe burimet e tjera jashtë tekstit kuranor, të cilat mbështesin [ose mohojnë] burimin hyjnor të konfirmuar.
Nëse të dyja llojet e pohimeve kanë baza të forta, legjitimiteti i profecisë së Muhamedit vërtetohet me saktësi.
Të dhënat e brendshme u referohen pohimeve të bëra nga Kurani për burimin e tij. Këto të dhëna të supozuara janë një kusht i nevojshëm, por i pamjaftueshëm, për të pranuar vlefshmërinë e deklarimeve të tilla për ata, të cilët nuk besojnë akoma te Islami. Është një kusht i nevojshëm, sepse nuk ka kuptim të kërkosh të dhëna të jashtme, nëse pohimi i profecisë ose i burimit të shpalljes së Kuranit nuk është bërë që në fillim. Megjithatë, të dhënat e brendshme mund të mos jenë kushte të mjaftueshme për të pranuar pohimet nga ana e jomyslimanëve, të cilët kërkojnë të vërtetën dhe bindjen e plotë. Si të tilla, të dhënat e brendshme janë të nevojshme për të verifikuar këto pohime. Artikulli vazhdon me një analizim të të dhënave të brendshme.
Të dhënat e brendshme
A thuhet në Kuran se ai është shpallje nga Zoti? Kjo nuk mungon në Kuran. Kjo mund të vihet re në të paktën tre kategori të vargjeve kuranore:
I. Vargjet që pohojnë burimin hyjnor të Kuranit. Më poshtë citohen disa shembuj: “Ai, që ia shpalli Furkanin (Kur’anin, dallues të së vërtetës nga e pavërteta) robit të vet (Muhammedit) që të bëhet pejgamber i botës (këshillues), është i madhëruar” (El-Furkan 25, 1) . “Ne me madhërinë Tonë e shpallëm Kur’anin dhe Ne gjithsesi jemi mbrojtës të tij” (El-Hixhr 15, 9). “E edhe ai (Kur’ani) është shpallje (zbritje) e Zotit të botëve. Atë e solli shpirti besnik (Xhibrili). (E solli) Në zemrën tënde, për të qenë ti prej atyre që tërheqin vërejtjen (pejgamber)” (Esh Shuara 26, 192-4). “(Kjo është) Shpallje nga Ai që krijoi tokën dhe qiejt e lartë” (Ta-Ha 20, 4).
2. Vargjet, të cilat mohojnë se ka ndonjë burim tjetër të Kuranit, përveç Zotit. Disa shembuj janë cituar më poshtë:
“Nuk është e logjikshme të mendohet se ky Kur’an është i trilluar prej dikujt pos Allahut, por është vërtetues i asaj (shpalljes) që ishte më parë, dhe sqarues e komentues i librit. Nuk ka farë dyshimi se është (i zbritur) nga Zoti i botëve” (Junus 10, 37).
“Dhe, kur ti nuk u sjell atyre ndonjë mrekulli (që e kërkojnë), thonë: “Përse ti nuk e trillove vetë?” Thuaj: “Unë (nuk trilloj) i përmbahem vetëm asaj që më shpallet nga Zoti im, ky (Kur’ani) është argument (me të cilin ndriçohen zemrat) nga Zoti juaj, është udhërrëfyes dhe mëshirë për popullin që beson” (El-Araf 7, 203).
“Dhe kur atyre u lexohen ajetet Tona të qarta, ata që nuk besojnë takimin Tonë (ringjalljen), thonë: “Sillna një Kur’an tjetër, ose ndryshoje këtë!”. Thuaj: “Mua nuk më takon që ta ndryshoj vetë, unë e përcjell vetëm atë që më shpallet, unë nëse kundërshtoj Zotit tim i frikësohem dënimit të një Ditës së madhe” (Junus 10, 15).
2. Vargjet, stili i të cilave tregon se folësi nuk është profeti por vetë Zoti. Shembuj për këtë janë: “Ne krijuam qiejt e tokën dhe gjithë çka ka ndërmjet tyre brenda gjashtë ditësh dhe Ne nuk ndiem lodhje” (Kaf 50, 38). “Ne e patëm dërguar Musain me argumentet tona te faraoni dhe rrethi i tij, e ai tha: “Unë jam i dërguari i Zotit të gjithësisë!” (Ez-Zuhruf 43, 46).
Citimet e mësipërme nga Kurani dhe shumë citime të tjera janë pasqyruar gjithashtu në shumë hadithe. Ato e bëjnë shumë të qartë se të dhënat e brendshme për natyrën e shpalljes hyjnore të Kuranit janë shumë të qarta dhe të pagabueshme.
Këto të dhëna janë një tregues i profecisë së profetit Muhamed, një bazë e pranuar përgjithësisht në Islam. Megjithatë, siç u diskutua më parë në këtë artikull, të dhënat e brendshme janë një kusht i nevojshëm, por jo i mjaftueshëm për të vërtetuar konfirmimin e profecisë së Muhamedit, të paktën në mendjen e atyre, të cilët janë skeptikë jo në mënyrë të tepruar dhe jo tepër cinikë. Në këtë rast, është e nevojshme të shqyrtojmë dhe të vlerësojmë gjithashtu të dhënat e brendshme. Ato do të diskutohen në vijim.
Të dhënat e jashtme
Të dhënat e jashtme të burimit hyjnor të Kuranit mund të trajtohen në dy nivele: mohimi dhe pohimi. Me anë të mohimit nënkuptohet të hetosh nëse ka ndonjë shpjegim tjetër praktik dhe më të mirë të burimit të Kuranit. Pohimi, nga ana tjetër, i referohet hetimit nëse ka të dhëna pozitive racionale e të forta për të mbështetur pohimin e origjinës së tij hyjnore. Aspekti i mohimit do të kufizohet në diskutimin dhe vlerësimin e shpjegimeve më të zakonshme alternative të burimit të Kuranit. Vazhdon….
Vepra të cituara:
Armstrong, Karen. Muhammad: a Biography of the Prophet. Harper: San Francisco, 1993
Dr. Jamal Badawi është profesor në Universitetin e Shën Mërisë në Halifaks, Kanada, ku aktualisht jep mësim në fushën e menaxhimit dhe të studimeve fetare. Ai është autor i disa punimeve për aspekte të ndryshme të Islamit.
Urdhra të tillë jepen në Kuran si urdhra të Zotit dhe jo si përfundimet dhe shqetësimet e vetë profetit. (Shihni El-Maide 5, 93; At-Tekvir 81, 8)
Tani le të analizojmë këtë supozim:
1. Gjatë gjithë kohës që ishte profet, Muhamedi (a.s.) thoshte qartë dhe vazhdimisht se Kurani nuk ishte fjala e tij dhe se ai çdo fjalë të tij e kishte marrë nëpërmjet engjëllit Xhibril.
Të thuash, të nënkuptosh ose të hedhësh fjalën se profeti ishte autori i Kuranit dhe jo Zoti, do të thotë të shpifësh për të. Ky supozim është krejtësisht kontradiktor me reputacionin e tij që bëri që njerëzit e tij ta quanin “Al-Ameen”, që do të thotë “i vërteti, i besuari”.
Kur profetit Muhamed filloi t’i vinte shpallja e Kuranit, bashkëkohësit e tij u tronditën, sepse nuk mund ta kuptonin se si Zoti mund t’u sillte mesazhin hyjnor, duke ia shpallur atë një njeriu. Disa prej banorëve të Mekës i refuzuan deklarimet e tij si profet i Zotit, jo sepse kishin humbur besimin te Muhamedi. Ata e refuzuan për një sërë arsyesh. Disa nuk e pranuan, për shkak se u dukej e pamundur, që Zoti t’u sillte mesazhin hyjnor nëpërmjet një qenieje njerëzore. Disa e refuzuan, sepse mësimet e tij i shihnin si kërcënim për statusin e tyre të privilegjuar në shoqëri. Disa të tjerë e refuzonin për shkak se ishin shumë të dhënë pas zakoneve dhe traditave. Megjithatë, asnjëri prej kritikuesve të tij nuk ka thënë se profeti Muhamed nuk ka thënë të vërtetën, as kundërshtarët e tij më të fortë.
2. Kurani është një libër që ndryshoi njerëzit dhe historinë.
Ai ishte dhe akoma është një udhëzim dhe frymëzim për qindra miliona njerëz anembanë botës.
Shumë dijetarë mendjemprehtë të komuniteteve të tjera e kanë hedhur poshtë deklaratën negative polemizuese dhe paragjykuese për Kuranin dhe kanë shprehur admirimin e tyre për të. I njëjti vlerësim për Kuranin, përmbajtjen dhe stilin e tij, është dhënë gjatë jetës së tij, jo vetëm nga ndjekësit, por edhe nga kundërshtarët. Në një rast të tillë, do të kishte qenë më e logjikshme që Profeti Muhamed të thoshte se ishte libri i tij, nëse ishte me të vërtetë autori.
Është e zakonshme që shumë skeptikë, kur shohin një libër kaq të madh, të mos hezitojnë të sfidojnë autorin e tij, që ta vërtetojnë se ai është autori i librit, dhe se ai nuk ka bërë plagjiaturë për të lartësuar veten e tij. Megjithatë, duket e palogjikshme të pyesësh profetin, i cili e mohoi autorësinë e një libri kaq të rëndësishëm, për të vërtetuar se ai nuk është autori i librit!
3. Nuk ka asnjë arsye të mundshme që profeti Muhamed të deklarojë burimin hyjnor të Kuranit, nëse ai ishte me të vërtetë autori.
Njerëzit bëjnë deklarata false, në mënyrë që të përfitojnë prej tyre. Duke e lënë mënjanë çështjen e vërtetësisë së tij shumë të lavdëruar, ne mund të pyesim: “Cili mund të ketë qenë motivi që profeti ka vepruar kështu?”. Për më tepër, çfarë përfitimesh mund të kishte pasur nga kjo?
Le të shqyrtojmë disa mundësi:
A e deklaroi profeti Muhamed profecinë për përfitime materiale?
Kësaj pyetjeje mund t’i përgjigjemi duke krahasuar gjendjen e tij financiare para dhe pasi deklaroi se kishte filluar t’i vinte shpallja. Kur ishte 40 vjeç, profeti Muhamed nuk kishte probleme financiare. Ai ishte një tregtar i suksesshëm dhe i njohur, me të ardhura të mira. Për më tepër, ai ishte i martuar me Hatixhen, një tregtare e pasur, e cila e donte profetin shumë dhe e vuri pasurinë e saj në dispozicion të tij.
Gjithashtu, dihet se profeti Muhamed nuk ishte i fiksuar pas grumbullimit të pasurisë. Përkundrazi, ai njihej për altruizmin dhe mungesën e egoizmit. Madje, kur ishte i vogël dhe për të kujdesej xhaxhai i tij Abu Talibi, ai tregoi dinjitet dhe mungesë egoizmi. Siç tregohet nga Ibn Ishaqi: “Sa herë vinte vakti për të ngrënë, fëmijët e Abu Talibit vraponin për të marrë atë që donin, ndërsa Muhamedi jo. Kjo e detyronte xhaxhain e tij të ruante ushqim për të, që të sigurohej se do të hante”. Bashkëshortja e tij, Hatixheja, e cila e njihte atë mirë, ishte dëshmitare për këtë cilësi të tijën.
Pasi i erdhi shpallja e parë dhe ai u frikësua (se diçka mund t’i ndodhte), Hatixheja e qetësoi atë: “Asnjëherë! Pasha Allahun, Ai nuk do të të turpërojë ty asnjëherë. Ti ke marrëdhënie të mira me farefisin, i ndihmon të varfrit, i pret me bujari miqtë dhe i ndihmon ata të cilëve u ka ndodhur ndonjë fatkeqësi”. (Sahih Al-Buhariu)
Tani mund të pyesim: çfarë përfitimesh financiare pati ai për shkak se deklaroi se ishte i dërguari i Zotit? Të gjitha të dhënat e disponueshme tregojnë se gjendja e tij financiare u përkeqësua, duke qenë se ai dhe shokët e tij, për 13 vjet gjatë periudhës mekase, u bojkotuan dhe u sulmuan.
Edhe pasi emigroi në Medine ku e pranuan të gjithë si kryetari i qytet-shtetit, ai zgjodhi të jetonte në varfëri. Bashkëshortja e tij Aishja, ka treguar se mund të kalonin edhe dy muaj pa ndezur zjarr në shtëpinë e profetit (për të gatuar ushqim), ndërsa pjesëtarët e familjes së tij mbijetonin kryesisht me hurma dhe ujë dhe rrallëherë me qumësht, kur ua jepte fqinji.
Në një transmetim tjetër Aishja ka thënë se profeti dhe familja e tij asnjëherë nuk kishin bukë për më shumë se dy ose tre ditë. Al-Nomaan Ibn Basheer ka thënë: “Pa dyshim, kam parë se profeti nuk kishte mjaftueshëm as hurmat më të lira që të mbushte stomakun e tij”. Shtrati i profetit përbëhej nga një jastëk i mbushur me gjethe palme dhe një lëkurë kafshe e shtruar në dysheme. Edhe pas fitoreve që ai arriti dhe në kohën e vdekjes së tij, parzmoren e tij e la peng te një hebre për të blerë ca elb prej tij.
Pa dyshim, Muhamedi mund të jetonte më mirë, ose të paktën, ai mund të vazhdonte të bënte jetën e rehatshme, që e kishte para shpalljes. Por jo vetëm që jetesa e tij ishte e vështirë, por ishte e qartë se ai kishte zgjedhur qëllimisht një jetë të thjeshtë në varfëri, në një kohë kur mund të kishte jetuar si mbret. Ndoshta kjo ishte mënyra e tij për t’u identifikuar dhe për të treguar keqardhje për të varfrit dhe nevojtarët.
A e deklaroi profeti Muhamed profecinë për pushtet personal dhe për të qenë udhëheqës?
Disa mund të thonë se profeti Muhamed mund të ketë qenë i dhënë pas pushtetit, respektit dhe ndikimit dhe jo pas përfitimeve materiale. Ky argument është kontradiktor në vetvete, duke qenë se pushteti dhe prestigji lidhen ngushtë me veshjet më të mira, banesat më të mira dhe luksin e pushtetit.
Për më tepër, nëse profeti kërkonte pushtet personal, ai pa dyshim po shkonte drejt tij në mënyrë të gabuar. Ai që kërkon pushtet zakonisht merr pjesë në takimet me udhëheqësit dhe njerëzit e urtë të vendit, që të tregojë aftësitë dhe urtësinë e tij.
Por profeti shkonte në shpellën Hira, në majë të malit dhe meditonte për krijimin e Allahut, duke u përpjekur të zbulonte të vërtetën. Nuk ka asnjë të dhënë që tregon se profeti synonte të bëhej drejtues, e as që bëhet fjalë të bëhej profet.
Ky fakt u deklarua qartë në Kuran dhe kundërshtarët e tij nuk raportohen se e kanë kundërshtuar saktësinë e tij. Në Kuran thuhet: “Ti as nuk ke shpresuar se do të shpallet ty libri, por kjo është mëshirë e Zotit tënd, andaj ti kurrsesi të mos jeshë ndihmëtar i jobesimtarëve” (El-Kasas 28:86).
Reagimi i profetit ndaj marrjes së shpalljes së parë në shpellën Hira na ndihmon shumë në këtë drejtim. Nëse profeti do të kishte pasur ambicie për t’u bërë profet, ai do të vinte nga shpella i lumtur dhe i ngazëllyer duke qenë se “ëndrra” e tij e supozuar po bëhej realitet. Por, reagimi i tij ishte krejtësisht i kundërt. Ai vrapoi tek e shoqja duke u dridhur dhe shumë i shqetësuar se mos ai që i foli në shpellë ishte një shpirt i keq. Ky nuk është një tregim historik. (Sahih Al-Buhariu)
Supozimi se profeti ishte i dhënë pas përfitimeve materiale ose pushteti, ose pas të dyjave, duket i palogjikshëm dhe kontradiktor ndaj të dhënave historike të disponueshme.
Gjatë periudhës së hershme mekase dhe në fillim të misionit të tij, profetit ia ofruan të dyja në pjatë të argjendtë. Atij i ofruan para, pushtet dhe udhëheqje, madje edhe më shumë, vetëm që të mos kritikonte idhujtarinë. Ai ishte i vendosur në përgjigjen e tij: “Nëse ata e vënë diellin në dorën time të djathtë dhe hënën në dorën time të majtë, në mënyrë që ta lë këtë çështje (misionin e tij), nuk do ta bëja derisa Allahu ta bënte atë të qartë (dhe ta shpallte), ose do të vdes duke e mbrojtur atë”. (Khaatam Al-Nabiyyin, 535-7)
Për këdo që kërkon pasuri dhe pushtet, kjo ofertë është shumë joshëse. Është një nxitje shumë e madhe, që nuk kërkon që të heqësh dorë nga besimi apo nga e drejta për të adhuruar.
Por kjo ofertë bujare nuk ishte një nxitës për profetin dhe ai e dinte se ai, familja dhe ndjekësit e tij do të sulmoheshin dhe ndoshta do të vriteshin për këtë. Refuzimi haptazi i këtyre ofertave dhe gatishmëria për të përjetuar vuajtjet dhe humbjet, siç ndodhi më pas, është një tregues i qartë dhe ai e kishte shumë të qartë misionin e tij si i dërguari i Zotit, pavarësisht se çfarë sakrificash i duhej të bënte.
Ai ishte profeti Muhamed një autor i mundshëm i Kuranit?
Duhet të sjellim ndër mend se Profeti Muhamed nuk dinte shkrim e këndim. Kurani e përmend këtë gjithashtu: “Ti (Muhammed) nuk ishe që lexon ndonjë libër para këtij, e as që shkruajshe atë me dorën tënde të djathtë, pse atëherë do të dyshonin ata të prishurit” (El-Ankebut 29:48) .
Pavarësisht nga armiqtë e tij, të cilët kërkojnë të diskreditojnë shpalljen e tij, asnjëri prej tyre nuk dihet të ketë kundërshtuar saktësinë e këtij vargu të qartë kuranor. Për më tepër, nuk ka asnjë tregim historik të besueshëm, që tregon se deri në fillim të misionit të tij, në moshën 40-vjeçare, profeti kishte shkruar ndonjë vepër, apo shquhej si poet apo orator. Të supozosh se krejt papritur ai filloi të shkruante një libër kaq të rëndësishëm dhe me ndikim të gjerë si Kuranit është krejtësisht e paarsyeshme.
II Shpjegimi i dytë i burimit të Kuranit:
Ata thanë se profeti Muhamed mund ta ketë mësuar Kuranin nga një person tjetër, veçanërisht hebrenjtë dhe të krishterët.
Ashtu si interpretimi i parë i supozuar, ky interpretim është gjithashtu i zakonshëm dhe shprehet haptazi ose në mënyrë të nënkuptuar. Argumenti kryesor për ta mbështetur atë është se ka disa “ngjashmëri” ndërmjet Kuranit dhe Biblës.
Duke qenë se Bibla ka ekzistuar për qindra vjet para Kuranit, atëherë këto ngjashmëri tregojnë se libri i fundit (Kurani) mund të ketë të dhëna të marra nga libri i mëparshëm (Bibla). Gjithashtu është argumentuar se gjatë udhëtimeve të tij, veçanërisht me karvanë për tregti, profeti Muhamed (a.s.) mund të ketë dëgjuar ose mësuar për nocionin e ekzistencës së një Zoti, të profetëve dhe të mësimeve të tjera hebraike dhe të krishtera. Nëpërmjet këtyre burimeve, supozohet se ai ka formuluar fenë e tij të re.
Ky është vetëm një pretendim dhe jo një deklaratë e bazuar në fakte. Historiani dhe arsimtari palestinez, dr. Abdul Latif Tibaui thotë: “Nga përsëritja e shpeshtë dhe qarkullimi, ky pretendim dhe gjykimet me ndikim të gjerë të bazuara në të, u ngrit në shkallën e fakteve”.
Një shembull i pretendimeve të tilla u dha nga historiani skocez Montgomery Watt: “Islami duhet ta pranojë faktin e origjinës së tij, të ndikimit historik të traditave judeo-të krishtera”. Duke komentuar për këtë deklaratë, një historian thotë: “Në këtë rast, çështja e (origjinës) konsiderohet si e përcaktuar dhe asaj i referohet si (fakt) pa ndonjë kufizim apo diskutim”. (Tibawi, 22)
Ka të paktën … argumente për ta kundërshtuar këtë supozim të zakonshëm:
1. Një përgjithësim i tillë nënkupton se burimi më autentik dhe autoritar i Islamit, e ka origjinën nga burimet njerëzore, ose në rastin më të mirë nga shkrimet e shenjta ekzistuese dhe jo nga Zoti në formën e shpalljes së drejtpërdrejtë me fjalë si në rastin e profetit Muhamed.
Ky pohim është në kundërshtim me të dhënat e brendshme në Kuran, që përsëritet edhe në hadithe gjithashtu.
Për më tepër, ai nënkupton gjithashtu se deklarimi i profetit për origjinën hyjnore të Kuranit ishte i pavërtetë, një çështje që u përgënjeshtrua më lart në këtë artikull në bazë të integritetit dhe sinqeritetit të padiskutueshëm të profetit.
2. Historianët e pranojnë se ngjashmëria ndërmjet dy librave (Biblës dhe Kuranit) nuk nënkupton medoemos se ky i fundit është kopjuar nga libri i parë. Të dy librat janë bazuar në një burim të tretë të përbashkët.
Një shembull i kësaj në studimet biblike është problemi “sinoptik”, që përpiqet të shpjegojë ngjashmëritë ndërmjet tre “ungjijve sinoptikë”, Marku, Mateo dhe Luka. Sipas Kuranit, Zoti është Burimi i Përbashkët i të gjitha shpalljeve që iu dhanë profetëve të Tij dhe prandaj ka ngjashmëri në mësimet e tyre.
3. Ngjashmëritë ndërmjet shpalljeve të profetëve të ndryshëm nuk tregojnë se ata nuk janë profetë të vërtetë të Zotit dhe as nuk hedhin poshtë se të gjithë profetët morën shpallje të drejtpërdrejta nga Zoti. Në fund të fundit, vërtetësia e profetit Jezus (paqja qoftë mbi të) nuk mund të mohohet apo të vihet në dyshim, për shkak se pjesa më e madhe e mësimeve të tij, “ngjasojnë” me shkrimet e shenjta hebraike, të cilat ishin shpallur më parë. Në fakt, ai i përmendi shkrimet e shenjta të mëparshme për të treguar vazhdimësinë dhe qëndrueshmërinë e mesazhit thelbësor të Zotit, ashtu si bëri Kurani (El-Maide 5:32).
Në fakt, ka ngjashmëri ndërmjet disa mësimeve hebraike dhe mësimeve të feve të lashta si hinduizmi, si për shembull disa aspekte të ligjit moral. Ngjashmëri të tilla nuk tregojnë se profeti Musa (paqja qoftë mbi të) dhe profetët e tjerë izraelitë po kopjonin nga njëri-tjetri, apo nga burime të tjera njerëzore dhe nuk po frymëzoheshin nga burimi i vetëm hyjnor, Zoti. Në Kuran thuhet: “Ne të frymëzuam ty me shpallje sikurse e patëm frymëzuar Nuhun dhe pejgamberët pas tij; e patëm frymëzuar Ibrahimin, Ismajlin, Is’hakun, Jakubin dhe pasardhësit e tij, Isain, Ejubin, Junusin, Harunin, Sulejmanin, e Davudit i patëm dhënë Zeburin” (En-Nisa 4:163).
4. Argumenti i “ngjashmërive” duket se vë përballë dy lloje “ngjashmërish”; ato ngjashmëri që lidhen me mesazhin thelbësor, që është në qendër të të gjitha shpalljeve hyjnore, të cilat u ruajtën të paprekura, dhe ngjashmëritë e perceptuara, që nuk janë të tilla në realitet.
Diskutimi u përqendrua deri tani në llojin e parë të ngjashmërive. Megjithatë, disa prej ngjashmërive të perceptuara nuk janë ngjashmëri ndërmjet dy shpalljeve të vërteta, por ngjashmëri të perceptuara ndërmjet Kuranit dhe dogmave, konceptet teologjike u zhvilluan më vonë dhe ndikuan në interpretimet e tekstit biblik.
Për shembull, historia e Ademit dhe Havasë dhe e Pemës së Ndaluar në Bibël, po ashtu dhe në Kuran, duket se kanë shumë ngjashmëri. Pas një shqyrtimi më të hollësishëm, duket se kanë mospërputhje për pika thelbësore, ose edhe për “fakte”.
Sipas Kuranit Ademi dhe Havaja i pranuan gabimet e tyre dhe u lutën që Zoti t’i falte dhe Ai i fali. Kështu, Kurani nuk e mbështet nocionin e “mëkatit fillestar”, që gjendet në versionin biblik të ngjarjes. Po ashtu, Kurani fajëson edhe Ademin edhe Havanë njëlloj dhe nuk e konsideron vuajtjen e femrës gjatë shtatzënisë dhe lindjes si ndëshkim që lidhet në ndonjë mënyrë me historinë e “Pemës së Ndaluar”.
5. Kurani u shpall pjesë-pjesë për një periudhë prej 23 vjetësh. Shpeshherë shpalljet erdhën si përgjigje ndaj një çështjeje, problemi, pyetjeje, ose një ngjarjeje në jetën e komunitetit. Është krejtësisht e paarsyeshme, për të mos thënë e pamundur, të japësh një argument bindës gjatë kësaj periudhe të gjatë, se profeti Muhamed po merrte mësime nga disa mësues të fshehtë, po largohej nga të gjithë kritikët dhe shpifësit në një komunitet të hapur pa u “kapur” as edhe njëherë gjatë kohës që e bëri këtë dhe për një periudhë prej 23 vitesh.
Në Medine, profeti ishte i rrethuar vazhdimisht nga ndjekësit e tij dhe ishte kryesisht në publik. Nëse ai mësonte nga të tjerët, si mund të vazhdonin shokët e tij të ngushtë të besonin tek ai, në një kohë që ai vazhdonte të konfirmonte se Kurani ishte vetëm shpallje e Zotit?
Të gjitha përpjekjet për të “zbuluar”, ose edhe spekuluar për mësuesin (mësuesit) e fshehtë, për të shpjeguar burimin e Kuranit, u vërtetuan se ishin të kota, të palogjikshme dhe johistorike.
6. Mund të shtohet gjithashtu se pozita e profetit u rrit në një shoqëri ku adhuroheshin idhujt për 13 vitet e para të misionit të tij. Para se ai të imigronte në Medinë, ku jetonin disa fise hebraike, në shpalljet kuranore në Mekë ishin bërë të qarta besimet myslimane dhe të vërtetat thelbësore kuranore. Ai nuk kishte nevojë të mësonte nga ata ose nga të tjerët. Në fakt, disa vargje kuranore kundërshtuan pretendimet e tyre dhe zëvendësonin disa prej shpalljeve të tyre më të hershme. Më shumë sesa një rabin i ditur (si për shembull, Abdullah Ibn Salaam dhe Kab al-Ahbaar) e pranuan atë si profet/mësues.
III – Shpjegimi i tretë i burimit të Kuranit:
Kurani si produkt i deluzionit; epilepsia ose imagjinatat fetare
Pretendohet se megjithëse profeti Muhamed ishte i sinqertë dhe i vërtetë, ndoshta ai vuajti nga epilepsia dhe ndoshta gjatë krizave epileptike ai arriti të shprehte fjalët e Kuranit. Ndonjëherë i referohet gjendjes së raportuar të Profetit Muhamed në kohën kur e vizitonte engjëlli Xhibril për të sjellë shpallje të reja, siç raportohet në hadithe.
Zhvillimet shkencore për studimin e epilepsisë e bënë këtë spekulim shumë joshkencor. Krizat epileptike ndodhin për shkak të çrregullimit të funksionimit normal të trurit. Gjatë krizës konvulsive, pacienti nuk është i aftë të flasë në mënyrë atë arsyeshme apo të qartë. Pas përfundimit të krizës, pacienti nuk mban mend asgjë nga ajo që ka ndodhur gjatë krizës.
Profeti nuk vuante nga krizat epileptike, as gjatë marrjes së shpalljes, e as në ndonjë periudhë tjetër të jetës së tij. Pas përfundimit të shpalljes, ai kujtonte çdo fjalë të tij si të ishin “gdhendur në një gur”. Është e vërtetë se shumë figura të historisë ishin të famshëm dhe të talentuar, pavarësisht se vuanin nga epilepsia.
Të thuash se profeti e bëri këtë libër sepse ishte i sëmurë është si të thuash se Nalopeoni e hartoi strategjinë më të mirë të luftës gjatë krizave epileptike, ose se një artist që vuan nga epilepsia i bëri pikturat e tij më të mira gjatë krizave konvulsive.
Gjithashtu pretendimi se Kurani është deluzion, halucinacion ose imagjinatë fetar është i pavlefshëm. Ndonjëherë në një pretendim të tillë profeti lavdërohet për natyrën e tij të pastër që e bëri të dënojë idhujtarinë, padrejtësinë dhe prishjen morale të popullit të tij, shqetësime që e nxitën të përmirësojë popullin e tij.
Për shkak të këtyre ndjenjave fisnike ai filloi “të bindë veten” se ai është personi që Zoti duhet t’i besonte këtë përgjegjësi. Me kalimin e kohës, këto ide filluan të “merrnin formë” në mendjen e tij, derisa iu kthyen në bindje të plotë dhe në këtë kohë filloi të imagjinonte sikur dëgjonte zëra nga lart dhe se kishte “vizione” lidhur me rolin e tij profetik.
Në fakt, Andrae Tor, një dijetar suedez i fesë krahasuese, spekuloi gjerësisht se profeti ndoshta kishte një “dëshirë të fshehtë” për t’u bërë i famshëm. Megjithatë, po i njëjti autor ishte i detyruar të pranonte se profeti nuk e kishte planifikuar vetë rolin e tij si profet.
Disa ithtarë të këtyre teorive nuk janë medoemos ateistë, të cilët nuk besojnë te shpallja dhe as te Zoti, por persona të cilët janë hebrenj ose të krishterë, besimi i të cilëve bazohet në pranimin e shpalljes hyjnore, që u është dhënë profetëve, në një formë apo në një tjetër. Nëse përdorin të njëjtat argumente për besimet e tyre, kjo mund të çojë në refuzimin e profecisë së gjithë profetëve dhe në perceptimin e tyre thjesht si persona të mirë të cilët gaboheshin kur mendonin se Zoti i kishte sjellë shpalljen dhe po i udhëzonte ata.
Imagjinoni sikur profetit Musa të mos i ketë folur Zoti në Malin Sinai dhe të mos ia ketë dhënë Ai Teuratin, ose sikur Profeti Jezus i imagjinoi ato që u mësoi njerëzve. Nëse shpallja është thjesht një iluzion atëherë duhet të jetë në tërësi dhe jo në mënyrë përzgjedhëse. Gjithashtu, nëse “fenomeni” i shpalljes pranohet, atëherë duhet të pranohet si “fenomen” i arsyeshëm, pavarësisht nga debatet se cila pjesë është origjinale dhe cila është shpjeguese, ose cila pjesë u ruajt e paprekur dhe cila jo.
Përfundim
Ky artikull filloi me një objektiv më ambicioz, për të analizuar kundërshtimet e ndryshme për profecinë e Muhamedit. Ai ka trajtuar deri tani një çështje kryesore: vërtetësinë e profecisë së tij. Duhet të trajtohen gjithashtu edhe çështje të tjera të rëndësishme , si jeta dhe veprat e tij, duke përfshirë martesat, si i trajtoi ata që e kundërshtuan, ose luftuan kundër tij dhe çështje të tjera të ngjashme.
Referenca
Vepra të cituara
Abu-Zahrah, Muhammad. khaatam Al-Nabiyyin. Vëll.I. Cairo: Dar Al-Fikr Al-Arabi, 1972
Ibn Sa`d, Muhammad. Al-Tabaqaat Al-Kobra. Vëll.1. Beirut: Dar Saader, 1985
An-Nawawi, Abu Zakariyya Yahya bin Sharaf. Riyadh As-Saliheen. Riyadh: Dar Alwarraq, 1991
Tibawi, Abdul Latif. English Speaking Orientalists. Geneva: The Islamic Centre, 1965
Watt, Montgomery, William. Islam and the Integration of Society. London, 1961
Tor, Andrae. Mohammed: The Man and His Faith. Përkthyer nga Theophil Menzel. NY: Harper and Row, 1995
…