Ka shpresa tё mёdha qё projekti i gazsjellёsit Trans Adriatik TAP, qё sjell gazin nga Azerbaxhani nё Evropё, duke kaluar edhe nё territorin shqiptar, tё fitojё ndaj projektit rival Nabucco.
Gjithçka do tё vendoset nё pranverёn e vitit tё ardhshёm nё Azerbaxhan. Do tё jetё ky vend super i pasur me burime tё gazit qё do tё zgjedhё se me cilin gazsjellёs do tё sjellё pasurinё e tij natyrore nё Evropё: TAP apo Nabucco? I pari kalon nga fushat e gazit tё Azerbaxhanit, në Gjeorgji, Turqi, Greqi, Shqipëri nga ku përmes tubacioneve nënujore në detin Adriatik mbёrin në Jug të Italisë dhe që andej në Evropën Perëndimore. I dyti, Nabucco kalon nga Azerbazhani nё Turqi, Bullgari, Rumani, Hungari dhe pёrfundon nё Austri. Projekti TAP ka mbёshtetjen e SHBA kurse Nabucco atё tё BE, me argumentin se pёrveç Turqisё gazsjellёsi do tё kalojё nё vendet anёtare tё BE, gjё qё garanton siguri. TAP ka avantazhin e kostos: ndёrtimi i tij e ka koston 13 herё mё tё ulёt se Nabuco. Kohёt e fundit ky projekt shёnoi edhe njё avantazh tjetёr: Shqipёria, Greqia dhe Italia, tre vendet nga ku do tё kalojё gazsjellёsi nёnshkruan ne New York njё memorandum mirëkuptimi, qё shënon hapin e parë në nivel politik pёr tё vijuar mё pas me analiza teknike për krijimin e kornizës së infrastrukturës së re. Konsorciumi i investitorёve tё projektit TAP pёrbёhet nga tri kompani të njohura në Evropë: EGL e Zvicrës, Statoil e Norvegjisë dhe EON Ruhrgaz e Gjermanisë.
Ministri i Ekonomisё dhe Energjitikёs, Edmond Haxhinasto tha pёr programin shqip tё DW se ky memorandum ka vlerё tё madhe. “Ёshtё shumё i rёndёsisishёm pasi pёrmes tij qeveritё e Italisё dhe tё Greqisё angazhohen nё ndёrmarrjen e disa hapave shumё tё rёndёsishme si pёrfundim i marrёveshjes me konsorciumin e investitorёve qё ka marrё pёrsipёr realizimin e kёtij projekti si edhe hapa tё tjera qё kanё interes tё ndёrsjelltё pёr secilin vend.” thotё Z.Haxhinasto.
Shpresa tё mёdha nё Tiranё pёr ndёrtimin e gazsjellёsit TAP
Ndёrkohё, nё fushat gazmbajtëse të Kaspikut, në Azerbaxhan, tё njohura me emrin Shah Deniz, gara ende nuk ka mbarur. Ministri i Ekonomisё dhe i Energjitikёs, Edmond Haxhinasto, ka shpresa tё mёdha se nga kjo garё do tё dalё fitues projekti TAP dhe jo Nabuco.
“ Vendimmarrja pёrfundimtare nё Azerbaxhan do tё merret nё pranverёn e vitit tё ardhshёm. Jemi shumё optimistё qё do tё pёrzgjidhet projekti TAP. Pas shpalljes sё vendimit do tё fillojё ndёrmarrja e veprimeve konkrete pёr ndёrtimin e gazsjellёsit edhe nё territorin e Shqipёrisё.
Zhvillimi epokal – krijimi i tregut kombёtar tё gazit
Pёrzgjedhja e projektit TAP nё Azerbaxhan ka edhe njё dobi tjetёr shumё tё madhe: realizimin e tregut tё brendshёm tё gazit. Ministri Haxhinasto thotё se pёr kёtё gjithё dokumentacioni ёshtё gati.
“Me konsorciumin e TAP po pёrgatitemi tё pёrfundojmё edhe njё marrveshje tjetёr bashkёpunimi, qё ёshtё me rёndёsi specifike pёr Shqipёrinё lidhur me krijimin e tregut kombёtar tё gazit. Ky treg ёshtё shumё i rёndёsishёm pёr tё garantuar pёrdorimin e gazit si burim energjie pёr tregun shqiptar.”
Memorandume bashkёpunimi po pёrgatiten edhe me kompanitё qё do tё bёjnё shitjen e gazit, nё mёnyrё qё njё pjesё e gazit qё vjen nga Azerbaxhani drejt Evropёs dhe kalon nga territori i Shqipёrisё tё furnizojё tregun vendas.
Projekt qё mbёshtetet fuqimisht nga SHBA
Ideja e projektit TAP nisi tё bёhet e njohur nё mesin e viteve ’90- tё bashkё me idenё e Koridorit tё tetё, njё nismё kjo e ish Presidentit amerikan Bill Clinton. Sipas idesё sё tij fillestare tё publikuar nё vitin 1996 ky korridor do tё kalonte nga Bullgaria, Maqedonia, dhe Shqipёria, pёr tё kaluar mё pas nё Bari ose Brindizi, i quajtur ndryshe edhe korridori Lindje – Perёndim. Ky ishte nё gjenezё dhe mbetet njё projekt shumёplanёsh qё pёrfshin ndёrrimin e rrugёve, hekurudhave, porteve dhe gazsjellёsit i parashikuar tё ndёrtohej nё tri faza dhe tё pёrfundojё nё vitin 2020. Pёr njё sёrё arёsyesh, kryesisht financiare projekti i Korridorit tё tetё nuk po ecёn me ritmet e parashikuara. Por ndёrtimi i gazsjellёsit ёshtё pranё realizimit dhe vazhdon tё mbёshtetet fuqimisht nga SHBA.
“SHBA mbeten mbёshtetёse tё fuqishme tё kёtij projekti. Qё nё krye tё herёs ishte njё vlerёsim strategjik i cili tani ndodhet pranё realizimit. SHBA e konsiderojnё kalimin e energjisё nё itinerarё tё tillё, ku pёrfshihet edhe Shqipёria mjaft tё garantuar, duke patur parasysh qё Shqipёria ёshtё njё anёtar i NATO-s dhe ka marrdhёnie tё shkёlqyera me SHBA, pёr tё cilat rrugёt e garantuara tё energjisё qё shkojnё drejt Evropёs pёrbёjnё njё çёshtje tё rёndёsishme strategjike.
Financimi dhe pёrfitimet e Shqipёrisё
Tri kompanitё e njohura në Evropë, EGL e Zvicrës, Statoil e Norvegjisë dhe EON Ruhrgaz e Gjermanisë do tё financojnё me rreth 1,5 miliard euro ndёrtimin e tij. Parashikohet qё Shqipёria do tё ketё disa pёrfitime: hapjen e rreth 2000 vende tё reja pune, marrjen e tarifёs se kalimit tranzit tё tubacioneve tё gazit nё teritorin e saj dhe mundёsinё pёr tё krijuar tregun kombёtar tё gazit qё do tё thotё blerje gazi pёr nevojat e konsumatorёve dhe tё bizneseve me çmim mё tё ulёt sesa sot.
