Diabeti është çrregullimi i metabolizmit që reflektohet në paraqitjen e sasisë jonormale të glukozës në gjak, si pasojë e rezistencës së qelizave të gjakut ndaj insulinës, apo si pasojë e sasisë së vogël të insulinës së sekretuar nga pankreasi. Janë dy gjendje që mund të shkaktohen nga diabeti i sheqerit (diabetes mellitus), hiperglicemia (niveli i lartë i glukozës) dhe hipoglicemia (niveli i ulët i glukozës).
Simptomat e diabetit janë të gjitha në mënyrë strikte të varura nga dukuria e hiperglicemisë dhe shpesh janë veçanërisht të dobëta ndaj trupit. “Ndërrimi i tyre në kohë është thelbësor për diagnozën e hershme të sëmundjes dhe ndërhyrjen pasuese me një terapi të përshtatshme”, shpjegon Alberto De Micheli, diabetolog i ACISMOM në Genova, Itali.
Karakteristikat e diabetit
Diabeti është një sëmundje metabolike e shkaktuar nga mungesa ose aktiviteti i pamjaftueshëm i insulinës, një hormon kyç për të mbajtur glukozën në gjak. Diabeti i tipit 1, i karakterizuar nga mungesa pothuajse absolute e insulinës, ndodh papritur (zakonisht gjatë fëmijërisë ose adoleshencës, rrallë në moshë madhore) dhe simptomat janë shumë karakteristike.
Diabeti i tipit 2, i karakterizuar nga aktiviteti i pamjaftueshëm dhe mungesa relative e insulinës, ndodh ngadalë (zakonisht në moshë madhore) dhe simptomat janë më të nuancuara. Faktorët e rrezikut për zhvillimin e diabetit të tipit 2 janë: mbipesha ose obeziteti, nivelet e larta të yndyrës në gjak, hipertensioni, pirja e duhanit, stili i jetës së ulur, njohja e diabetit.
Tipari i përbashkët i dy llojeve të diabetit është përqendrimi i lartë i glukozës në gjak (hiperglicemia). Diabeti mund të na shkaktojë disa simptoma që ndoshta nuk i dinim. Ja disa prej tyre:
Një etje e fortë
Me një eleminim më të madh të lëngjeve ju dehidratoni, kështu që pini më shumë dhe ndiheni vazhdimisht të etur. Disa pacientë që nuk e dinë se janë diabetikë shuajnë etjen e tyre me pije të ëmbla me sheqer, ose me lëngje frutash, duke rritur sheqerin në gjak dhe duke përkeqësuar kështu situatën. Pra, fakti që ju ndjeheni veçanërisht i etur, pa djersitje për shkak të nxehtësisë së tepruar, ose trajnimit intensiv, mund të jetë simptomë e diabetit.
Aromë e keqe
Aromë e frymës është një simptomë klasike e diabetit të tipit 1 në veçanti, një shenjë e dekompensimit të rëndë metabolik.Kjo erë e veçantë është rezultat i të ashtuquajturës ketoacidozë: në thelb organizmi i diabetit, i cili nuk ka insulinë, nuk mund të përdorë glukozën si një burim energjie, kështu që për ta marrë atë djeg acidet yndyrore. Në këtë proces janë formuar trupa ketone që shkaktojnë erën e frymëmarrjes.
Humbje peshe e papritur dhe lodhje
Humbja e menjëhershme e peshës ndikon kryesisht tek pacientët me diabet të tipit 1, në diabetin e tipit 2 mund të jetë më gradual. Normalisht, sheqernat e marra me dietën, të absorbuar një herë, transportohen në gjak në të gjitha rrethet e trupit ku qelizat janë në gjendje t’i përdorin ato në sajë të insulinës. Nëse kjo substancë mungon, ose prodhohet në sasi të vogla, energjia e prodhuar nga sheqernat nuk është më në dispozicion dhe trupi bëhet i lodhur. Trupi përdor depozita yndyrore për nevojat ushqyese të saj dhe, në raste më të rënda indet e muskujve. Kjo rezulton në humbje peshe.
Uri e tepruar
Gjithmonë duke qenë i uritur pa asnjë arsye, mund të jetë simptomë e diabetit. Sëmundja e pengon trupin që të shndërrojë sheqernat në energji, kështu që ju ndiheni të uritur dhe jeni gjithmonë në kërkim të ushqimit që të rimbushni. Në diabetin e tipit 1, një simptomë tipike është polyphagia, e shoqëruar me humbje peshe: rritja e oreksit dhe marrja e ushqimit është pasuar nga një humbje paradoksale e peshës (në vend të shtimit të peshës që pritet). Ky fenomen ndodh më pak intensivisht në diabetin e tipit 2 ku pacienti është shpesh mbipeshë. Në raste të tjera të diabetit të tipit 2, humbja e peshës nuk ndodh.
Shërimi i ngadaltë i plagëve
Diabeti është një faktor i rëndësishëm kufizues në shërimin e plagëve. Nivelet e larta të sheqerit zvogëlojnë aftësinë për të shëruar plagët dhe një plagë aksidentale që nuk shërohet shpejt, mund të jetë shenjë e diabetit.
Shikim i paqartë
Kur sheqernat janë shumë të larta në gjak, syri ndikohet gjithashtu. Glicemia shumë e lartë shkakton ndryshime në lentet kristalore dhe në lëngun endokular që zvogëlon aftësinë për të parë, zakonisht duke e bërë shikimin të paqartë. Për të korrigjuar këtë lloj problemi në sytë është e nevojshme për të ulur nivelin e glukozës në gjak. Problemi i shikimit të paqartë mund të jetë vetëm i përkohshëm. Në fakt, duke korrigjuar nivelet e glukozës, efekti kthehet dhe shikimi i paqartë zhduket.
Rritja e kariesit
Hiperglicemia dëmton dhëmbët dhe mishrat, duke e bërë më të mundshëm kariesin dhe infeksionet. Nëse i vëreni këto dukuri është e mundur që shkaku mund të jetë diabeti.
