Pyetja:
Si mund të bashkojmë mes idesë për të konkurruar për vepra të mira dhe për të dashur të mirën të tjerëve?
***
Përgjigjja:
Falënderimi i takon Allahut.
Së pari:
Një pjesë e praktikës së muslimanit që ia mësoi Allahu xh.sh dhe i Dërguari i Tij është rëndësia e vëllazërisë mes besimtarëve, siç thotë Allahu i Madhëruar (interpretimi i kuptimit): “Besimtarët janë vetëm vëllezër.” (Huxhurat: 10)
Nuk ka kundërthënie ndërmjet ajetit “Pra, për këtë le të garojnë konkurrentët.” (Mutafifin: 26) dhe asaj që është vërtetuar nga Profeti ﷺ, se ai tha: “Askush prej jush nuk beson me të vërtetë derisa të dojë për vëllain e tij – ose për fqinjin e tij – atë që do për veten e tij.” [1]
Dijetarët kanë disa pikëpamje në lidhje me largimin e kësaj kontradikte të dukshme:
1- Se hadithi ka të bëjë me çështjet e kësaj bote dhe ajeti ka të bëjë me çështjet e ahiretit. [2]
2- Është thënë se ajo që nënkuptohet me këtë është të duash të mirën në terma të përgjithshëm, por jo në një mënyrë specifike ose të detajuar siç mund të kërkojë një person për veten e tij. Ibnul Xhevzi (Allahu qoftë i kënaqur prej tij) ka thënë: Nëse thuhet: Si mund të imagjinohet kjo kur secili dëshiron të jetë përpara të tjerëve për sa i përket asaj që zgjedh për vete, dhe i pëlqen t’i kalojë të tjerët në virtyte. dhe Umeri konkurroi me Ebu Bekrin? Përgjigja është: se ajo që synohet është të dëshirosh të mirën për ta në terma të përgjithshëm dhe të dëshirojmë që e keqja të largohet prej tyre në përgjithësi. Individi duhet ta dojë atë për vëllain e tij ashtu siç e do për vete. Sa i përket të shkëlqyerit në disa virtyte specifike dhe arritjes së një niveli të lartë të disa karakteristikave specifike, nuk ka asgjë të keqe që individi të dëshirojë t’i tejkalojë të tjerët në këtë drejtim. [3]
3- Ky është një urdhër për të konkurruar në kryerjen e më shumë ibadeteve, që do t’i shtyjë të tjerët t’i bashkohen atij dhe të garojnë në kryerjen e veprave të mira dhe të mira. Mirëpo, hadithi ka kuptim të përgjithshëm dhe përfshin çështjet e kësaj bote dhe të ahiretit. Prandaj besimtari nuk i pëlqen që të tjerët t’i bashkohen atij në këtë; përkundrazi ai pëlqen që të gjithë njerëzit t’i bashkohen atij në atë konkurs dhe i nxit ata ta bëjnë këtë. Kjo është një shenjë se ai është shumë i sinqertë ndaj besimtarëve.
Ibn Rexhebi ka thënë:
Çështja është se kjo është një nga karakteristikat e besimit që është i detyruar të ketë: individi duhet të dojë për vëllanë e tij besimtar atë që do për veten e tij, dhe të urrejë për të atë që urren për vete. Nëse ai nuk arrin ta arrijë atë, atëherë besimi i tij dëmtohet.
E gjithë kjo mund të arrihet vetëm nëse zemra e dikujt është e shëndoshë dhe pa urrejtje, mossinqeritet dhe zili, sepse zilia e bën ziliqarin të urrejë të shohë dikë që e shquan atë në ndonjë karakteristikë të mirë, apo edhe të barabartë me të në të, sepse ai dëshiron të dallohet. mes njerëzve në virtytet e tij dhe të jetë i dallueshëm prej tyre. Por besimi kërkon të kundërtën e kësaj, që është që të gjithë besimtarët të kenë pjesë në atë që Allahu i ka dhënë atij nga të mirat, pa e dëmtuar atë nga ajo që ai ka.
Në përgjithësi, besimtari duhet të dojë për besimtarët atë që do për vete, dhe për ta urrejë atë që urren për veten e tij. Nëse sheh ndonjë mangësi tek vëllai i tij përsa i përket angazhimit fetar, ai duhet të përpiqet ta këshillojë atë.
Megjithatë, besimtari duhet të ndihet i trishtuar nëse i mungon ndonjë virtyt fetar. Prandaj, ai është i udhëzuar, në lidhje me çështjet e përkushtimit fetar, të shikojë ata që janë mbi të dhe të përpiqet të konkurrojë në rritjen në atë sa më shumë që mundet, siç thotë Allahu i Lartësuar: “Pra, për këtë le të garojnë garuesit.” (Mutafifin: 26)
Ai nuk duhet të inatosur nëse dikush ndan virtytet e tij me të; përkundrazi, ai duhet të dëshirojë që të gjithë njerëzit të konkurrojnë në këtë, dhe duhet t’i nxisë ata ta bëjnë këtë. Kjo është një shenjë se ai ka arritur sinqeritetin e përsosur ndaj vëllezërve të tij.
El-Fudejli ka thënë: Nëse doni që njerëzit të jenë si ju, atëherë nuk jeni të sinqertë ndaj vëllait tuaj. Po sikur të dëshironi që ata të jenë inferiorë ndaj jush në këtë drejtim?
Kjo tregon se të qenit i sinqertë ndaj të gjithë besimtarëve do të thotë që ju pëlqen që ata të jenë më të mirë se ju. Kjo është një nivel i lartë dhe shkallë e lartë e sinqeritetit, por kjo nuk është e detyrueshme. Përkundrazi, ajo që urdhërohet në mësimet islame është që ju duhet të doni që ata të jenë si ju, por nëse dikush ju tejkalon në ndonjë virtyt fetar, duhet të përpiqeni ta arrini atë dhe të ndiheni të trishtuar për faktin se keni ngecur prapa atyre që kanë tejkaluar. ju – jo nga zilia për atë që u ka dhënë Allahu xh.sh., dhe sepse ndiheni të trishtuar për shkak të ngecjes suaj dhe dështimit për të arritur të njëjtin nivel me ata që ju kanë tejkaluar.
Besimtari duhet të mendojë gjithmonë për veten e tij të mangët dhe të mos arrijë grada të larta. Ai do të përfitojë nga kjo në dy mënyra të rëndësishme: duke u përpjekur për t’i arritur ato virtyte dhe për t’i rritur ato, dhe duke e konsideruar veten me pakënaqësi. Kjo do të rezultojë që ai të dojë që besimtarët të jenë më të mirë se ai, sepse ai nuk dëshiron që ata të jenë si ai. Ai gjithashtu do të jetë i pakënaqur me veten ashtu siç është dhe do të përpiqet të përmirësojë veten. Muhamed ibn Uasiu i tha djalit të tij: Sa i përket babait tënd, Allahu mos ia shtoftë të ngjashmet e tij në mesin e muslimanëve.
Nëse dikush nuk është i kënaqur me vetveten ashtu siç është, si mund të dëshirojë që muslimanët të jenë si ai, nëse është i sinqertë ndaj tyre? Përkundrazi, ai duhet të dojë që muslimanët të jenë më të mirë se ai, dhe ai duhet të dojë për veten e tij që të jetë më i mirë se ai.
Ibn Rexheb el Hanbeli, “Fet’h el-Baari” (1/45)
islamqa.com
————————————-
[1] Buhariu (13) dhe Muslimi (45)
[2] Sahih Muslim bi Sherh el-Abi ue’s-Sanoosi (1/244)
[3] Masaalik Sharh al-Muwatta’ (6/406-417)
[4] Xhami’ul-Ulum uel-Hikam (1/327-335)
